Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Radomiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 marca 2025 roku

Sąd Rejonowy w Radomiu V Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący	sędzia Monika Podgórska
Protokolant	Izabela Nowakowska

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2025 roku w Radomiu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko P. K. (1)

o zapłatę

I.  zasądza od P. K. (1) na rzecz (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 300 euro (trzysta euro) wraz
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 2 maja 2023 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od P. K. (1) na rzecz (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 387 zł (trzysta osiemdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 270 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych) tytułem opłaty za czynności radcy prawnego wraz
z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od P. K. (1) kwoty 300 euro wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 2 maja 2023 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono do dnia zapłaty. Uzasadniając swoje roszczenie powódka wskazała, że zawarła z pozwanym umowę przewozu. Pozwany przyjął zlecenie, jednakże zrezygnował z jego wykonania i odjechał z miejsca załadunku. Załadunek odbywał się w godzinach od 8:00 do 16:00, z pozwany opuścił miejsca załadunku ok. godz. 13:00. W związku z tym powódka zmuszona była do wyszukania innego przewoźnika. Wynagrodzenie przewoźnika zastępczego wyniosła 1.000 euro, a zatem było o 300 euro wyższe niż ustalone z pozwanym. Ponieważ pozwany nie wykonał przewozu, powódka poniosła szkodę w wysokości 300 euro, przy czym zgodnie z pkt 35 zlecenia transportowego była uprawniona do zlecenia usługi przewoźnikowi zastępczemu ( pozew - karty: 4-5 akt sprawy).

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Radomiu w dniu 30 września 2024 roku wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w przedmiotowej sprawie ( nakaz zapłaty - karta 49 akt sprawy).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania wg norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa prawnego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono do dnia zapłaty. Wskazał, że zawarł z powodem umowę na warunkach określonych w zleceniu transportowym nr (...), jednakże nie wykonał jej z uwagi na nie wpuszczenie kierowcy na załadunek. Pozwany był gotowy do wykonania umowy, jednakże do jej nie wykonania doszło z przyczyn leżących po stronie powodowej. Zarzucił, iż do dokumentacja dołączona do pozwu nie wskazuje na poniesienie przez powoda szkody oraz wysokości tej szkody ( sprzeciw od nakazu zapłaty – karty: 55-57 akt sprawy).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny w sprawie:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zawarła z P. K. (1) umowę przewozu w transporcie międzynarodowym. Towar miał zostać załadowany w dniu 4 kwietnia 2023 roku w godzinach od 8:00 do 16:00 w P., a rozładowany w dnu 5 kwietnia 2023 roku w godzinach od 8:00 do 13:00 we W.. Wysokość wynagrodzenia przewoźnika określono na 700 euro, płatne w terminie 60 dni od otrzymania faktury i kompletu dokumentów transportowych. Zgodnie z pkt 35 zlecenia – w przypadku niemożności wykonania przez zleceniobiorcę zleconej mu usługi lub uprawdopodobnionego zagrożenia niewykonania lub nienależytego wykonania takiej usługi zleceniodawca był uprawniony do zlecenia wykonania przedmiotowej usługi innym podmiotom (wykonanie zastępcze) i obciążenia zleceniobiorcy dodatkowymi kosztami jej wykonania ( zlecenie transportowe nr (...) – karty: 17-19 akt sprawy). Kierowca zleceniobiorcy dotarł na miejsce załadunku w dniu 4 kwietnia 2023 roku ok. godz. 10:16. O godz. 13:31 zleceniodawca podał kierowcy nr załadunku, niezbędny do załadunku, jednakże kierowca opuścił już miejsce załadunku ( wydruki rozmów z komunikatora (...).eu – karty: 11-14 akt sprawy).

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zawarła ze Z. W. umowę przewozu w transporcie międzynarodowym. Towar miał zostać załadowany w dniu 5 kwietnia 2023 roku w godzinach od 6:00 do 7:00 w P., a rozładowany w dnu 6 kwietnia 2023 roku w godzinach od 00:00 do 03:00 we W.. Wysokość wynagrodzenia przewoźnika określono na 1.000 euro, płatne w terminie 60 dni od otrzymania faktury i kompletu dokumentów transportowych ( zlecenie transportowe nr (...) – karty: 20-22 akt sprawy). Umowa ta została wykonana ( CMR – karta 23 i 24 verte akt sprawy). Z. W. wystawił w dniu 12 kwietnia 2023 roku fakturę na kwotę 1.000 euro netto, płatną do dnia 12 maja 2023 roku ( faktura nr (...) – karta 25 akt sprawy). Kwotę tę (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. uiściła w dniu 11 maja 2023 roku ( potwierdzenie wykonania operacji – karta 26 akt sprawy).

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wystawiła P. K. (1) notę obciążeniową na kwotę 300 euro na podstawie pkt 35 zlecenia transportowego, płatną w terminie 14 dni ( nota nr (...) – karta 27 akt sprawy). Wezwanie do jej zapłaty zostało doręczone P. K. (1) w dniu 17 kwietnia 2023 roku ( potwierdzenie nadania przesyłki poz. 39 – karta 30 i wydruk śledzenia przesyłki – karta 31 akt sprawy).

Sąd Rejonowy rozważył, co następuje:

Fakt zawarcia umowy przewozu w transporcie międzynarodowym, jej treść oraz nie wykonanie przewozu przez pozwanego – nie były sporne, a nadto wykonały z dowodów powołanych powyżej, które nie były kwestionowane przez strony.

W treści zlecenia określono czas załadunku na od godz. 8:00 do godz. 16:00 w dniu 4 kwietnia 2023 roku. Z zapisów rozmowy prowadzonej przez pracowników stron odpowiedzialnych za organizację i nadzór nad realizacją przewozu wynika, że kierowca pozwanego nie dysponował niezbędnym do załadunku nr załadunku oraz, że nr ten został podany ok. godz. 13:36. M. K. (pracownik pozwanego) o godz. 11:44 i 12:11 poinformował P. K. (2) (pracownika powódki), że czas pracy kierowcy kończy się o godz. 14:00 ( wydruki rozmów z komunikatora (...).eu – karty: 11 verte i 12 akt sprawy).

Przepis art. 14 CMR reguluje problematykę tzw. przeszkód w przewozie, czyli takich, które występują, zanim towar przybędzie do miejsca przewidzianego dla jego wydania. Przeszkoda w przewozie ma miejsce wówczas, gdy z jakiejkolwiek przyczyny wykonanie umowy zgodnie z jej warunkami jest niemożliwe. Dotyczy to np. sytuacji, gdy niemożliwe jest dotrzymanie terminu przewozu, trasy przewozu, zastosowanie ustalonego środka transportu itp. Stosowanie przepisu art. 14 CMR jest niezależne od przyczyn powstania przeszkód w przewozie. W szczególności nie ma znaczenia, czy zostały one wywołane przez przewoźnika, czy też są skutkiem okoliczności od niego niezależnych.

Przepis art. 14 CMR odnosi się wyłącznie do sytuacji, w której wykonanie umowy przewozu zgodnie z jej warunkami stało się niemożliwe. Nie dotyczy więc przypadków, w których jej wykonanie jest znacznie utrudnione, gdy przewoźnik musi ponieść większe koszty itp. Pomimo takich przeszkód przewoźnik powinien wykonywać umowę zgodnie z jej warunkami.

"Niemożliwość" wykonania umowy zgodnie z jej warunkami powinna być oceniana w sposób zobiektywizowany. Nie chodzi więc wyłącznie o niemożliwość jej wykonania przez danego przewoźnika jego siłami. Należy wziąć pod uwagę to, że przewoźnik może posługiwać się osobami trzecimi przy wykonywaniu swojego zobowiązania ( art. 3 CMR). Jeżeli zatem przewoźnik nie jest w stanie sam przewieźć towaru (np. jego jedyny pojazd jest uszkodzony), powinien - nie żądając instrukcji od osoby uprawnionej - podjąć działania zmierzające do zlecenia wykonania przewozu podwykonawcy, chyba że w umowie wyłączono dopuszczalność korzystania z podwykonawców. Przewoźnik musi więc samodzielnie podejmować wszelkie działania zamierzające do wykonania umowy zgodnie z jej warunkami w granicach najwyższej staranności, do której jest zobowiązany. Dopiero gdy pomimo podjęcia tych działań wykonanie umowy na jej warunkach jest niemożliwe lub kiedy jest jasne, że żadne działania nie będą wystarczające, zachodzi przeszkoda w przewozie w rozumieniu art. 14 CMR.

W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie zaistniała przeszkoda w przewozie, gdyż pozwany mógł skorzystać z podwykonawcy, jedynie w warunkach określonych w pkt 6 ogólnych warunków zlecenia (uzyskując pisemną zgodę powoda), jednakże pozwany uzyskał instrukcje (zmiana terminu załadunku i rozładunku) i instrukcji tych nie wykonał. Instrukcje zostały wydane zgodnie z art. 12 ust. 1 CMR, gdyż prawo rozporządzania towarem polega w szczególności na możliwości zażądania wstrzymania przewozu, zmiany miejsca przewidzianego dla wydania towaru albo wydania go odbiorcy innemu niż wskazany w liście przewozowym. Wyliczenie zawarte w omawianym przepisie ma charakter jedynie przykładowy. Zmiany umowy przewozu mogą dotyczyć innych kwestii, np. zmiany terminu przewozu. Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za niewykonanie instrukcji, określoną w art. 12 ust. 7 CMR. Odpowiedzialność ta nie jest uregulowana w Konwencji, z związku z czym znajdują tu zastosowanie przepisy prawa krajowego właściwe dla danej umowy przewozu. W przypadku prawa polskiego należy stosować ogólne zasady odpowiedzialności odszkodowawczej za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy ( art. 471 i n. k.c.). Ciężar udowodnienia faktu niewykonania instrukcji, szkody oraz związku przyczynowego spoczywa na osobie, która dochodzi odszkodowania od przewoźnika.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie wskazuje, iż pozwany nie wykonał instrukcji i nie przystąpił do załadunku. Powód, zawierając umowę z innym przewoźnikiem, poniósł szkodę z uwagi na różnicę w wynagrodzeniu przewoźnika. Powód wykazał fakt uiszczenia zapłaty na rzecz innego przewoźnika oraz wykonanie przez niego umowy. W treści zlecenia zostały wskazane nr rej pojazdu, którym przewóz miał zostać wykonany i były one zgodne z wyszczególnionymi w CMR. Bez znaczenia dla powyższych faktów jest to, iż pojazd ten prawdopodobnie należał do przewoźnika powiązanego ze zleceniobiorcą (siedziba W (...) spółka z o.o. i przedsiębiorstwa (...) znajdują się pod tożsamym adresem). Tym samym w majątku powoda powstała szkody w wysokości 300 euro, do której naprawienia – zgodnie z art. 471 k.c. – jest zobowiązany pozwany. Pozwany natomiast nie wykazał np. przyczynienia się powoda do zwiększenia rozmiarów szkody (np. istnienie realnej możliwości zawarcia umowy zlecenia na warunkach korzystniejszych, aniżeli zawarta ze Z. W.).

Należy także wskazać, iż nawet przyjmując brak zaistnienie przesłanek do stosowania art. 14 CMR, podstawę odpowiedzialności pozwanego za niewykonanie umowy stanowiłby art. 471 k.c. Pozwany nie wykazał, aby niewykonanie umowy było następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności. Umowa wyraźne określała czas załadunku, co obligowało pozwanego do właściwego zorganizowania pracy kierowcy. Skoro wiedział, że czas pracy kierowcy zakończy się przed godziną końcową załadunku, a nie dysponował zmiennikiem dla kierowcy – nie powinien był zawierać umowy.

Mając na uwadze powyższe Sąd uwzględnił roszczenie powoda na podstawie art. 14 ust. 1 CMR, art. 12 ust. 7 CMR i art. 471 k.c. Powód wezwał pozwanego do zapłaty odszkodowania, które to wezwanie zostało mu doręczone w dniu 17 kwietnia 2023 roku. 14-dniowy termin zapłaty upłynął z dniem 2 maja 2023 roku, a zatem od dnia następnego pozwany popadł w opóźnienie w spełnieniu świadczenia, co obliguje go do zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie zgodnie z art. 455 k.c. i art. 481 § 1 k.c.

Przepis art. 98 § 1 i 3 k.p.c. statuuje podstawowe zasady rozstrzygania o kosztach procesu:

- zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, zgodnie z którą strona przegrywająca (merytorycznie albo formalnie i niezależnie od tego, czy ponosi winę w prowadzeniu procesu) zobowiązana jest zwrócić swojemu przeciwnikowi poniesione przez niego koszty procesu,

- zasadą kosztów celowych (niezbędnych do celowego dochodzenia swoich praw i celowej obrony).

W tym zakresie należy ustalić, czy czynność wywołująca koszty była obiektywnie wymagana dla realizacji praw strony, czy i w jakiej wysokości poniesione koszty stanowiły konieczny wydatek. Termin "koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i obrony" nie jest precyzyjny. Celowość kosztów ustawodawca łączy z czynnością dochodzenia praw (przez stronę powodową) i celowej obrony (przez stronę pozwaną). Jakkolwiek pojęcie "niezbędności" podlega ocenie sądu, to jednak kosztów wymienionych w art. 98 nie można uznać za zbędne. Pod pojęciem kosztów postępowania cywilnego należy rozumieć więc wszelkie koszty ponoszone przez podmioty postępowania (względnie Skarb Państwa) w związku z jego tokiem. Koszty postępowania cywilnego obejmują: koszty sądowe, na które składają się opłaty sądowe (opłata i opłata kancelaryjna), podlegające zwrotowi wydatki sądowe, koszty mediacji, koszty związane z udziałem strony występującej osobiście lub reprezentowanej przez pełnomocnika niewykwalifikowanego, na które składają się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie, koszty zastępstwa procesowego strony przez pełnomocnika wykwalifikowanego, na które składają się jego wynagrodzenie i poniesione wydatki, w tym opłata skarbowa od pełnomocnictwa ( uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2003 roku, w sprawie III CZP 2/03). Mając na uwadze powyższe za koszty spełniające wskazane warunki, a poniesione przez powoda, który spór wygrał Sąd uznał: opłatę od pozwu w kwocie 100 zł, opłatę za czynności radcy prawnego, ustaloną na podstawie § 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. poz. 1804) - 270 zł oraz opłatę od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł – łącznie 387 zł. Opłatę za czynności zawodowego pełnomocnika reprezentującego powoda, Sąd ustalił na poziomie stawki minimalnej. Sąd podziela bowiem stanowisko orzecznictwa i doktryny prawniczej, że ustawodawca określając wysokość stawek minimalnych wynagrodzenia profesjonalnych pełnomocników za poszczególne czynności lub za udział w postępowaniach rozważył i uwzględnił wszelkie okoliczności charakterystyczne dla danego typu spraw. Tym samym w stawkach minimalnych odzwierciedlona została swoista wycena koniecznego nakładu pracy pełnomocnika związana ze specyfiką określonego rodzaju postępowań. Jednocześnie ustawodawca pozostawił sądom orzekającym możliwość uwzględnienia nadzwyczajnych, szczególnych okoliczności, które pojawiając się w danej sprawie zwiększają nakład pracy niezbędnej do prawidłowej realizacji obowiązków profesjonalnego pomocnika procesowego. Brak jest przesłanek zasądzenia wynagrodzenia wyższego od stawek minimalnych w sprawie, w której wskazane okoliczności nie wystąpiły, a skala aktywności pełnomocnika powoda pozostawała na przeciętnym poziomie.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł w punkcie drugim wyroku na podstawie powołanych przepisów.