Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Radomiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2024 roku

Sąd Rejonowy w Radomiu V Wydział Gospodarczy w składzie:

Przewodniczący	sędzia Monika Podgórska
Protokolant	Katarzyna Musiałek

po rozpoznaniu w dniu 13 września 2024 roku w Radomiu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko R. S.

o zapłatę

I.  zasądza od R. S. na rzecz (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 41.389,92 zł (czterdzieści jeden tysięcy trzysta osiemdziesiąt dziewięć złotych dziewięćdziesiąt dwa grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie
w transakcjach handlowych liczonymi od kwot:

- 29.376,09 zł (dwadzieścia dziewięć tysięcy trzysta siedemdziesiąt sześć złotych dziewięć groszy) od dnia 15 sierpnia 2023 roku do dnia zapłaty,

- 11.395,95 zł (jedenaście tysięcy trzysta dziewięćdziesiąt pięć złotych dziewięćdziesiąt pięć groszy) od dnia 17 sierpnia 2023 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od R. S. na rzecz (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 5.687 zł (pięć tysięcy sześćset osiemdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem opłaty za czynności radcy prawnego.

Sygn. akt V GC 272/24

UZASADNIENIE

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od R. S. kwoty 41.389,92 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwot:

- 29.376,09 zł od 15 sierpnia 2023 roku do dnia zapłaty,

- 11.395,95 zł od 17 sierpnia 2023 roku do dnia zapłaty

oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego wg norm przepisanych i opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

Uzasadniając roszczenie wskazała, iż wykonała na zlecenie pozwanego usługi serwisowe w urządzeniach chłodniczych pozwanego, za co wystawiła faktury na kwoty:

29.376,09 zł, płatną do dnia 13 sierpnia 2023 roku,

11.395,95 zł, płatną do dnia 15 sierpnia 2023 roku.

Pozwany wskazanych kwot nie uiścił.

Kwota dochodzona w pozwie obejmuje także rekompensatę za opóźnienie w płatnością, naliczoną zgodnie z art. 10 ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych ( pozew - karty: 4-5 akt sprawy).

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Radomiu wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w dniu 28 marca 2024 roku ( nakaz zapłaty w sprawie V GNc 372/24 – karta 19 akt sprawy).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu wg norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. Wskazał, iż kwestionuje żądanie powoda co do zasady i wysokości, w tym że terminy zapłaty przypadają na daty wskazane w fakturach załączonych do pozwu. Przyznał, iż zawarł z powodem umowę na usługi serwisowe w urządzeniach chłodniczych. Powód wystawił w związku z tym trzy faktury, z których jedna na kwotę ponad 10.000 zł została zapłacona. W odniesieniu do pozostałych należności pozwany rozmawiał z powodem, iż zostaną zapłacone w terminie późniejszym, wobec czego - zdaniem pozwanego – doszło o odroczenia terminu zapłaty ( sprzeciw od nakazu zapłaty – karta 25 i verte akt sprawy).

W piśmie procesowym datowanym na 4 lipca 2024 roku powódka podtrzymując stanowisko w sprawie zaprzeczyła twierdzeniom pozwanego w przedmiocie odroczenia terminu zapłaty ( pismo – karta 29 i verte akt sprawy)

Sąd Rejonowy ustalił i rozważył, co następuje:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zawarła z R. S. umowę na usługi serwisowe w (...). Po wykonaniu usług wystawiła m.in. faktury VAT:

- nr (...) na kwotę 29.376,09 zł, płatną do dnia 13 sierpnia 2023 roku ( faktura – karta 13 akt sprawy),

- nr (...) na kwotę 11.395,95 zł, płatną do dnia 15 sierpnia 2023 roku ( faktura – karta 14 akt sprawy).

R. S. nie uiścił w/w kwot, pomimo wezwania do zapłaty w piśmie datowanym na 22 stycznia 2024 roku ( wezwania do zapłaty – karta 15, dowód nadania pisma – karta 15 verte i dowód doręczenia – karta 16 akt sprawy).

Treść umowy zawartej przez strony oraz koszty wykonania usług przez powódkę – Sąd uznał za wykazany dokumentami załączonymi do pozwu. Pomimo wskazania w sprzeciwie od nakazu zapłaty, że pozwany kwestionuje roszczenie powódki co do zasady i wysokości – pozwany – poza wyraźnym wskazaniem swoich zastrzeżeń co do terminy zapłaty – innych zarzutów nie skonkretyzował.

Zgodnie z zasadami procesu cywilnego ciężar przedstawiania materiału dowodowego spoczywa na stronach (art. 232 k.p.c., art. 3 k.p.c., art. 6 k.c.). Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem. Artykuł 6 k.c. określa reguły dowodzenia, tj. przedmiot dowodu oraz osobę, na której spoczywa ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, przy czym sąd nie ma obowiązku dążenia do wszechstronnego zbadania wszystkich okoliczności sprawy oraz nie jest zobowiązany do zarządzania dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Nie ma też obowiązku przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na tej stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne. W opisanych powyżej okolicznościach ciężar wykazania okoliczności powołanych w sprzeciwie, to jest odroczenie terminu zapłaty – spoczywał na pozwanym. Zarzut pozwanego w tym przedmiocie nie został wykazany, a powołane przez niego na tę okoliczność dowód z zeznań stron – Sąd ocenił a priori jako nieprzydatny (art. 235 ² § 1 pkt 3 k.p.c.). Zdaniem Sądu – w przypadku przedsiębiorcy, a zatem podmiotu, od którego wymaga się podwyższonego stopnia staranności zarówno w wykonywaniu przez niego zobowiązań, jak i dbałości o własne interesy – zasadą powinno być uzyskanie dowodu w postaci innej aniżeli własne twierdzenia. Dowód na okoliczność, iż doszło do modyfikacji umowy w zakresie terminu zapłaty mogłaby stanowić korespondencja prowadzona przez strony pocztą elektroniczną lub w formie sms-ów, biorąc pod uwagę otwarty katalog środków dowodowych (art. 309 k.p.c.). Pozwany nie sprostał ciążącym na nim obowiązkom dowodowym, natomiast powódka zaoferowała dowody stanowiące powiedzenie zawartych z pozwanym umów i ich treści. Ogólnikowe oświadczenie pozwanego, iż kwestionuje roszczenie powoda co do zasady i wysokości nie znalazło uzasadnienia ani potwierdzenia z materiale dowodowym, a nadto pozwany nie skonkretyzował tego zarzutu, co pozwala uznać, iż zarzut powyższy został skonstruowany na użytek tego postępowania. Sąd ustalił zatem, iż strony zawarły umowę o świadczenie usług, której warunki istotne zostały wskazane w załączonych do pozwu fakturach, co mając na uwadze orzekł w pkt I wyroku na podstawie art. 735 § 1 k.c. w zw. z art. 750 k.c. Do umowy zawartej przez strony znajdowały zastosowanie przepisy ustawy z dnia 8 marca 2013 roku o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, gdyż stronami umowy byli przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 pkt 1 tej ustawy, a przedmiotem umowy – usługa.

Z treści art. 7 ust. 1 powołanej ustawy wynika, iż odsetki w niej uregulowane przysługują od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego jeśli wierzyciel spełnił swoje świadczenie i nie otrzymał za nie zapłaty. Wobec powyższego Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych na podstawie powyżej powołanego przepisu od dat wskazanych w pozwie, to jest dnia następnego po określonych zgodnie z umowami terminach zapłaty.

Podstawy prawnej powództwa w zakresie kwot: 308,94 zł i 308,94 zł upatrywać należało w treści art. 10 ust. 1 pkt 2 powołanej powyżej ustawy. Zgodnie z przywołanym przepisem wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o którym mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, bez wezwania, przysługuje od dłużnika z tytułu rekompensaty za koszty odzyskiwania należności równowartość kwoty 70 euro przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne. Jak zauważono w judykaturze rekompensata za koszty odzyskiwania przysługuje wierzycielowi bez konieczności wykazania, że koszty te zostały poniesione. Roszczenie o rekompensatę w powstaje po upływie terminów zapłaty ustalonych w umowie lub ustalonych zgodnie z art. 7 ust. 3 i art. 8 ust. 4 wskazanej ustawy ( uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2015 roku, sygn. akt III CZP 94/15). Przesłanki określone w powyżej powołanych przepisach zostały spełnione, w związku z czym powódka mogła domagać się wskazanej rekompensaty.

W realiach niniejszej sprawy umowa miała charakter ramowy, a jej przedmiotem były usługi realizowane na podstawie zamówienia ze strony pozwanego. Bez wątpienia istniały więc podstawy do uznania, że świadczenie pieniężne z przedmiotowej umowy mogło być dokonywane częściami, stosownie do składanych zamówień, w oparciu o które wystawiane były faktury VAT. Nie ulega też wątpliwości, iż tak w świetle powołanych przepisów, jak i ich wykładni przy uwzględnieniu roli jaką miało spełniać to świadczenie, a więc zapobiegania opóźnieniom w zapłacie, rekompensata została zastrzeżona odrębnie, co do każdej niezapłaconej części. Każdorazowe bowiem złożenie przez pozwanego zamówienia na wykonanie usługi prowadziło do powstania odrębnego stosunku zobowiązaniowego, który uznany może być za transakcję handlową w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. W tym stanie rzeczy, w ocenie Sądu, powódka miała prawo naliczyć rekompensatę od każdej nieopłaconej w terminie faktury, ponieważ roszczenie o stałą kwotę rekompensaty kosztów odzyskania należności przysługuje wierzycielowi od każdej dokonywanej transakcji handlowej. W przypadku umów o współpracy przez transakcję handlową należy rozumieć każdą transakcję wykonawczą w ramach umowy. Taka wykładnia jest zgodna z celem wprowadzenia ustawy, czyli potrzebą dyscyplinowania niesumiennego dłużnika przez zagrożenie zwrotem kosztów związanych z dochodzeniem należności z tytułu transakcji handlowych. W dalszej perspektywie ustawa ma zapobiec opóźnieniom w transakcjach handlowych. Taki cel ustawy nakazuje łączyć prawo naliczania rekompensaty z każdą transakcja handlową, a nie jedynie z umową ramową, czy też z umową o współpracy. W rozstrzyganej sprawie transakcje handlowe należy więc utożsamiać z poszczególnymi fakturami.

Mając na uwadze powyższe Sąd uwzględnił także roszczenie powódki w zakresie należności ubocznych oraz rekompensaty za koszty odzyskiwania należności, o czym orzekł w pkt I wyroku na podstawie powołanych powyżej przepisów.

Rozstrzygnięcia o kosztach procesu Sąd dokonał na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Przepis ten statuuje podstawowe zasady rozstrzygania o kosztach procesu:

- zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, zgodnie z którą strona przegrywająca (merytorycznie albo formalnie i niezależnie od tego, czy ponosi winę w prowadzeniu procesu) zobowiązana jest zwrócić swojemu przeciwnikowi poniesione przez niego koszty procesu,

- zasadą kosztów celowych (niezbędnych do celowego dochodzenia swoich praw i celowej obrony).

Celowość kosztów ustawodawca łączy z czynnością dochodzenia praw (przez stronę powodową) i celowej obrony (przez stronę pozwaną). Jakkolwiek pojęcie "niezbędności" podlega ocenie sądu, to jednak kosztów wymienionych w art. 98 nie można uznać za zbędne. Pod pojęciem kosztów postępowania cywilnego należy rozumieć więc wszelkie koszty ponoszone przez podmioty postępowania w związku z jego tokiem. Koszty postępowania cywilnego obejmują zatem: koszty sądowe, na które składają się opłaty sądowe (opłata i opłata kancelaryjna), podlegające zwrotowi wydatki sądowe, koszty mediacji, koszty związane z udziałem strony występującej osobiście lub reprezentowanej przez pełnomocnika niewykwalifikowanego, na które składają się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie, koszty zastępstwa procesowego strony przez pełnomocnika wykwalifikowanego, na które składają się jego wynagrodzenie i poniesione wydatki, w tym opłata skarbowa od pełnomocnictwa ( uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2003 roku, w sprawie III CZP 2/03). Mając na uwadze powyższe za koszty spełniające wskazane warunki, a poniesione przez powódkę, która spór wygrał - Sąd uznał: opłatę od pozwu (2.070 zł), opłatę za czynności radcy prawnego oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa (17 zł). Opłatę za czynności radcy prawnego Sąd ustalił na poziomie stawki minimalnej – na podstawie § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawych (Dz. U. poz. 1804) – to jest w kwocie 3.600 zł. Sąd podziela bowiem stanowisko orzecznictwa i doktryny prawniczej, że ustawodawca określając wysokość stawek minimalnych wynagrodzenia profesjonalnych pełnomocników za poszczególne czynności lub za udział w postępowaniach rozważył i uwzględnił wszelkie okoliczności charakterystyczne dla danego typu spraw. Tym samym w stawkach minimalnych odzwierciedlona została swoista wycena koniecznego nakładu pracy pełnomocnika związana ze specyfiką określonego rodzaju postępowań. Jednocześnie ustawodawca pozostawił sądom orzekającym możliwość uwzględnienia nadzwyczajnych, szczególnych okoliczności, które pojawiając się w danej sprawie zwiększają nakład pracy niezbędnej do prawidłowej realizacji obowiązków profesjonalnego pomocnika procesowego. Brak jest przesłanek zasądzenia wynagrodzenia wyższego od stawek minimalnych w sprawie, w której wskazane okoliczności nie wystąpiły, a skala aktywności pełnomocnika powódki pozostawała na przeciętnym poziomie.