VII C 778/23 - uzasadnienie Sąd Rejonowy w Radomiu z 2024-11-14
Sygn. akt. VII C 778/23
UZASADNIENIE
W dniu 5 czerwca 2023 roku (data prezentaty) powód Ł. B. reprezentowany przez adwokata, wniósł do tutejszego Sądu pozew przeciwko (...) Spółce akcyjnej z siedzibą w W. z żądaniem zasądzenia od pozwanego kwoty 23 689,97 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot:
-
-
10 771,97 zł od dnia 20 lutego 2023 roku do dnia zapłaty;
-
-
12 918 zł od dnia 4 kwietnia 2023 roku do dnia zapłaty.
Wniósł również o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.
W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 17 stycznia 2023 roku miała miejsce kolizja drogowa w wyniku, której uszkodzeniu uległ pojazd L. (...) o numerze rejestracyjnym (...) będący własnością powoda Ł. B.. Szkoda została zgłoszona do pozwanego ubezpieczyciela, który w toku postepowania uznał swoją odpowiedzialność i przyznał odszkodowanie w zaniżonej- w ocenie powoda kwocie 20 595,12 zł. Powód podniósł, że w kalkulacji zastosowano zaniżoną stawkę za roboczogodzinę w wysokości 90 zł. Wskazał, że zgodnie z prywatną kalkulacją naprawa uszkodzonego pojazdu powinna wynieść 31 367,09 zł, a więc ubezpieczyciel zaniżył odszkodowanie o kwotę 10 771,97 zł.
Powód wskazywał także, że z uwagi na niemożność korzystania z uszkodzonego samochodu wynajmował pojazd zastępczy przez 45 dni po stawce 400 zł za dobę, ponosząc w ten sposób koszt w kwocie 18 000 zł. Pozwany uznał za zasadny okres wyłącznie 22 dni w tym 20 dni po stawce 209,10 zł i 2 dni po stawce 450 zł i wypłacił z tego tytułu kwotę 5 082 zł. Powód wskazywał, że wynajął pojazd zastępczy w dacie powstania szkody tj. w dniu 17 stycznia 2023 roku. W dniu 18 stycznia 2023 roku zgłosił szkodę. Następnie w dniu 19 stycznia 2023 roku odbyły się oględziny uszkodzonego pojazdu, a następnego dnia tj. 20 stycznia 2023 roku otrzymał zakres uszkodzeń po pierwszych oględzinach. W dniu 25 stycznia 2023 roku odbyły się dodatkowe oględziny, a w dniu 26 stycznia 2023 roku otrzymał zakres uszkodzeń po dodatkowych oględzinach, tego samego dnia włożył wniosek o dodatkowe oględziny z uwagi na konieczność uzupełnienia zakresu uszkodzeń. W dniu 30 stycznia wysłano monit o przeprowadzenie dodatkowych oględzin i tego samego dnia otrzymał zakres uszkodzeń po dodatkowych oględzinach. W dniu 31 stycznia 2023 roku wystąpiono o przekazanie danych serwisu, który przeprowadzi naprawę zgodnie z parametrami z kalkulacji z Towarzystwa (...) oraz przesłano zweryfikowany kalkulację naprawy. W terminie od 6 lutego 2023 roku do 24 lutego 2023 roku wysyłano do Zakładu (...) monity o podanie danych serwisu oraz dostawcy części. Powód podał, że w dniu 28 lutego 2023 roku podjęto decyzję o rozpoczęciu naprawy w związku z bierną postawą towarzystwa ubezpieczeń. Naprawa trwała 4 dni od 28 lutego 2023 roku do 3 marca 2023 roku. Najem pojazdu zastępczego zakończył się 3 marca 2023 roku.
Powód wskazał, że szkoda w zakresie uszkodzenia pojazdu została zgłoszona w dniu 18 stycznia 2023 roku, a w części dotyczącej kosztów najmu pojazdu zastępczego w dniu 3 marca 2023 roku. Wskazał, że termin wypłaty odszkodowania wynosi 30 dni i w związku z jego upływem domagał się zasądzenia odsetek (pozew k. 4-8, pełnomocnictwo, k. 9).
Pozwany (...) Spółka akcyjna z siedzibą w W. zastępowany przez radcę prawnego w odpowiedzi na pozwem z dnia 3 października 2023 roku ( data prezentaty) wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według nom przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.
Pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności za skutki zdarzenia z dnia 17 stycznia 2023 roku. Wskazał, że powód nie udowodnił, że przyznane przez pozwanego odszkodowania jest niewystarczające. Wskazał, że prywatna kalkulacja nie jest wystarczającym dowodem na tę okoliczność, gdyż jest to wyłącznie opina prywatna, która pozwany kwestionuje. Pozwany podnosiła, że na etapie postępowania likwidacyjnego powód otrzymał informację, iż może naprawić uszkodzony pojazd w sieci warsztatów współpracujących z pozwanym przy zastosowaniu preferencyjnych stawek za roboczogodzinę oraz rabatów na części zamienne oraz materiały lakiernicze.
W kwestii najmu pojazdu zastępczego pozwany wskazywał, że zasadny czas najmu pojazdu zastępczego wynosi 22 dni tj. od dnia 17 lutego 2023 roku do dnia 7 lutego 2023 roku tj. do dnia odrzucenia przez dział techniczny przesłanego kosztorysu naprawy. W ocenie pozwanego, taki okres był wystarczający do przeprowadzenia wszystkich czynności związanych z likwidacją roszczeń. Pozwany podnosił, że z uwagi na to, że powód nie przedstawił faktury za naprawę nie ma możliwości weryfikacji faktycznego czasu naprawy. Pozwany zakwestionował wysokość zastosowanej stawki najmu pojazdu zastępczego w wysokości 400 zł. Wskazywał, że przesłał osobie upoważnionej przez powoda propozycję najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem wypożyczalni współpracującej, wskazując jednocześnie dobową stawkę najmu na kwotę 209,10 zł netto. Pozwany argumentował, że nie powinien ponosić kosztu najmu pojazd zastępczego w wyższej stawce, gdy przedstawił realną możliwość organizacji pojazdu zastępczego za niższą cenę oraz że poszkodowany został poinformowany, że w przypadku skorzystania z usług innej firmy świadczącej usługę wynajmu pojazdu niż wskazana przez pozwanego weryfikacji może zostać poddana stawki najmu oraz ilość dni najmu (odpowiedź na pozew k. 36-43v).
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 17 stycznia 2023 roku miała miejsce kolizja drogowa, w wyniku której uszkodzeniu uległ należący do Ł. B. samochód marki L. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Sprawca zdarzenia posiadał obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. ( okoliczność bezsporna).
Uszkodzony pojazd to L. (...) wyprodukowany w 2009 roku posiadający przebieg 300078 km, był dobrze utrzymanym pojazdem, który przeszedł badania techniczne z pozytywnym wynikiem kilkanaście dni przed uszkodzeniem (dowód: opinia biegłego M. G. k. 84-95, zeznania Ł. B. k. 73 - 74).
Pojazd po szkodzie miał uszkodzone przednią prawą sferę pojazdu w tym zawieszenie przedniego prawego koła, co powodowało, że pojazd nie nadawał się do eksploatacji (dowód: opinia biegłego M. G., k.84-95).
Tego samego dnia Ł. B. zawał umowę najmu pojazdu zastępczego marki B. (...) z R. W.. Zobowiązał się do uiszczania czynszu najmu pojazdu zastępczego w wysokości 400 zł za dobę. Pojazd wypożyczony był tej samej klasy co pojazd uszkodzony tj. (...) P. (dowód: umowa najmu, k. 23-23v, opinia biegłego M. G. k. 84-95).
Ł. B. zlecił obsługę szkody firmie (...) ( dowód: akta szkody- płyta CD, k.47).
Działająca z upoważnienia Ł. B. osoba w dniu 18 stycznia 2023 roku zgłosiła szkodę do (...) Spółki akcyjnej z siedzibą w W.. Przy zgłoszeniu szkody wskazano, że będzie potrzebny pojazd zastępczy ( dowód akta szkody k. 47 – podsumowanie zgłoszenia szkody).
Pracownik firmy obsługującej szkodę oraz Ł. B. kilkukrotnie zwracali się o zorganizowanie najmu pojazdu zastępczego do towarzystwa ubezpieczeń poprzez infolinię. Poszkodowanemu został zaproponowany pojazd marki O. (...) przez wypożyczalnię R.. Jest to pojazd wyraźnie mniejszy, przynależny do niższej klasy crossover. Ł. B. potrzebował większego pojazdu do przewożenia osoby niepełnosprawnej nie skorzystał z tej oferty i w dalszym ciągu wynajmował pojazd zastępczy od R. W. za stawkę 400 zł (dowód: zeznania Ł. B., k. 65-65v w zw. z 73-73v, akta szkody- płyta CD, k. 47, wydruk maila k.25, opinia biegłego M. G. k. 84-95)
W dnu 19 stycznia 2023 roku doszło do oględzin pojazdu. Ubezpieczyciel sporządził na podstawie oględzin pojazdu w dniu 20 stycznia 2023 roku kosztorys, w którym wskazał, że szkoda wynosi 10 749,04 zł brutto oraz zakład z sieci partnerskiej (...) .H.U. (...) przy ul. (...) w R. (dowód: kalkulacja „calculation” w aktach szkody k. 47).
Powyższy kosztorys zakwestionował Ł. B., w imieniu którego występował pracownik firmy (...). Na żądanie pokrzywdzonego dokonano jeszcze dwukrotnie do oględzin w dniach 25 stycznia 2023 roku, po których sporządzono kalkulację na kwotę 19 366,78 zł i 30 stycznia 2023 roku po których sporządzono kalkulację na kwotę 20 595,12 zł. W dniu 30 stycznia 2023 roku towarzystwo przekazało Ł. B. informację o uznanych kosztach naprawy (dowód: kalkulacja „calculation _1” „calculation_2” w aktach szkody k. 47).
Ł. B. nie zgadzał się z przedstawionym mu kosztorysem. W dniu 31 stycznia 2023 roku przesłał towarzystwu ubezpieczeń sporządzoną na jego zlecenie prywatną kalkulację na kwotę 31 367,09 zł (dowód: wydruk maila z dnia 26.01.2023 r. k. 15, wydruk maila z 31.01.2023 r. k. 16, prywatna kalkulacja (...) Odszkodowań k. 17 - 19).
Jednocześnie Ł. B. zwrócił się do towarzystwa ubezpieczeń o wskazanie warsztatu naprawczego z sieci partnerskiej, który dokona naprawy. Następnie wykonywał monity w sprawie wskazania warsztatu (okoliczności bezsporne).
W dniu 7 grudnia 2023 roku ubezpieczyciel negatywnie zweryfikował nadesłany kosztorys. W dniu 20 lutego 2023 roku, wypadającym w poniedziałek, że (...) S.A. przyznało mu odszkodowanie w wysokości 20 595,12 zł brutto i wskazało, że jest możliwe dokonania naprawy w warsztacie sieci partnerskiej (...) .H.U. (...) przy ul. (...) w R.. Tym samym wobec zakończenia postępowania likwidacyjnego i odrzucenia jego kosztorysu Ł. B. miał możliwość przystąpienia od następnego dnia do naprawy pojazdu. Posiadał środki na dokonanie naprawy z własnych funduszy (dowód: decyzja wraz z wskazaniem szczegółów wyliczenia i kosztorysem k. 10 – 14, akta szkody k. 47 – zweryfikowany kosztorys, zeznania Ł. B. k. 73-75).
Technologiczny czas naprawy pojazdu wynosił 4 dni ( dowód: opinia biegłego M. G. , k.84-95).
Naprawa pojazdu rozpoczęła się w dniu 28 lutego 2023 roku i trwała 4 dni, przy czym czwarty dzień obejmował sprawy organizacyjne (dowód: mail z zdjęciami potwierdzającymi dokonanie naprawy k.21).
W dniu 3 marca 2023 roku Ł. B. zakończył wynajmowania pojazdu przez łącznie 45 dni. Uiścił zapłatę za najem gotówką w kwocie 18 000,00 zł (dowód: umowa najmu, k.23-23v, zeznania Ł. B., k. 65-65v w zw. z 73-73v).
Stawki najmu pojazdu zastępczego (...) P. zbliżonego klasa i wielkością do uszkodzonego pojazdu przy wynajmie powyżej 30 dni na rynku (...) wynosiły od 269 do 300 zł brutto za dobę ( dowód: opinia biegłego M. G. , k.84-95).
Niezbędny koszt naprawy przywrócenia pojazdu marki L. (...) o numerze rejestracyjnym (...) po szkodzie z dnia 17 stycznia 2023 roku zgodny z technologią producenta w dobrym warsztacie niezależnym poza sieci (...) z wykorzystaniem w naprawie nowych oryginalnych części oraz przewidzianych przez producenta pojazdu materiałów lakierniczych tj. w sposób pozwalający na przywrócenie stanu poprzedniego przy zastosowaniu stawki rynkowej za roboczogodzinę w wysokości 120 zł wynosiłby kwotę 31 367,09 zł (dowód: opinia biegłego M. G. , k.84-95).
W dniu 3 marca 2023 roku Ł. B. zawiadomił towarzystwo ubezpieczeń o wynajmie pojazdu zastępczego oraz wniósł o zwrot kosztów wynajmu załączając harmonogram najmu pojazdu zastępczego, w którym wskazano, że domaga się zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego od dnia powstania szkody w dniu 17 stycznia 2023 roku do dnia 3 marca 2023 roku (dowód: wydruk wiadomość email, k.21, pismo wraz z harmonogramem, k. 22-22v).
Decyzją z dnia 28 marca 2023 roku (...) Spółka akcyjna z siedzibą w W. przyznało odszkodowanie tytułem zwrotu kosztu najmu pojazdu zastępczego w wysokości 5 082 zł. Towarzystwo (...) uznało za zasadne wynajęcie pojazdu zastępczego przez okres od 17 stycznia 2023 roku do 7 lutego 2023 roku tj. przez okres od powstania szkody do odrzucenia kosztorysu Ł. B., w tym 2 dni 17 i 18 stycznia 2023 roku po stawce 450 zł brutto za dobę oraz 20 dni po stawce 209,10 zł brutto za dobę ( dowód: decyzja z 28 marca 2023 roku, k. 24).
Pismem z 3 kwietnia 2023 roku Ł. B. reprezentowany przez adwokata wezwał (...) Spółkę akcyjna z siedzibą w W. do zapłaty następujących kwot: 10 771,97 zł tytułem odszkodowania za uszkodzony pojazdu marki L. (...) o numerze rejestracyjnym (...), zgodnie z przesłaną kalkulacją naprawy oraz kwoty 12 918 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego zgodnie z przesłana umowa najmu (dowód: wezwanie do zapłaty, k. 26-26v).
W odpowiedzi na wezwanie Towarzystwo ubezpieczeń odmówiło dokonania dopłaty do odszkodowania wskazując, że wypłacone odszkodowania w pełni rekompensowały poniesiona szkodę oraz wskazując, że poszkodowany nie skorzystał z propozycji najmu pojazdu zastępczego oferowanej przez ubezpieczyciela (dowód: decyzja, k. 27-27v).
Koszt najmu pojazdu zastępczego za 17 i 18 stycznia 2023 roku został pokryty w całości, natomiast za okres od 19 stycznia 2023 roku do dnia 24 lutego 2023 roku tj. przez dalsze 37 dni rynkowa stawka najmu wynosiła kwotę 300 zł brutto za dobę tj. kwotę (...) z i została zaniżona o kwotę 6917 zł przez towarzystwo ubezpieczeń odpowiedzialne za skutki szkody (dowód: częściowo opinia biegłego M. G. k. 84-95).
Decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miała opinia biegłego M. G. wraz z opinią uzupełniającą. Sąd ustalił koszt naprawy pojazdy w wariancie obejmującym dokonanie naprawy przy zastosowaniu części oryginalnych i przy zastosowaniu rynkowej stawki za roboczogodzinę wynoszącą 120 zł na kwotę 31 367,09 zł. Biegły wyjaśnił, że tylko taka naprawa dawałaby dużą gwarancję przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody, natomiast zastosowanie w naprawie zamienników części oryginalnych i materiałów gorszej jakości co prawda wyeliminowałoby powstałe uszkodzenia, ale mogłoby skutkować pogorszeniem stanu pojazdu w porównaniu do stanu sprzed szkody. Biegły posiadający wiadomości specjalne jednoznacznie wskazał, że jest praktycznie nierealne, aby na bazie kosztorysu pozwanego była możliwa skuteczna naprawa pojazdu wykonana zgodnie z technologią producenta pojazdu do stanu pierwotnego. Biegły wskazał również, że jest mało prawdopodobne by jakikolwiek dobrze wyposażony warsztat naprawszy w rejonie (...), stosujący technologię producenta zgodził się wykonać naprawę przy zastosowanej stawce robocizny 90 zł za roboczogodzinę netto. Biegły zaopiniował nadto, że ograniczenie kosztu materiałów lakierniczych do poziomu 55% kosztu wskazywanego przez system kalkulacyjny zmuszałby wykonawcę naprawy do zastosowania tańszych lakierów niż przewidziane przez producenta pojazdu lub to zmniejszenia jego zużycia, a to pogorszyłoby jakość nowej powłoki lakierniczej. W świetle powyższego sąd nie oparł się na wariancie alternatywnym tj. przy przyjęciu, ze realne jest zastosowanie upustów wskazywanych przez pozwanego. W szczególności, że jak wskazał biegły pojazd był pojazdem klasy (...) P. w dobrym stanie utrzymania wobec czego naprawa powinna pozwalają na zachowanie tego stanu.
W świetle opinii biegłego uznać należy, że kosztorys pozwanego nie może stanowić podstawy dokonania ustaleń faktycznych, gdyż zastosowano w nim nie odpowiednie części zamienne, zaniżono koszt materiałów, części i robocizny oraz jak wskazał biegły pominięto w nim koszt części drobnych.
W ocenie Sądu nie było trafne stanowisko pozwanego, że przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego nie było celowe, albowiem powód miał możliwość dokonania naprawy w warsztacie wskazanym przez pozwanego. Strony przedstawiły dwa rozbieżne kosztorysy. Bez posiadania wiedzy specjalistycznej Sąd nie był w stanie ustalić, który z nich jest prawidłowy. Ponadto faktycznie pozwany wskazał warsztat naprawczy i wskazywał, że dokona naprawy w oparciu o parametry z kalkulacji i udzieli rabatu, skoro jednak pozwany sporządził nieprawidłową kalkulację, nie można oczekiwać od poszkodowanego, że dokona naprawy w oparciu o nią w we wskazanym przez pozwanego warsztacie. Brak jest natomiast dowodu, że rabaty były dostępne również dla części oryginalnych, które powinny mieć zastosowanie w pojeździe.
Sąd oparł się na opinii biegłego również w zakresie stawki rynkowej najmu pojazdu zastępczego. Biegły przedstawić parametry pojazdów oraz przedstawił jakie pojazdy i z jakiego powodu są pojazdami spełniającymi podobne parametry. Biegły wskazał również na to, że pojazd L. (...) z 2009 roku, który jest własnością powoda ma inne parametry techniczne niż pojazdy L. (...) produkowane obecnie. W świetle powyższego nie trafne były zarzuty powoda, że biegły przyjął nieprawidłowe pojazdy do porównania z klasy niższej.
Wskazać przy tym należy, że Sąd oparł się na opinii biegłego wyłącznie w zakresie, w jakim biegły wskazał jakie stawki czynszu najmu występują na rynku lokalnym oraz w zakresie długości technologicznego czasu naprawy. Pozostałe okoliczności tj. ustalenie przebiegu postępowania likwidacyjnego i to jaki okres postępowania likwidacyjnego wymagał najmu pojazdu zastępczego nie wymagał wiadomości specjalistycznych i w tym zakresie sąd oparł się na pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie i uznał, że zasadny okres najmu pojazdu zastępczego jest krótszy i obejmuje okres do 24 lutego 2023 roku tj. obejmuje okres bezsporny od 17 stycznia 2023 roku do dnia 7 lutego 2023 roku, a nadto okres od 8 lutego 2023 roku do 20 lutego 2023 roku, kiedy to poszkodowany dowiedział się, że przedstawiony przez niego kosztorys nie został zaakceptowany oraz dalsze cztery dni na technologiczną naprawę pojazdu. Sam spór co do zakresu naprawy, w sytuacji, gdy udokumentowano już stan pojazdu po szkodzie poprzez oględziny oraz dodatkowe oględziny, stan pojazdu został sfotografowany zarówno przez powoda i pozwanego, co wynika z akt szkody, a poszkodowany dysponuje środkami na naprawę pojazdu nie uzasadnia w ocenie wstrzymywania się z rozpoczęciem naprawy. W dniu 31 stycznia 2023 roku poszkodowany dysponował już kalkulacją sporządzoną na jego zlecenie. W ocenie Sądu już wówczas powinien dążyć do zorganizowania części zamiennych albowiem dysponował już pełną wiedza o zakresie szkody. Ubezpieczyciel uznał okres do 7 lutego 2023 roku tj. do dnia odrzucenia przez dział techniczny kosztorysu powoda. W ocenie Sądu dopiero zawiadomienie powoda o odrzuceniu kosztorysu wyznacza datę, od której możliwe było dokonanie naprawy tj. 20 lutego 2023 roku. W ocenie Sądu wstrzymywanie się z podjęciem decyzji do otrzymania powyższej decyzji było uzasadnione obowiązkiem współpracy poszkodowanego z ubezpieczycielem. Natomiast odrzucenie dalszych żądań powoda wskazywało, że nie jest zasadne oczekiwanie na wskazanie warsztatu przez ubezpieczyciela. Skoro powód nie akceptował jego kosztorysu to nie jest celowe oczekiwanie na to, by pozwane towarzystwo ubezpieczeń wskazywało warsztat, który ma dokonać naprawy w oparciu o jego założenia.
Niezależnie od stanowiska pozwanego istniała już możliwość przystąpienia do naprawy pojazdu w okresie 4 dni od 21 lutego 2023 roku (wtorek) do 24 lutego 2023 roku. Wskazać należy, że poszkodowany posiadał własne środki na naprawę pojazdu. Rozpoczęcie naprawy nie było zatem zależne od otrzymania odszkodowania w pełnym zakresie.
Sąd na podstawie opinii biegłego ustalił natomiast stawki najmu pojazdu zastępczego. Biegły wskazał, że stawki najmu pojazdu zastępczego klasy (...) P. do jakiej zaliczany jest uszkodzonym pojazd mieściły się w przedziale od 269 zł brutto do 300 zł brutto. Sąd jako stawkę najmu przyjął stawkę najwyższa z występujących tj. 300 zł brutto.
Podstawą ustaleń są nadto dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, w tym w aktach szkody – za wyjątkiem kosztorysów sporządzonych w toku postępowania likwidacyjnego przez stronę pozwaną. Kalkulacje ta bowiem zawierały błędy. Pierwsze dwie kalkulacje pozwany sam zmienił, natomiast ostatnia z nich zakładała, że naprawa ma nastąpić częściowo częściami niskiej jakości i dodatkowo nie obejmowała wszystkich koniecznych do wymiany części i zawierała rażąco zaniżoną stawkę za robociznę, co wynika z opinii biegłego. Sąd oparł się również na zeznaniach powoda odnośnie przyczyn nie skorzystania z oferty najmu pojazdu zastępczego proponowanej przez ubezpieczyciela. Pozwany nie zaprzeczył, że jedyny zaoferowany pojazd to O. (...). Biegły zaś zaopiniował, że jest to mniejszy i niższej klasy pojazd.
Sąd Rejonowy zważył co następuje:
Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.
W niniejszej sprawie bezsporna była odpowiedzialność strony pozwanej za skutki zdarzenia z dnia 17 stycznia 2023 roku. Strona pozwana kwestionowała wysokość szkody.
Zgodnie z treścią przepisu art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zgodnie z § 2 tego artykułu umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o których mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. W myśl z kolei przepisu art. 363 § 1 zd. 1 k.c., naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej.
Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Stosownie zaś do treści art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże, gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.
Należy wskazać, iż zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Jak podkreśla się w doktrynie, następstwa „normalne” to następstwa typowe, zwykłe, występujące zazwyczaj. Są to także następstwa oczekiwane w zwykłej kolejności rzeczy, które zawsze lub zazwyczaj z danego faktu wynikają. Jednocześnie występują one, wedle zasad doświadczenia życiowego jako typowe, a nie będące wynikiem np. szczególnego zbiegu okoliczności (A. Rzetecka-Gil, Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania – część ogólna, LEX 2011). Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z dnia 18 maja 2000 roku (III CKN 810/98) typowym jest taki skutek, o którym na podstawie zasad doświadczenia życiowego wiadomo, że jest charakterystyczny dla danej przyczyny jako normalny rezultat określonego zjawiska. Zgodnie z art. 361 § 2 k.c. naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
W ocenie Sądu roszczenie powoda o naprawienie szkody polegającej na uszkodzeniu jego pojazdu jest zasadne. Powód udowodnił poprzez opinię biegłego, że odszkodowanie dotychczas wypłacone przez pozwanego nie było wystarczające na przywrócenie pojazdu do stanu przed kolizją. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie było zasadne ustalenie wysokości szkody w oparciu o opinię biegłego. Katalog środków dowodowych zawarty w kodeksie postępowania cywilnego jest otwarty. Brak jest podstaw do przyjęcia, że wyłącznym dowodem na ustalenie wysokości szkody mogą być rachunki i faktury. W ocenie Sądu rachunki i faktury mogą być podstawą dokonania ustaleń faktycznych, jeśli zakres uszkodzeń jest bezsporny, nie jest sporne jakie części należy zastosować do naprawy pojazdu lub np. wówczas, gdy część, która została uszkodzona została nabyta w krótkim okresie po zakupie i w materiale dowodowym znajduje się na to dowód zakupu. W ocenie Sądu w tych przypadkach, gdy sporny jest zakres naprawy jak w niniejszym przypadku, konieczne jest zasięgnięcie opinii biegłego albowiem tylko biegły posiada wiadomości specjalne pozwalające na fachową ocenę sporządzonych kosztorysów.
W oparciu o opinię biegłego w wariancie obejmującym nowe części oryginalne bez rabatów. Jak już wskazano powyżej zgodnie bowiem z opinią biegłego zastosowanie części alternatywnych sprawiało, że niemożliwa była naprawa zgodnie z technologią producenta pojazdu. Zastosowanie zaś rabatów wiązałoby się z niższą jakością zastosowanych części i materiałów, bądź ich niedostateczną ilością.
Sąd ustalił, że koszt przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody wynosi 31367,09 zł. Uwzględnia on rynkową stawkę za robociznę w kwocie 120 zł brutto. Zastosowana przez pozwanego w postępowaniu likwidacyjnym stawka na robociznę była znacznie zaniżona. Pozwany wprawdzie wskazał warsztat, który rzekomo stosował niższe stawki ale nie przedstawił na tą okoliczność żadnych dowodów w postaci cenników, umów zawartych z tym podmiotem, a powód tą okoliczność kwestionował wobec czego nie było podstaw do uznania jej za udowodnioną. Mając na uwadze, że koszt naprawy pojazdu wynosił 31 367,09 zł, a pozwany dotychczas uiścił kwotę 20 595,12 zł uznać należy, że odszkodowanie za uszkodzenie pojazdu zostało zaniżone o kwotę 10 771,97 zł. Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że żądanie w części dotyczącej kwoty 6943 zł tytułem zwrotu kosztów naprawy pojazdu jest uzasadnione w całości.
Sąd nie pomniejszył odszkodowania o nie poniesione koszty eksploatacji uszkodzonego pojazdu, albowiem zgodnie z opinią biegłego okoliczność nie używania pojazdu nie dawała zauważalnej korzyści dla powoda.
Zasadniczo poniesione przez posiadacza uszkodzonego pojazdu mechanicznego celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego również stanowią szkodę majątkową. Okoliczność ta nie była sporna w niniejszej sprawie. Pozwany już na etapie postępowania likwidacyjnego uznał za zasadne żądanie pokrycia kosztów najmu zastępczego. Sporne pozostawało jedynie, przez jaki okres było zasadne korzystanie z pojazdu zastępczego oraz wysokość stawki za najem pojazdu. Pozwany wprawdzie kwestionował zasadność ponoszenia kosztów najmu pojazdu również co do zasady wskazując, że nie zostało wykazane czy pojazd został finalnie naprawiony, jednakże Sąd uznał ten zarzut za chybiony, albowiem powód w toku postępowania likwidacyjnego przesłał pozwanemu zdjęcia, na których widoczny jest pojazd po naprawie, nie zawierający uszkodzeń. Okoliczność, że pojazd został naprawiony wynika również z zeznań powoda.
Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Ugruntowane jest w orzecznictwie stanowisko, że pozwany ma prawo wyboru, od kogo wynajmie pojazd zastępczy. Nie ma obowiązku wynajmowania pojazdu od podmiotów współpracujących z towarzystwem ubezpieczeń, jednakże w przypadku otrzymania takiej propozycji, poszkodowany powinien podjąć starania o uzyskanie pojazdu zastępczego za stawkę czynszu najmu nie wyższą niż proponowaną. Nie negując powyższego poglądu wskazać należy, że propozycja najmu pojazdu musi być realna. W niniejszej sprawie powód wyraził wolę skorzystania z pojazdu zastępczego z sieci partnerskiej, jednakże udostępnienie pojazdu zastępczego na warunkach proponowanych przez pozwanego nie nastąpiło, gdyż zaproponowany pojazd nie odpowiadał pojazdowi uszkodzonemu klasą i wielkością. W realiach niniejszej sprawy miało to znaczenie, gdyż jak zeznał Ł. B. pojazd był mu potrzebny do przewozu starszej schorowanej osoby. Wobec czego wielkość pojazdu miała znaczenie dla komfortu jego użytkowania. W ocenie Sądu poszkodowany ma prawo do wynajęcia nie jakiegokolwiek pojazdu, a takiego, który zapewnia spełnienie tych samych potrzeb, co pojazd uszkodzony.
Należy mieć jednak na względzie, że pozwany może odpowiadać jedynie za normalne następstwa szkody.
W ocenie Sądu zasadny jest okres najmu pojazdu w okresie uzasadnionego przestoju pojazdu. Okres ten niewątpliwie obejmuje technologiczny okres naprawy pojazdu, ale również okres konieczny na zgłoszenie szkody, okres konieczny do ustalenia zakresu uszkodzeń przez towarzystwo ubezpieczeń tj. czas związany z oględzinami. W ocenie Sądu na zasadny okres najmu w niniejszej sprawie składa się również okres oczekiwania na dodatkowe II i III oględziny, skoro doprowadziły one do zmiany stanowiska pozwanego. W ocenie Sądu zasadny jest również czas oczekiwanie na odpowiedź pozwanego odnośnie kosztorysu przesłanego przez powoda. Dopiero bowiem w tym kosztorysie ujęto drobne części, które nie wynikały z poprzednich kosztorysów sporządzanych na zlecenie towarzystwa ubezpieczeń. Z tego względu za zasadny okres najmu pojazdu zastępczego Sąd uznał okres od zgłoszenia szkody tj. od 17 stycznia 2023 roku do dnia 20 lutego 2023 roku + 4 dni technologicznego czasu naprawy co daje łącznie 37 dni najmu pojazdu zastępczego. Jak już wyżej wspomniano, w ocenie Sądu wstrzymywanie się z podjęciem decyzji o naprawie pojazdu we własnym zakresie było zasadne do czasu otrzymania decyzji o wypłacie odszkodowania. Wówczas stało się w ocenie Sądu oczywiste, że stanowisko pozwanego nie jest prawidłowe i niezależnie od niego, należy przystąpić do naprawy pojazdu. Wskazać należy, że poszkodowany posiadał własne środki na naprawę pojazdu. Rozpoczęcie naprawy nie było zatem zależne od otrzymania odszkodowania w pełnym zakresie. Kolejne monity wzywające do przyspieszenia zakończenia postępowania likwidacyjnego nie były zbędne, lecz nie wpływały na możliwość przystąpienia do naprawy pojazdu. Opóźnienie w wypłacie stanowi jedynie podstawę do żądania odsetek ustawowych za opóźnienie. Ostateczna akceptacja kosztu naprawy przez towarzystwo ubezpieczeń nie jest warunkiem koniecznym możliwości rozpoczęcia naprawy. Oczywiste jest, że może dochodzić do rozbieżności stanowisk co do wysokości szkody, jednakże nie uzasadnia to dalszego jej zwiększania przez przedłużanie okresu najmu pojazdu zastępczego.
Technologiczny czas naprawy wynosił 4 dni. W ocenie Sądu mógł się on rozpocząć niezwłocznie po otrzymaniu negatywnej decyzji pozwanego, którą doręczono mu 20 lutego 2023 roku. Dzień ten wypadał w poniedziałek, wobec czego możliwe było rozpoczęcie naprawy w kolejnym dniu. W ocenie Sądu poszkodowany mógł już wcześniej przystąpić do organizacji części zamiennych, skoro przynajmniej od 31 stycznia 2023 roku znał pełen zakres uszkodzeń. Sąd miał przy tym na względzie, że poszkodowany posiadał środki finansowe na naprawę pojazdu. Wynika to zarówno z zeznań powoda jak też z okoliczności, że zapłacił gotówką za najem pojazdu zastępczego.
Odnosząc się do stawki najmu pojazdu zastępczego wskazać należy, że biegły ustalił, że stawki zastosowane zarówno przez powoda (400 zł brutto) jak i przez pozwanego (209,10 zł brutto) nie są stawkami rynkowymi, Sąd na podstawie opinii biegłego ustalił, że stawka najmu pojazdu zastępczego powinna wynosić 300 zł brutto z tym zastrzeżeniem, że pozwany w toku postępowania likwidacyjnego uznał za zasadne uznanie 2 dni najmu pojazdu zastępczego po stawce 450 zł brutto.
Z uwagi na powyższe Sąd ustalił, że najem pojazdu przez 37 dni w tym 2 dni po stawce 450 zł brutto, a 35 dni po stawce 300 zł brutto wygenerowała szkodę w wysokości 12 000 zł. Skoro pozwany wypłacił odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztu najmu pojazdu w wysokości 5 082 zł do zapłaty za rzecz powoda pozostała kwota 6 918 zł.
Mając na uwadze powyższe Sąd uwzględnił powództwo w zakresie żądania zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego co do kwoty 6 918 zł stanowiącą różnicę zasadnego kosztu najmu i dotychczas wypłaconego z tego tytułu odszkodowania ( (...) – 5082 zł = 6918 zł).
O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. Stosownie do treści art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku (§ 1), a gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe (§ 2). Wobec powyższego Sąd uznał, że pozwany powinien spełnić swoje świadczenie w ustawowym terminie 30 dni od dnia zawiadomienia o szkodzie w zakresie kosztów naprawy pojazdu oraz w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia pozostałych roszczeń albowiem nie ujawniły się żadne okoliczności uniemożliwiające zachowanie ustawowego terminu. Z tych względów Sąd zasądził kwotę 10 771,91 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 lutego 2023 roku do dnia zapłaty, od kwoty 6 918 zł od dnia 4 kwietnia 2023 roku do dnia zapłaty.
W pozostałym zakresie roszczenie o zasądzenie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego zostało oddalone na podstawie art. 6 k.c. a contrario o czym Sąd orzekł w punkcie II wyroku. Stawka i zasadność najmu w dniach 17 i 18 stycznia 2023 roku nie była sporna. Natomiast powód nie udowodnił, by najem pojazdu w okresie dłuższym niż do dnia 24 lutego 2023 roku oraz za wyższą stawkę niż 300 zł za wskazany okres pozostawał w związku przyczynowym ze zdarzeniem wywołującym szkodę.
W punkcie III wyroku Sąd na podstawie art. 84 ust. 1i i2 w zw. z art. 80 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał zwrócić pozwanemu kwotę 265 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki na opinię biegłego.
O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie IV wyroku art. 100 k.p.c. dokonując ich stosunkowego rozdzielania. Powód wygrał proces w 74,67 %, bowiem z dochodzonego przez niego roszczenia w kwocie 23 690,97 zł zasądzono kwotę 17 689,97 zł. Zatem w takim też stopniu, w jakim powód procencie przegrał jego przeciwnik, czyli strona pozwana powinna ponieść koszty procesu. Łączne koszty postępowania wyniosły kwotę 6954 zł. Powód poniósł koszt opłaty sądowej od pozwu w kwocie 1185 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 2400 zł i 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 600 zł zaliczki na wydatki. Łącznie poniósł koszty w kwocie 4202 zł. Pozwany zaś poniósł koszty obejmujące kwotę 2752 zł tj. koszt zastępstwa procesowego w kwocie 2400 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa 17 zł oraz przeznaczył na pokrycie wydatków w postaci wynagrodzenia biegłego kwotę 335 zł (600 zł pomniejszone o kwotę, której sąd zarządził zwrot tj. 600 zł – 265 zł).
Po stosunkowym rozdzieleniu kosztów zgodnie z powyższą zasadą Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2 440,55 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Poza kwotę należną tytułem zwrotu kosztów procesu strona pozwana będzie zobowiązana do uregulowania odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od tej kwoty za okres od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, zgodnie z treścią art. 98 § 1 1 k.p.c.
sędzia Elżbieta Wojciechowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Radomiu
Data wytworzenia informacji: