Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Radomiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2023 r.

Sąd Rejonowy w Radomiu I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Dariusz Wieński

Protokolant: Edyta Chaberek - Kowalczyk

po rozpoznaniu w dniu 11 października 2023 r. w Radomiu

na rozprawie sprawy

z powództwa W. R.

przeciwko J. P.

o unieważnienie aktu notarialnego

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od W. R. na rzecz J. P. kwotę 1.817 zł (tysiąc osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

III.  nakazuje ściągnąć od W. R. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Radomiu kwotę 2.215,83 zł (dwa tysiące dwieście piętnaście złotych osiemdziesiąt trzy grosze) tytułem zwrotu tymczasowo uiszczonych wydatków w niniejszej sprawie.

Sędzia Dariusz Wieński

Sygn. akt I C 2478/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 30 października 2018 roku (data prezentaty) W. R., reprezentowana przez fachowego pełnomocnika w osobie adwokata, wniosła o stwierdzenie nieważności umowy o zniesienie współwłasności i darowizny zawartej w dniu 26 września 1997 roku w formie aktu notarialnego za Repetytorium A nr (...) przed notariuszem Z. J. oraz zażądała zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazała, że w dniu 26 września 1997 roku przed notariuszem Z. J. doszło do zawarcia umowy o zniesienie współwłasności i darowizny pomiędzy J. R. (1), W. R. oraz D. P.. Przedmiotem powyższej umowy była nieruchomość położona w R. przy ul. (...), składająca się z działek oznaczonych nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Radomiu prowadzi księgę wieczystą nr (...). Współwłaściciele J. R. (1) i D. P. dokonali zniesienia współwłasności nieruchomości w ten sposób, że własność nieruchomości nr 141/2 przeszła na D. R., zaś działka nr (...) – na rzecz J. R. (1). Następnie, J. R. (1) darował na rzecz swojej małżonki W. R. udział do ½ części działki nr (...). Powódka zaprzeczyła aby była obecna przy zawieraniu powyższej umowy, a co więcej, że treść umowy była jej znana. Z uwagi na powyższe, umowa ta jest nieważna (pozew – k. 2-3).

W piśmie z dnia 6 grudnia 2018 roku (data prezentaty) D. P. oświadczyła, że W. R. wraz ze swoim mężem uczestniczyła w podpisaniu przedmiotowej umowy (k.15).

W odpowiedzi na pozew z dnia 15 kwietnia 2019 roku (data prezentaty) D. P., reprezentowana przez fachowego pełnomocnika w osobie adwokata, wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazała, że od czasu podpisania przedmiotowego aktu notarialnego, powódka dokonywała rozporządzeń częściami nieruchomości i nie kwestionowała ważności umowy z dnia 26 września 1997 roku. Podniosła zarzut braku legitymacji czynnej powódki, gdyż nie była ona stroną umowy o zniesienie współwłasności nieruchomości (odpowiedź na pozew – k. 25-26).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Na podstawie wniosku z dnia 9 czerwca 1969 r. Państwowe Biuro Notarialne w R. odłączyło z księgi wieczystej (...) działkę nr (...) o powierzchni 0,2752 ha położoną R. – G., dla której urządzono księgę wieczystą Kw (...), obecnie (...). W dziale drugim wpisano A. P. s. I. i M. do ½ części i A. R. (1) s. A. i L. do ½ części na podstawie dwóch dokumentów nadania ziemi z dnia 13 września 1965r. (wniosek 81, zawiadomienie k. 82, dokumenty nadania ziemi k. 110 -111, wpisy w dziale I i II kw k. 136 – 138). W dniu 30 stycznia 1989r. w miejsce zmarłego A. R. (1) wpisano jego spadkobierców J. R. (1), H. R. i I. S. po 1/6 części każde z nich na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Radomiu z dnia 10 lutego 1987r. w sprawie I Ns 1370/86 (wniosek k. 83, zawiadomienie k. 86, wpis w dziale II Kw k. 138). W dniu 24 stycznia 1992r. w dziale II księgi wieczystej w miejsce A. P. wpisano jako współwłaściciela do ½ części D. P. na podstawie umowy darowizny z dnia 2 kwietnia 1991r. (zawiadomienie k. 97, wpisy w dziale II kw k.139). W dniu 3 kwietnia 1995r. na podstawie umowy o dział spadku z dnia 1 lipca 1994r. wpisano J. R. (1) do ½ części w miejsce J. R. (1), H. R. i I. S. (zawiadomienie k. 88, wpis w dziale II Kw k. 139)

Decyzją z dnia 13 sierpnia 1997 roku Prezydent Miasta R. zatwierdził projekt podziału nieruchomości położonej w R. przy ul. (...), stanowiącej własności D. P. i J. R. (1), składającej się z działek oznaczonych w ewidencji gruntów nr 141/1, 141/2 (powinno być 141) na ark. 128 w obrębie XII/1 o powierzchni ogólnej 2803 m2, polegający na podziale na działki ewidencyjne: nr (...) o powierzchni 1383 m2 i nr 141/2 o powierzchni 1420 m2 (decyzja z dnia 13 sierpnia 1997 roku – k. 179 - 180).

Aktem notarialnym z dnia 26 września 1997 roku, zawartym przed notariuszem Z. R.. A nr (...), J. R. (1) i D. R. dokonali zniesienia współwłasności nieruchomości położonej w R. przy ul. (...) składającej się z działek oznaczonych nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Radomiu prowadzi księgę wieczystą nr (...), w ten sposób, że na własność D. R. przeszła nieruchomość oznaczona nr 141/2, zaś na rzecz J. R. (1) – nr 141/1. Nadto, J. R. (1) darował swojej żonie W. R. udział do ½ części nieruchomości oznaczonej nr 141/1, a W. R. oświadczyła, że darowiznę tę przyjmuje. Akt został podpisany przez J. R. (1), W. R. i D. P., a także notariusz Z. J.. Na skutek zawarcia tej umowy z omawianej księgi wieczystej została odłączona działka nr (...) stanowiąca własność D. P., dla której założono księgę wieczystą (...), obecnie (...) (umowa o zniesienie współwłasności i darowizny – k. 37 - 41, 61 -63, 70 - 73v; zeznania świadka Z. J. – k. 51v - 52v; zeznania pozwanej D. P. – k. 54 – 55, zawiadomienie k. 90, wpisy w dziale I i II Kw k. 136 – 140, zawiadomienie k. 92, postanowienie k. 144, wpisy w dziale I i II kw k. 152 - 154).

J. R. (1) zmarł 25 sierpnia 1999 roku (zeznania powódki W. R. – k. 52v - 54). Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Radomiu z dnia 29 listopada 1999r. w sprawie I Ns 1476/99 w dziale II księgi wieczystej nr (...) wpisano jako jego następców prawych: J. R. (2), P. R., K. R. i M. R. wszystkich po 1/8 części (zawiadomienie k. 93, wpis w dziale II kw k. 140) Następnie w dniu 13 lutego 2002r. na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Radomiu z dnia 6 grudnia 2001r. w sprawie I Ns 1727/01 zmieniającego postanowienie z dnia 29 listopada 1999r. w sprawie I Ns 1476/99 w dziale II księgi wieczystej nr (...) wpisano W. R. do 1/8 części, P. R., K. R. M. B., J. R. (2) i A. R. (2) wszystkich po 3/40 części (zawiadomienie k. 94, wpis w dziale II kw k. 141)

Postanowieniem z dnia 15 lutego 2005 roku Sąd Rejonowy w Radomiu w sprawie sygn. I Ns 1141/03 dokonał podziału majątku wspólnego W. R. i J. R. (1) obejmującego nakład na nieruchomość stanowiącą działkę nr (...) o powierzchni 1.383 m2 położoną w R. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Radomiu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą KW (...) oraz wierzytelność obejmującą kwotę 19,20 zł wynikającą z wyroku Sądu Rejonowego w Radomiu z dnia 21 czerwca 1994 roku sygn. III RC 192/94 oraz działu spadku po J. R. (1) zmarłym w dniu 26 sierpnia 1999 roku w R., obejmującego własność nieruchomości składającej się z działek o nr: 60, 79, 111, 136, 135, 137, 98, 174 o łącznej powierzchni 1,31 ha położonej w R., dla której Sąd Rejonowy w Radomiu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr KW (...), własność nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 1.335 m2, dla której Sąd Rejonowy w Radomiu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr KW (...), udział ½ w własności nieruchomości zabudowanej stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 1.383 m2 położoną w R. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Radomiu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw (...), udział ½ w nakładzie na nieruchomość stanowiącą działkę nr (...) o powierzchni 1.383 m2 położoną w R. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Radomiu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw (...), udział ½ w wierzytelności obejmującej kwotę 19,20 zł wynikającą z wyroku Sądu Rejonowego w Radomiu z dnia 21 czerwca 1994 roku sygn. III RC 192/94 oraz zniesienie współwłasności nieruchomości zabudowanej stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 1.383 m2 położoną w R. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Radomiu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw (...), w ten sposób, że:

- W. R. przyznał na własność zabudowaną nieruchomość stanowiącą działkę nr (...) o powierzchni 1.383 m2 położoną w R. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Radomiu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw (...), własność nieruchomości stanowiącą działkę nr (...) o powierzchni 1.335 m2 położoną w R., dla której dla której Sąd Rejonowy w Radomiu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw (...), własność nieruchomości składającą się z działek o nr: 60 o powierzchni 119 m2, 111 o powierzchni 239 m2, 79 o powierzchni 1.397 m2, położonej w R., dla której Sąd Rejonowy w Radomiu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw (...),

- M. B. przyznał na własność nieruchomość stanowiącą działkę nr (...) o powierzchni 1.377 m2, położoną w R., dla której Sąd Rejonowy w Radomiu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw (...),

- P. R. przyznał na własność nieruchomość stanowiącą działkę nr (...) o powierzchni 2.144 m2, położoną w R., dla której Sąd Rejonowy w Radomiu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw (...),

- K. R. przyznał na własność nieruchomość stanowiącą działkę nr (...) o powierzchni 2.057 m2, położoną w R., dla której Sąd Rejonowy w Radomiu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw (...),

- J. R. (2) przyznał na własność nieruchomość stanowiącą działkę nr (...) o powierzchni 1.984 m2, położoną w R., dla której Sąd Rejonowy w Radomiu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw (...),

- A. R. (2) przyznał na własność nieruchomość stanowiącą działkę nr (...) o powierzchni 3.916 m2, położoną w R., dla której Sąd Rejonowy w Radomiu VI Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw (...),

- przyznał W. R., P. R. i K. R. wierzytelność obejmującą kwotę 19,20 zł wynikającą z wyroku Sądu Rejonowego w Radomiu z dnia 21 czerwca 1994 roku sygn. III RC 192/94 (postanowienie Sądu Rejonowego w Radomiu z dnia 15 lutego 2005 roku – k. 103 - 106).

Decyzją z dnia 8 sierpnia 2007r. nr Gd.I.7930-167/07 Prezydent Miasta R. dokonał podziału działki nr (...) na działki nr (...) (mapa k. 114, zawiadomienie k. 115 – 118)

Na mocy umowy darowizny z dnia 16 października 2007r. Nr Rep. A 11429/2007 W. R. darowała swojemu synowi K. R. prawo własność działki nr (...), swojemu synowi J. R. (2) i synowej M. R. do majątku wspólnego prawo własności działki nr (...), zaś synowi P. R. prawo własności działki nr (...). (zawiadomienia k. 119 – 129)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie całokształtu materiału dowodowego zebranego w toku postępowania tj. zaoferowanego przez jego uczestników w postaci dokumentów urzędowych i prywatnych, zeznań stron oraz świadka Z. J., a także opinii biegłego sądowego z zakresu badania pisma ręcznego.

Odnosząc się do zeznań świadka Z. J. (k. 51v - 52v), uznać je należy za wiarygodne i logicznie oraz korespondujące z zeznaniami pozwanej D. P.. Świadek jest notariuszem, a więc osobą wykonującą zawód zaufania publicznego. Świadek nie pamiętała okoliczności związanych z zawarciem umowy, ale wskazała, iż umowa zawarta przez strony była umową typową, zaś jej zapisy absolutnie nie były skomplikowane. Świadek przedstawiła typowe okoliczności podpisywania aktów notarialnych i wyjaśniania stronom zapisów zawieranych umów. Okoliczności te potwierdzone są w wiarygodnych zeznaniach pozwanej D. P. (k. 54 - 55), która wskazała, iż akt notarialny został odczytany, notariusz dopytywała się czy strony mają jakieś wątpliwości w zakresie odczytanego aktu, i nikt uwag nie zgłaszał.

Opinie biegłego sądowego z zakresu badania pisma ręcznego (k. 291 - 313, 338 - 339, 372v - 373, 383 - 392v) posłużyły do ustalenia tego, czy złożona przez powódkę umowa o zniesienie współwłasności i darowizny została podpisana własnoręcznie przez W. R. i J. R. (1) z uwzględnieniem materiału porównawczego.

Biegła B. S. w opinii z dnia 27 maja 2022 roku na podstawie przeprowadzonych badań próbki pisma W. R. i J. R. (1) z uwzględnieniem materiału porównawczego w postaci podpisów i zapisów ręcznych uzyskanych od powódki i urzędów państwowych lub samorządowych oraz złożonego w akcie notarialnym Rep. A (...) sporządzonego przez notariusza Z. J. wskazała, że badania graficzno-porównawcze kwestionowanego podpisu sygnalizującego personalia J. R. (1) oraz W. R., nakreślonego na akcie notarialnym z dnia 26 września 1997 roku wykazały taki poziom zgodności graficznych w zestawieniu z wzorami grafizmu J. R. (1) oraz W. R., który daje podstawę do uznania tych osób za wykonawców identyfikowanych podpisów, co jest równoznaczne ze stwierdzeniem ich autentyczności (k.291-313).

Całość materiału porównawczego, wykorzystanego do przeprowadzenia badań został szczegółowo wymieniony na k. 5 - 7 powyższej opinii. Biegła wskazała, że na ryc. 3 - 8 zamieszczono przykładowe skany dokumentów wyszczególnionych na stronach 5 - 7 opinii, w odniesieniu do: J. R. (1) odwołanie z dnia 5 października 1978 roku, kwestionariusz osobowy z 1976 roku oraz W. R.: wniosek z dnia 21 czerwca 2021 roku, wniosek o wydanie dowodu osobistego z dnia 7 stycznia 2004 toku. Biegła podała, że w opinii podstawowej wykorzystała całość materiałów badawczych, przedstawionych w sprawie niniejszej. Na skanogramach zamieszczone są jedynie przykłady grafizmu probantów. Wszystkie wykorzystane w badaniach dokumenty wyszczególniła na k. 5 - 7 opinii z dnia 27 maja 2022 roku. Podkreśliła, że w opinii zamieściła jedynie wybrane skany dokumentów porównawczych i dowodowych, ponieważ stanowią one materiał poglądowy (opinia uzupełniająca – k. 338, 357 - 358; ustna opinia uzupełniająca – k. 372v - 373).

Biegła przeanalizowała i porównała podpisy W. R. z okresu najbliższego dacie sporządzenia umowy z dnia 26 września 1997 roku. Materiał porównawczy składał się z bezwpływowych i wpływowych próbek pisma i podpisów W. R.. Próbki te są bardzo obszerne, pochodzą z różnych czasookresów życia powódki, także z okresu zbliżonego do daty sporządzonego dowodowego dokumentu tj. 1997 roku. Biegła wskazała, że zawierają quantum cech odzwierciedlających nawykowo ukształtowane możliwości, predyspozycje i standardy psychomotoryczne ich wykonawczyni, co stanowi przesłankę do zakwalifikowania tego materiału do dalszych badań identyfikacyjnych. Podała, że badania graficzno-porównawcze kwestionowanego podpisu sygnalizującego personalia W. R., nakreślonego na akcie notarialnym z dnia 26 września 1997 roku wykazały taki poziom zgodności graficznych w zestawieniu z wzorami grafizmu W. R., który daje podstawę do uznania tej osoby za wykonawcę identyfikowanego podpisu, co jest równoznaczne ze stwierdzeniem jego autentyczności (opinia uzupełniająca – k. 383 - 392v).

Sąd podzielił wnioski zawarte w opinii biegłego z zakresu badania pisma ręcznego. Została bowiem sporządzona rzetelnie i dokładnie. Opinia sporządzona w niniejszej sprawie jest – w ocenie Sądu – wnikliwa, wyczerpująca, logiczna i spójna, a wnioski w niej zawarte prawidłowo uzasadnione, zatem Sąd nie widzi jakichkolwiek podstaw do podważenia wyprowadzonych przez biegłego konkluzji. Sąd wobec powyższego uznał opinię biegłego za fachową, obiektywną i mogącą stanowić podstawę dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Nie zachodzą przy tym żadne powody osłabiające zaufanie do wiedzy, kompetencji, doświadczenia czy bezstronności sporządzającego ją biegłego.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu.

Uwzględnienie powództwa zgodnie z art. 189 k.p.c. wymaga spełnienia dwóch podstawowych przesłanek, tj. istnienia interesu prawnego w żądaniu udzielenia ochrony prawnej przez wydanie wyroku ustalającego oraz istnienia bądź nieistnienia danego stosunku prawnego bądź prawa (w zależności od rodzaju żądania udzielenia ochrony prawnej). Obie przesłanki muszą być spełnione łącznie w dniu zamknięcia rozprawy (art. 316 § 1 k.p.c.). Interes prawny w rozumieniu w/w przepisu jest kategorią obiektywną. Jest to obiektywna (czyli rzeczywiście istniejąca), a nie tylko hipotetyczna (czyli w subiektywnym odczuciu strony) potrzeba prawna uzyskania wyroku odpowiedniej treści występująca wówczas, gdy powstała sytuacja rzeczywistego naruszenia albo zagrożenia naruszenia określonej sfery prawnej. Praktycznie rzecz biorąc, interes prawny występuje wtedy, gdy sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości, a jednocześnie interes ten nie podlega ochronie w drodze innego środka (tak: wyrok SN z dnia 04 października 2001 r., I CKN 425/2000).

Kodeksowe sformułowanie „ustalenie przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa” jest rozumiane dość szeroko. Zakres art. 189 k.p.c. nie jest bowiem ograniczony wyłącznie do żądania ustalenia nieistnienia stosunku prawnego, który miał być powołany do życia nieważną czynnością prawną, lecz zasadniczo można żądać ustalenia nieważności samej umowy pomimo, że literalnie to z powyższego przepisu nie wynika. Nie jest dopuszczalne żądanie ustalenia stanu faktycznego, np. czy strona przystąpiła do wykonywania umowy. Dopuszczalne jest jednak ustalenie faktu mającego charakter prawotwórczy, czyli wywołującego określone skutki prawne w przyszłości. Przykładowo wymienia się właśnie zawarcie umowy pomiędzy stronami, gdyż z tego faktu wynikają dla stron konkretne skutki prawne, m.in. obowiązek wykonania umowy, prawo żądania odszkodowania w przypadku wadliwego jej wykonania, prawo żądania zapłaty kar umownych etc. Innym przypadkiem ustalania faktu o charakterze prawotwórczym jest właśnie roszczenie o ustalenie nieważności czynności prawnej

Sankcja nieważności bezwzględnej oznacza, że czynność nie wywołuje żadnych skutków prawnych w sferze cywilnoprawnej, a stan ten ma charakter definitywny, nie podlegający konwalidacji. Utrwalone jest także stanowisko, że rozstrzygnięcie o nieważności może nastąpić zarówno w oddzielnym postępowaniu o ustalenie, jak i w każdym postępowaniu, w którym rozstrzygnięcie takie jest relewantne dla wyniku sprawy. Nieważność czynności z powodu sprzeczności z zasadami współżycia społecznego powoduje skutek ex tunc, a zatem niweczy stosunek zobowiązaniowy od samego początku. Inaczej jednak, niż w wypadku oświadczeń o odstąpieniu od umowy sprzedaży, czy odwołaniu darowizny, powód zniweczenia tego stosunku nie leży w tym, że w toku wykonywania niewadliwej z punktu widzenia oświadczeń woli umowy upadła przyczyna jej zawarcia, bowiem przestał istnieć zgodny zamiar stron wskutek zajścia zdarzeń określonych ustawowo lub wolą stron. Powodem tym jest pierwotna wadliwość umowy odnosząca się do jej elementu konstytutywnego, jakim jest oświadczenie woli. Nieważna od początku czynność prawna nie może wywrzeć żadnego skutku prawnego, a zatem w wypadku umowy sprzedaży nieruchomości, nie może doprowadzić do przeniesienia prawa jej własności. Ponadto skutek rozporządzający umowy sprzedaży nieruchomości zależy od istnienia zobowiązania, w wykonaniu którego dochodzi do przesunięcia majątkowego. Stwierdzenie zatem w postępowaniu sądowym, iż umowa od początku była nieważna prowadzi do unicestwienia zobowiązania z mocy prawa, upadku skutku rozporządzającego i automatycznego powrotu własności do zbywcy bez potrzeby dokonywania odrębnego rozporządzenia (porównaj także wyrok SN IV CSK 600/12).

Ogólnie, krąg osób uprawnionych do wytoczenia powództwa określony został szeroko, ponieważ każdy, kto ma interes prawny może wystąpić z roszczeniem na podstawie art. 189 k.p.c. Wydaje się jednak, że w zobowiązaniowych stosunkach prawnych zbyt szerokie jej zakreślanie, nie jest właściwe. Barierą dla przesadnie szerokiego kręgu osób mogących wystąpić z analizowanym miejscu roszczeniem, jest przewidziane w ustawie procesowej pojęcie interesu prawnego. Interes prawny powoda jest bowiem przesłanką materialnoprawną powództwa o ustalenie,

Prawo do wytoczenia powództwa, na podstawie legitymacji materialnej przysługuje zatem stronom nieważnej umowy oraz osobom, które na podstawie takiej umowy mogłyby – gdyby była ona ważna – nabyć prawa lub obowiązki (np. osoba trzecia w sytuacji określonej art. 393 § 1 k.c.) albo takim, na których sytuację prawną wpływa ważność lub nieważność czynności.

W związku z powyższym stwierdzić należy, iż powódka ma interes prawny w kwestionowaniu ważności czynności prawnej z dnia 26 września 1997 roku. Skoro ewentualne stwierdzenie nieważności umowy zniesienia współwłasności i darowizny z dnia 26 września 1997 roku w przypadku podzielenia argumentów powódki, wywołałoby skutki rzeczowe, uznać należy, iż powódka nie musi dochodzić swoich praw w odrębnym procesie o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli czy też świadczenie, a rozstrzygnięcie procesu w definitywny sposób kończy istniejący spór pomiędzy stronami.

Twierdzenia W. R., na których opiera swe roszczenie o nieważności czynności prawnej, należy ocenić jako całkowicie chybione i dowolne, czyli pozbawione oparcia w materiale dowodowym. Natomiast fakty jakie powoływała D. P. na swoja obronę są w pełni zasadne i udowodnione.

W ocenie Sądu powódka nie wykazała, aby złożone pod aktem notarialnym podpisy nie należały do niej, a także do jej męża. Pozwana D. P. – bezpośrednia uczestniczka czynności prawnej stwierdziła, że w kancelarii notarialnej stawiły się wszystkie układające się strony, notariuszowi okazano dowody osobiste, akt został odczytany i przez wszystkich, w tym W. R. i J. R. (1), podpisany. Zeznania te są zgodne z treścią przedmiotowego aktu notarialnego. Wynika z niego nadto, że notariusz ustaliła tożsamość stron. Nie bez znaczenia jest również waga aktu, w którym to umowa zniesienia współwłasności nieruchomości i darowizny została sporządzona. Jest to wszak akt notarialny, dokument o bardzo sformalizowanej i wyspecjalizowanej treści, sporządzony przez wysoko wykwalifikowanego prawnika, który z racji pełnionego zawodu jest osobą zaufania publicznego i korzysta z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym. Pomijając nawet zeznania pozwanej i notariusza, twierdzenia powódki o niepodpisaniu przez nią oraz jej męża umowy nie znalazły potwierdzenia w opinii grafologicznej. Ponadto, za niewiarygodnością twierdzeń i zarzutów powódki przemawia jej zachowanie po zawarciu tej umowy, albowiem powódka przeprowadziła sądowy podział majątku wspólnego i dział spadku po mężu w wyniku czego nabyła własność działki (...), a następnie dokonała podziału i rozporządzenia częściami tej działki, i wówczas nie kwestionowała ważności umowy z dnia 26 września 1997 roku.

Mając na uwadze powyższe, powództwo podlegało oddaleniu (pkt I wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt II wyroku, na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Stroną przegrywającą był powód, dlatego to on został obciążony kosztami procesu. Pozwana poniosła następujące koszty: 1.800 zł z tytułu wynagrodzenia fachowego pełnomocnika ustalone na podstawie § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz 17 zł opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa. Razem 1.817 zł.

W pkt III wyroku na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Radomiu tytułem tymczasowo uiszczonych wydatków w niniejszej sprawie od W. R. kwotę 2.215,83 zł tytułem uiszczonych tymczasowo wydatków w niniejszej sprawie. Na wydatki w sprawie w łącznej kwocie 2.215,83 zł złożyły się wynagrodzenia w kwotach: 655,55 zł oraz 1.295,60 zł przyznane biegłej B. S. prawomocnymi postanowieniami z dnia 17 czerwca 2022 roku (k.318) i z dnia 9 czerwca 2023 roku (k.396), a także kwota 264,68 zł tytułem wynagrodzenia za stawiennictwo na rozprawie i złożenie ustnych wyjaśnień oraz koszty przejazdu przyznane biegłej B. S. prawomocnym postanowieniem z dnia 15 maja 2023 roku (k.381).

Sędzia Dariusz Wieński

Z/ odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanej.

13.11.2023r.

Sędzia Dariusz Wieński