Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Radomiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 stycznia 2024 roku

Sąd Rejonowy w Radomiu V Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący	sędzia Monika Podgórska
Protokolant	Izabela Nowakowska

po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2024 roku w Radomiu na rozprawie

sprawy z powództwa T. M.

przeciwko (...) spółka akcyjna z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od T. M. na rzecz (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. kwotę 5.817 zł (pięć tysięcy osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 5.400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem opłaty za czynności radcy prawnego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt V GC 607/21

UZASADNIENIE

T. M., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) T. M. w S. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. kwoty 71.340 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 28 lutego 2020 roku do dnia zapłaty. Uzasadniając swoje roszczenie powód wskazał, że w dniu 12 czerwca 2018 roku uszkodzeniu uległ stanowiący jego własność ciągnik rolniczy marki K. o nr rej. (...). Winę za powstałą szkodę ponosił K. D., który miał polisę u pozwanego. Pozwany uznał odpowiedzialność za skutki zdarzenia szkodowego. Oszacował szkodę jako całkowitą i wypłacił odszkodowanie w wysokości 52.200 zł. Powód nie uzyskał od pozwanego odszkodowania za najem pojazdu zastępczego. Powód nie miał możliwości zastąpienia uszkodzonego ciągnika innym w celu kontynuowania działalności gospodarczej, gdyż inne posiadane w tym czasie pojazdy, były użytkowane w celu wykonania umów. Uszkodzony pojazd był wykorzystywany do koszenia pasów przydrogowych, czy mulczowania. Aby przedsiębiorstwo nie poniosło strat, a także nie została obarczone skutkami nienależytego wykonania umowy, powód zdecydował się wynająć pojazd zastępczy – ciągnik marki K. o nr rej. (...). Dobowa stawka czynszu wynosiła 301 zł brutto. Na dzień 27 lutego 2020 roku pozwany otrzymał od powoda wszelkie dokumenty i wiadomości niezbędne do zaspokojenia jego roszczenia. ( pozew - karty: 3-6 akt sprawy).

Sąd Rejonowy w Radomiu w dniu 10 sierpnia 2021 roku wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w przedmiotowej sprawie ( nakaz zapłaty - karta 52 akt sprawy).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – 17 zł. Podniósł, iż umowa najmu została zawarta dla pozoru. Umowę najmu powód zawarł bowiem z ojcem, którego przedsiębiorstwo znajduje się pod tym samym adresem, co przedsiębiorstwo powoda. Oba przedsiębiorstwa współpracują ze sobą. Uzasadnia to wniosek, że maszyny ojca i syna są użytkowane przez jednego i drugiego – zależnie od potrzeb. Wynajęty ciągnik stał się własnością powoda w 2019 roku, czyli bezpośrednio po zakończeniu najmu. Powód, prowadząc działalność gospodarczą wspólnie z ojcem, w normalnych warunkach nie zawierałby z nim umowy najmu pojazdu zastępczego. Prawdopodobnym jest, iż gdyby pojazd powoda uległ uszkodzeniu z jego winy, powód wypożyczył y ciągnik od ojca na zasadzie użyczenia. Pozwany podkreślił także, że ojciec powoda przez ponad rok nie potrzebował ciągnika, skoro wypożyczył go synowi, a kwota wskazana na fakturze jest zbliżona do wartości ciągnika. Na liście faktur załączonych do pozwu, większość wystawiona jest na ojca powoda, co oznacza, iż razem z synem realizują zlecenia w związku z wygranymi przetargami. J. M. nie wynajmuje ciągników innym podmiotom, uczynił to tylko w przypadku syna. W okresie powstania szkody powód posiadał 4 pojazdy, w tym uszkodzony w wyniku przedmiotowego zdarzenia. W dniu 29 czerwca 2018 roku – 17 dni po zdarzeniu - powód nabył kolejny ciągnik – V. N. H. T.. Tym samym od tego dnia korzystał z takiej samej liczby pojazdów, jak przed szkodą, co wskazuje na brak potrzeby wynajęcia pojazdu zastępczego. Pojazd zastępczy został wypożyczony 14 lipca 2018 roku. W związku z tym nasuwa się pytanie – jak powód radził się przez miesiąc, bez jednego ciągnika. Na podstawie dokumentów przedłożonych przez powoda, nie jest możliwym ustalenie ile trwało wykonanie prac i kiedy zlecenie zostało zrealizowane. Część faktur została wystawiona w zimie, co może wskazywać na wystawienia ich przez powoda z opóźnieniem. Koszenie traw odbywa się od kwietnia do września, co czyniłoby bezzasadnym korzystanie z wynajętego ciągnika poza tym okresem. Pozwany wskazał także, i powód jest zarejestrowanym płatnikiem VAT, w związku z czym przysługiwałoby mu odszkodowanie w kwocie netto ( sprzeciw – karty: 58-62 akt sprawy).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. M., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) T. M. pod adresem (...) w okresie od 1 czerwca 2018 roku do 14 czerwca 2019 roku uiszczał składki z tytułu umowy OC i AC, których przedmiotem były ciągniki rolnicze:

- marki K. o nr rej. (...) (od 9 sierpnia 2019 roku – informacja z (...) karta 70 akt sprawy),

- marki K. o nr rej. (...) (posiadacz od 1 czerwca 2017 roku – informacja z (...) karta 71 oraz plik 13_30_45 akt szkody – płyta – karta 100 akt sprawy),

- marki U. o nr rej. (...) (posiadacz od 14 października 2016 roku informacja z (...) karta 71 i verte oraz plik 13_31_16 – akta szkody - płyta – karta 100 akt sprawy),

- marki W. o nr rej. (...) (posiadacz od 29 czerwca 2018 roku informacja z (...) karta 71 verte oraz plik 12_54_47 – akta szkody – płyta – karta 100 akt sprawy),

- marki F. o nr rej. (...) (posiadacz od 23 lipca 2014 roku informacja z (...) karta 72 i plik 13_06_28 – akta szkody – płyta – karta 100 akt sprawy),

- marki K. o nr rej. (...) (posiadacz od 15 września 2014 roku informacja z (...) karta 72 i plik historia pojazdu – akta szkody – płyta – karta 100 akt sprawy).

W dniu 12 czerwca 2018 roku w pobliżu miejscowości T., kierujący pojazdem ciężarowym, posiadającym ubezpieczenie OC w ruchu krajowym w (...) spółka akcyjna z siedzibą w W., uderzył w stojący i prawidłowo oznakowany prawo pojazd T. M. o nr rej. (...) ( niesporne, a nadto wynikające ze zgłoszenia szkody oraz notatki z miejsca zdarzenia – akta szkody – płyta – karta 100 akt sprawy).

T. M. w okresie od 14 lipca 2018 roku do 14 czerwca 2019 roku figurował w ewidencji podatników VAT ( informacja udzielona przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. – karta 86 akt sprawy)

Z datą 17 lipca 2018 roku została sporządzona umowa najmu ciągnika marki K. o nr rej. (...) przez J. M., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usług (...) pod adresem (...) – jako wynajmującego i T. M., jako najemcę. Stawka dobowa najmu wynosiła 301 zł brutto. Umowa została zawarta na okres od 14 lipca 2018 roku do 14 czerwca 2019 roku ( umowa – karty: 8-9 akt sprawy)

W dniu 25 lipca 2018 roku (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. poinformowało T. M. o zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej oraz o wysokości należnego odszkodowania. Natomiast pismami datowanymi na: 16 lipca 2018 roku i 2 sierpnia 2018 roku – ubezpieczyciel poinformował o odmowie wypłaty odszkodowania z uwagi postępowanie prowadzone przez K. w K., a następnie - Sąd Rejonowy w Kielcach ( pisma w aktach szkody – płyta – karta 100 akt sprawy).

W dniu 14 czerwca 2019 roku (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. poinformowało T. M. o wypłacie odszkodowania z tytułu szkody całkowitej ( pismo w aktach szkody – płyta – karta 100 akt sprawy).

J. M. wystawił w dniu 24 marca 2019 roku fakturę nr (...) na rzecz T. M. na kwotę 71.340 zł brutto za dzierżawę ciągnika rolniczego w okresie od 14 lipca 2018 roku do 14 czerwca 2019 roku ( faktura – karta 7 akt sprawy).

W okresie od 26 lipca 2018 roku do 7 sierpnia 2019 roku przypadały terminy płatności 44 faktur, wystawionych przez T. M.:

- dla Gminy S. – 1 faktura (nr (...) z dnia 8 października 2018 roku – karta 21 akt sprawy),

- dla Zakładu Usług (...) – 34 faktury (nr (...) z dnia 8 października 2018 roku – karta 22, nr (...) z dnia 8 października 2018 roku – karta 23, nr (...) z dnia 8 października 2018 roku – karta 24, nr (...) z dnia 14 września 2018 roku – karta 25, nr (...) z dnia 14 września 2018 roku – karta 26, nr (...) z dnia 11 września 2018 roku – karta 27, nr (...) z dnia 11 września 2018 roku – karta 28, nr (...) z dnia 3 września 2018 roku – karta 29, nr (...) z dnia 31 sierpnia 2018 roku – karta 30, nr (...) z dnia 31 sierpnia 2018 roku – karta 31, nr (...) z dnia 31 sierpnia 2018 roku – karta 32, nr (...) z dnia 31 sierpnia 2018 roku – karta 33, nr (...) z dnia 12 sierpnia 2018 roku – karta 34, nr (...) z dnia 9 sierpnia 2018 roku – karta 35, nr (...) z dnia 31 lipca 2018 roku – karta 36, nr (...) z dnia 25 lipca 2018 roku – karta 37, nr (...) z dnia 24 lipca 2018 roku – karta 38, nr (...) z dnia 19 lipca 2018 roku – karta 39 akt sprawy),

- dla (...) Związku Spółek (...) w P. – 3 faktury (nr (...) z dnia 16 października 2018 roku – karta 20 akt sprawy),

- dla Gminnej Spółki (...) w P. – 1 faktura,

- dla Województwa (...) – 2 faktury,

- dla Gminy R. – 1 faktura,

- dla (...) Serwis S.A. – 1 faktura,

- dla Zakładu (...) s.c. – 1 faktura ( wydruk – karty: 18-19 akt sprawy),

Ubezpieczyciel sprawcy szkody pismem datowanym na 12 marca 2020 roku zawiadomił T. M. o odmowie wypłaty odszkodowania z tytułu kosztów wynajęcia pojazdu zastępczego. Wskazał, że – pomimo zobowiązania – T. M. nie przedstawił żądanych dokumentów, które umożliwiłyby weryfikację roszczenia ( decyzja – karta 13 i verte akt sprawy).

Sąd Rejonowy rozważył, co następuje:

Data i okoliczności kolizji drogowej jaka miała miejsce w dniu 12 czerwca 2018 roku z udziałem pojazdu powoda, odpowiedzialność drugiego uczestnika zdarzenia za to zdarzenie oraz legitymacja procesowa stron – nie były przedmiotem sporu. Strona pozwana w tym zakresie nie zgłosiła żadnych zarzutów, w związku z czym Sąd nie prowadził postępowania dowodowego w zakresie powyżej wskazanym i dokonał ustaleń na podstawie danych zawartych w wydrukach z akt szkody.

Zgodnie z art. 822 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający lub ubezpieczony. Stosownie do art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Zgodnie z art. 36 powołanej ustawy odszkodowanie ustala się i wypłaca granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym najwyżej jednak do ustalonej w umowie sumy gwarancyjnej. Zasady odpowiedzialności w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji reguluje art. 436 k.c. Szkoda, która powstaje wskutek wypadku komunikacyjnego, podlega naprawieniu według zasad określonych w art. 361 i 363 k.c. Zgodnie z art. 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko na normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W powyższych granicach mieści się także zwrot wydatków poniesionych na wynajęcie samochodu zastępczego.

Wskazać należy, że zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 sierpnia 2017 roku w sprawie o sygn. III CZP 20/17 „wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione”. Sąd orzekający w niniejszej sprawie pogląd ten akceptuje i uznaje za własny. Jak argumentował Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyżej przywołanej uchwały - nie mogą być uznane za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, które nie są konieczne do wyeliminowania negatywnego następstwa majątkowego w postaci utraty możliwości korzystania z uszkodzonego (zniszczonego) pojazdu, gdyż następstwo to może być wyeliminowane - bez uszczerbku dla godnych ochrony interesów poszkodowanego - w inny, mniej uciążliwy dla dłużnika sposób. Jeżeli zatem ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu - we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów - skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te - w zakresie nadwyżki - będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za "celowe i ekonomicznie uzasadnione".

Z analizy akt sprawy wynika, iż pozwany zaproponował poszkodowanemu najem pojazdu zastępczego i określił jego warunki, jednakże propozycja ta nie obejmowała pojazdu równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu ( pismo z 20 czerwca 2018 roku w aktach szkody płyta – karta 100 akt sprawy). Tym samym nie można przyjąć, aby informacje przekazane przez ubezpieczyciela poszkodowanemu zawierały jednoznaczną i konkretną propozycję zawarcia określonej umowy nieodpłatnego najmu pojazdu zastępczego.

Sąd w składzie niniejszym stoi na stanowisku, że to rolą poszkodowanego jest uzyskanie informacji o możliwości wynajęcia pojazdu zastępczego na warunkach zaproponowanych przez ubezpieczyciela. Dopiero zaś w sytuacji, gdy ubezpieczyciel odmówiłby zorganizowania najmu, bądź też jego warunki nie odpowiadałyby celowym i uzasadnionym ekonomicznie potrzebom poszkodowanego, należałoby przyjąć, że poszkodowany należycie współdziałał z ubezpieczycielem. Ciężar wykazania powyższych okoliczności spoczywa na poszkodowanym. Ustawodawca nałożył bowiem na poszkodowanego obowiązek zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c. oraz art. 16 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych), co określa się ogólnie obowiązkiem minimalizacji szkody. Uznaje się przy tym, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu. Kwestia ta była przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, zaś podsumowanie orzecznictwa w tym zakresie zawarte zostało w wyżej przywołanej uchwale Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 roku w sprawie III CZP 20/17.

Skoro zatem w toku postępowania likwidacyjnego pozwany nie złożył skutecznie poszkodowanemu propozycji najmu pojazdu zastępczego tej samej klasy, co pojazd uszkodzony w wyniku przedmiotowej kolizji, poszkodowany był uprawniony do wynajęcia pojazdu zastępczego we własnym zakresie, jednakże z zachowaniem obowiązku minimalizacji wysokości szkody.

Analizując załączone do pozwu dokumenty, mające potwierdzać zasadność oraz fakt wynajęcia i użytkowania pojazdu zastępczego – Sąd uznał za racjonalne i przekonujące stanowisko strony pozwanej. Okoliczności istotnych w sprawie nie potwierdził świadek J. M., gdy zeznał, że dokumentacją jego przedsiębiorstwa zajmowała się żona, a w odpowiedzi na pytania dotyczące faktów sporych – świadek oświadczał, że nie pamięta. Natomiast z zeznań powoda wynika, że podejmował się wykonania umów, nawet jeśli brakowało mu ciągników. Jeśli zatem wykonywał te umowy, korzystał z ciągników spoza swojego przedsiębiorstwa. Najbardziej logicznym jest wniosek, iż umowy realizował wspólnie z ojcem, ewentualnie przy użyciu ciągników należących do ojca. Taki wniosek – o ścisłej współpracy obu tych przedsiębiorstw, znajduje uzasadnienie w liczbie faktur wystawionych przez powoda na ojca w 2018 roku. Zapewne taka praktyka istniała także w poprzednich latach.

Co istotne – powód w niedługi czas po zdarzeniu, bowiem już od 29 czerwca 2018 roku, był posiadaczem 5 ciągników, w tym uszkodzonego, w związku z nabyciem pojazdu marki W. o nr rej. (...). Na ten fakt, pozwany powołał się już w sprzeciwie od nakazu zapłaty. W zaistniałej sytuacji wyłącznie powód miał możliwość wykazania okoliczności podniesionych w piśmie procesowym złożonym w dniu 4 listopada 2021 roku ( pismo – karty: 88-90 akt sprawy), to jest: uprzedniego zaplanowania nabycia kolejnego ciągnika w związku z zakontraktowanymi pracami i podpisaniem umów na większą ilość zleceń ( przedostatni akapit na drugiej stronie pisma – karta 89 akt sprawy). Powód tymczasem ograniczył się do gołosłownych twierdzeń, zamiast przedstawić dowody potwierdzające fakt, daty zawarcia „umów na większą ilość zleceń” oraz ich treść (warunki ich wykonania przez powoda), następnie - dowody potwierdzające faktyczną realizację tych umów. Również nie zostały wykazane twierdzenia o działaniach powoda, mających na celu przesunięcie terminów wykonania usług w związku z uszkodzeniem ciągnika ( pierwszy akapit na stronie trzeciej pisma – karta 90 akt sprawy).

Załączone do pozwu faktury, wystawione na ojca powoda, wskazują, iż powód realizował umowy, które zostały zawarte przez J. M.. Na podstawie samym faktur nie jest możliwe ustalenie, czy w związku z wykorzystaniem przez powoda ciągnika o nr rej. (...) – J. M. doznałby jakiegokolwiek uszczerbku majątkowego. Bowiem – w ocenie Sądu – tylko taka sytuacja, uzasadniałaby wynajęcie powodowi ciągnika, zamiast jego nieodpłatnego użyczenia. Z uwagi na wspólne wykonywanie umów przez powoda i jego ojca, nie sposób przyjąć, aby J. M. – korzystając na współpracy z synem – dążył do uzyskania dodatkowej korzyści kosztem syna.

Kolejnym znamiennym faktem jest nabycie przez powoda od ojca ciągnika o nr rej. (...) w niedługim czasie po wypłacie odszkodowania i pokrycie kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, na co wskazuje pozytywny wynik dodatkowego badania technicznego po wypadku wykonanego 17 stycznia 2020 roku ( historia pojazdu – w aktach szkody – płyta – karta 100 akt sprawy). Tym samym powód w styczniu 2020 roku dysponował 6 ciągnikami, podczas gdy w dacie powstania szkody był posiadaczem 4 ciągników, a jednocześnie nie wykazał, aby zwiększenie liczby ciągników było uzasadnione ówczesnymi potrzebami przedsiębiorstwa.

Umowa najmu pojazdu zastępczego jak i związana z nią faktura są dokumentami prywatnymi a ich walor dowodowy jest ograniczony w sposób wskazany w art. 245 k.p.c. Sąd powziął wątpliwości co do samego faktu zawarcia umowy. Jeśli weźmie się pod uwagę relacje pomiędzy powodem a wynajmującym oraz okoliczności powołane powyżej, dotyczące gospodarstwa rolnego powoda i jego ojca, niestanowcze zeznania ojca powoda w tym przedmiocie oraz fakt zakupu w dniu 29 czerwca 2018 roku – 15 dni po zdarzeniu - kolejnego ciągnika – nie sposób przyjąć bez zastrzeżeń, czy umowa dokument zatytułowany najmu odzwierciedla rzeczywistą wolę powoda i jego ojca a co za tym idzie, nie sposób fakt ten ustalić w sposób stanowczy.

W ocenie Sądu strona powodowa nie udowodniła, iż najem pojazdu zastępczego przez poszkodowanego był w pełni uzasadniony, jak również, że pozostawał w związku przyczynowym ze zdarzeni4m z dni 12 czerwca 2018 roku oraz, iż miał charakter odpłatny.

Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił powództwo na podstawie art. 354 § 2 k.c. w związku z art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.

Zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik procesu - strona przegrywająca zobowiązana jest zwrócić swojemu przeciwnikowi poniesione przez niego koszty procesu niezbędne do celowego dochodzenia swoich praw i celowej obrony. Celowość kosztów ustawodawca łączy z czynnością dochodzenia praw (przez stronę powodową) i celowej obrony (przez stronę pozwaną). Jakkolwiek pojęcie "niezbędności" podlega ocenie sądu, to jednak kosztów wymienionych w art. 98 nie można uznać za zbędne. Pod pojęciem kosztów postępowania cywilnego należy rozumieć więc wszelkie koszty ponoszone przez podmioty postępowania w związku z jego tokiem. Koszty postępowania cywilnego obejmują: koszty sądowe, na które składają się opłaty sądowe (opłata i opłata kancelaryjna), podlegające zwrotowi wydatki sądowe, koszty mediacji, koszty związane z udziałem strony występującej osobiście lub reprezentowanej przez pełnomocnika niewykwalifikowanego, na które składają się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie, koszty zastępstwa procesowego strony przez pełnomocnika wykwalifikowanego, na które składają się jego wynagrodzenie i poniesione wydatki, w tym opłata skarbowa od pełnomocnictwa ( uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2003 roku, w sprawie III CZP 2/03). Koszty procesu obejmują także rozliczone zaliczki na poczet kosztów sporządzenia opinii w sprawie. W przedmiotowej sprawie – biegły sporządził opinię zgodnie ze zleceniem Sądu, ustalając technologiczny czas naprawy pojazdu, który – co do zasady – należy liczyć od dnia wypłaty odszkodowania, o ile najem pojazdu zastępczego był uzasadniony i pozostawał w związku przyczynowo-skutkowym ze szkodą.

Mając na uwadze powyższe za koszty spełniające wskazane warunki, a poniesione przez pozwanego, który spór wygrał: opłatę za czynności radcy prawnego, ustaloną na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. poz. 1804) – 5.400 zł, opłatę od pełnomocnictwa – 17 zł oraz rozliczoną do wysokości 400 zł zaliczkę uiszczoną przez pozwanego – łącznie 5.817 zł. Opłatę za czynności zawodowego pełnomocnika reprezentującego stronę pozwaną Sąd ustalił na poziomie stawki minimalnej. Sąd podziela bowiem stanowisko orzecznictwa i doktryny prawniczej, że ustawodawca określając wysokość stawek minimalnych wynagrodzenia profesjonalnych pełnomocników za poszczególne czynności lub za udział w postępowaniach rozważył i uwzględnił wszelkie okoliczności charakterystyczne dla danego typu spraw. Tym samym w stawkach minimalnych odzwierciedlona została swoista wycena koniecznego nakładu pracy pełnomocnika związana ze specyfiką określonego rodzaju postępowań. Jednocześnie ustawodawca pozostawił sądom orzekającym możliwość uwzględnienia nadzwyczajnych, szczególnych okoliczności, które pojawiając się w danej sprawie zwiększają nakład pracy niezbędnej do prawidłowej realizacji obowiązków profesjonalnego pomocnika procesowego. Brak jest przesłanek zasądzenia wynagrodzenia wyższego od stawek minimalnych w przedmiotowej sprawie, gdyż wskazane powyżej okoliczności nie wystąpiły, a skala aktywności pełnomocnika pozwanego pozostawała na przeciętnym poziomie. Sporządzanie obszernych pism procesowych, których treść w znacznym zakresie zawiera fragmenty orzeczeń Sądu Najwyższego i sądów powszechnych oraz fragmenty z komentarzy – nie stanowi o nakładzie pracy ponad poziom przeciętny, gdyż poglądy prezentowane przez Sąd Najwyższy oraz doktrynę – Sąd analizuje – na potrzeby rozstrzygnięcia sporu.

Wobec powyższego Sąd orzekł w punkcie drugim wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.