Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Radomiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2023 roku

Sąd Rejonowy w Radomiu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	asesor sądowy Tomasz Polasz
Protokolant:	Dorota Szymczak

po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2023 roku w Radomiu

na rozprawie

odwołania W. S.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 2 lutego 2022 roku nr ( … )

z dnia 11 lutego 2022 roku nr ( …)

w sprawie W. S.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o zasiłek chorobowy

odwołania oddala.

asesor sądowy Tomasz Polasz

Sygn. akt IV U 91/22

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 27 stycznia 2023 roku

Ubezpieczony W. S. złożył odwołanie od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 2 lutego 2022 roku nr (…) odmawiającej prawa do zasiłku chorobowego z tytułu czasowej niezdolności do pracy za okres od 10 stycznia 2022 roku do 8 lutego 2022 roku oraz od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 11 lutego 2022 roku odmawiającej prawa do zasiłku chorobowego z tytułu czasowej niezdolności do pracy za okres od 9 lutego 2022 roku do 10 marca 2022 roku.

W uzasadnieniu odwołań wnioskodawca wskazał, że początkowo ubezpieczała go konkubina K. W., która wyrejestrowała go bez jego wiedzy, zaś decyzja o ustaniu ubezpieczenia z dnia 28.10.2019 r. nigdy nie została mu doręczona. Wiedzę o braku ubezpieczenia pozyskał dopiero przy wizycie lekarskiej w listopadzie. Wnioskodawca podniósł, że po uzyskaniu informacji z KRUS zarejestrował się do ubezpieczenia ponownie. Po ponownym zarejestrowaniu W.S. przebywał w szpitalu i w tym czasie KRUS ponownie ustalił że ubezpieczenie społeczne rolników wnioskodawcy ustało. Wskutek powyższego, wnioskodawca nie posiadał ciągłości ubezpieczenia, a ponownie przystąpił do ubezpieczeń od dnia 17.11.2021 r. W ocenie skarżącego, takie działania organu rentowego spowodowały utratę ciągłości ubezpieczenia i brak prawa do świadczeń chorobowych. W. S. dodatkowo wskazał, że od 2019 r. do listopada 2021 r. nie były mu przekazywane świadczenia chorobowe, które zostały mu przyznane.

(odwołania od decyzji k. 4-5 oraz 14-15)

W odpowiedzi na odwołania Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wniosła o ich oddalenie.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że zaskarżone decyzje znajdują uzasadnienie prawne w przepisie art. 14 ust. 1 i 2 oraz art. 15a ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2021r., poz. 266 późn. zm.). Wnioskodawca podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników w następujących okresach:

- od dnia 01.04.2015r. do dnia 01.09.2019r. z mocy ustawy (domownik rolnika);

- od dnia 12.02.2020r. do dnia 30.06.2021r. na wniosek (rolnik);

- od dnia 17.11.2021r. do nadal na wniosek (rolnik).

Mając na uwadze, iż W. S. podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników na wniosek od dnia 17.11.2021r., w ocenie organu rentowego nie spełnia wymogów zawartych w treści art. 15a ust. 1 powołanej ustawy, tj. nie posiada wymaganego 12 miesięcznego nieprzerwanego okresu ubezpieczenia przed dniem 10.01.2022r. oraz przed dniem 09.02.2022г.

(odpowiedzi na odwołania k. 7-8 oraz 17-18)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. S. podlegał ubezpieczeniom społecznym rolników – ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu, macierzyńskiemu i emerytalno-rentowemu z mocy ustawy, jako domownik, od dnia 1 kwietnia 2015 roku do dnia 2 września 2019 roku.

W 2016 roku ubezpieczony złożył oświadczenie, aby przyznane świadczenia z ubezpieczenia społecznego rolników przesyłać na rachunek bankowy o nr (…), należący do K. W..

( dowód : oświadczenie k.1; karta ewidencyjna k.9 akt rentowych)

Od dnia 9 października 2019 roku do 15 października 2019 roku W. S. był hospitalizowany w (...) Publicznym Szpitalu (...) (…) w O.

W dniu 28 października 2019 roku K. W. przedłożyła dokumenty, wskazujące że W. S. nie wykonuje stałej pracy w jej gospodarstwie rolnym, w związku z czym Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wydał tego samego dnia decyzję nr (…), w której stwierdził ustanie ubezpieczenia społecznego rolników dla W.S. od dnia 2 września 2019 roku.

W. S. nie odebrał powyższej decyzji, jednakże o tym, iż został wyrejestrowany przez K. W. z ubezpieczeń społecznych rolników dowiedział się jeszcze w 2019 roku. Ubezpieczony nie składał odwołania od decyzji o ustaniu ubezpieczenia.

( dowód : decyzja k.9 akt rentowych k.9; dokumentacja medyczna k.23; częściowo zeznania W.S. 00:02:27-00:21:19 protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 9.11.2022 r. k.25-25v. oraz 00:03:55 protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 27.01.23 r. k.27)

Po wyjściu ze szpitala W. S. złożył w dniu 16 października 2019 roku wniosek o przyznanie zasiłku chorobowego za okres od dnia 9 października 2019 roku do dnia 10 grudnia 2019 roku.

Decyzją z dnia 31 października 2019 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił W. S. prawa do zasiłku chorobowego za w/w okres, wskazując, że od dnia 2 września 2019 roku nie podlega ubezpieczeniom. Decyzja zawierała pouczenie o prawie do wniesienia odwołania. Przesyłka zawierająca decyzję była dwukrotnie awizowana pod adresem miejsca zamieszkania ubezpieczonego – (..) (…), gmina (…). W. S. nie wniósł odwołania od przedmiotowej decyzji.

( dowód : decyzja k.11 oraz koperta wraz z potwierdzeniem nadania k.12 - akt rentowych; zeznania W. S. 00:02:27-00:21:19 protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 9.11.2022 r. k.25-25v. oraz 00:03:55 protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 27.01.23 r. k.27)

Następnie W. S. złożył kolejny wniosek – z dnia 10 grudnia 2019 roku, o przyznanie zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy od dnia 11 grudnia 2019 roku do dnia 14 stycznia 2020 roku. Decyzją z dnia 12 grudnia 2019 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił W. S. prawa do zasiłku chorobowego za w/w okres, wskazując, że od dnia 2 września 2019 roku nie podlega ubezpieczeniom. Decyzja zawierała pouczenie o prawie do wniesienia odwołania. Przesyłka zawierająca decyzję była dwukrotnie awizowana pod adresem miejsca zamieszkania ubezpieczonego – (…) (..), gmina C. W. S. nie wniósł odwołania od przedmiotowej decyzji.

( dowód : zaświadczenie lekarskie k. 13; decyzja k.17 oraz koperta wraz z potwierdzeniem nadania k.18 - akt rentowych; zeznania W.S. 00:02:27-00:21:19 protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 9.11.2022 r. k.25-25v. oraz 00:03:55 protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 27.01.23 r. k.27)

W związku z powyższymi decyzjami W. S. złożył w dniu 12 lutego 2020 roku wniosek o objęcie ubezpieczeniem społecznym rolników. Wypełniając wniosek nie wskazał nowego numeru rachunku bankowego. Wniosek zawierał pouczenie o skutkach nieopłacenia składek w terminie oraz o sytuacjach, w których ubezpieczenia społeczne na wniosek powstają oraz ustają. Na mocy decyzji z dnia 26 lutego 2020 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stwierdził podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników dla W. S. od dnia 2 lutego 2020 roku. Decyzja zawierała pouczenie o prawie wniesienia odwołania do Sądu Okręgowego w R.. Do decyzji organ rentowy dołączył informację o obowiązku terminowego opłacania składek, a także o terminach i sposobach płatności. W. S. odebrał decyzję w dniu 9 marca 2020 roku i nie wniósł od niej odwołania

( dowód : wniosek, decyzja oraz potwierdzenie odbioru – brak numeracji, teczka organu rentowego nadesłana w dniu 17.11.2022 r.)

Od 20 października 2020 roku do 26 października 2020 roku W. S. przebywał na Oddziale Uszkodzeń K. i (...) (…) w O. Pozostawał niezdolny do pracy od dnia 20 października 2020 roku do 12 stycznia 2021 roku.

W dniu 26 października 2020 roku ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie prawa do zasiłku chorobowego za okres od 20 października 2020 roku do 18 listopada 2020 roku. Decyzją z dnia 27 października 2020 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił prawa do zasiłku za w/w okres z uwagi na treść art.15a ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników – tj. z uwagi na fakt, że W. S. nie posiadał wymaganego okresu ubezpieczenia, tj. 12 miesięcy. Podlegał bowiem ubezpieczeniom społecznym rolników na wniosek od dnia 12 lutego 2020 roku. Decyzja zawierała pouczenie o prawie do wniesienia odwołania. W. S. odebrał ją w dniu 3 listopada 2020 roku. Nie wniósł od niej odwołania.

Kolejny wniosek o przyznanie zasiłku chorobowego z ubezpieczenia społecznego rolników za okres niezdolności do pracy od 13 stycznia 2021 roku do 12 lutego 2021 roku W. S. złożył w dniu 13 stycznia 2021 roku. Decyzją z dnia 22 stycznia 2021 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił prawa do zasiłku za w/w okres z uwagi na treść art.15a ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników – tj. z uwagi na fakt, że W.S. nie posiadał wymaganego okresu ubezpieczenia, tj. 12 miesięcy. Podlegał bowiem ubezpieczeniom społecznym rolników na wniosek od dnia 12 lutego 2020 roku. Decyzja zawierała pouczenie o prawie do wniesienia odwołania. W.S. otrzymał ją, ale nie wniósł od niej odwołania.

Za okres niezdolności do pracy od 13 lutego 2021 roku do 23 lutego 2021 roku otrzymał zasiłek chorobowy w kwocie 110 złotych. Został on wypłacony zbiorówką: (…) przez P. Terenową G. w dniu 10 marca 2021 roku na rachunek bankowy o nr (…), należący do K. W.

( dowód : zaświadczenie lekarskie k. 19, 24, 29; decyzja k.21,25, potwierdzenie odbioru k.23, 28; karta zasiłku chorobowego k.31 - akt rentowych; dokumentacja medyczna k.23; zeznania W. S. 00:02:27-00:21:19 protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 9.11.2022 r. k.25-25v. oraz 00:03:55 protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 27.01.23 r. k.27)

W. S. nie opłacił w terminie, tj. do 31 lipca 2021 roku składki na ubezpieczenie społeczne rolników za okres od 1 lipca 2021 roku do 30 września 2021 roku, w związku z czym Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, decyzją z dnia 30 września 2021 roku stwierdził ustanie ubezpieczenia społecznego rolników dla W. S. od 1 lipca 2021 roku. Decyzja zawierała pouczenie o prawie wniesienia odwołania do Sądu Okręgowego w R., a także informację o skutkach nieopłacenia składki w terminie. W. S. odebrał przedmiotową decyzję, jednakże nie odwołał się od niej.

( dowód : wniosek, decyzja oraz potwierdzenie odbioru – brak numeracji, teczka organu rentowego nadesłana w dniu 17.11.2022 r.; zeznania W.S. 00:02:27-00:21:19 protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 9.11.2022 r. k.25-25v. oraz 00:03:55 protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 27.01.23 r. k.27)

W dniu 17 listopada 2021 roku W. S. złożył wniosek o objęcie go ubezpieczeniem społecznym rolników. Wypełniając wniosek ubezpieczony wskazał nowy numeru rachunku bankowego, dołączając stosowne oświadczenie – (…). Wniosek o objęcie ubezpieczeniem zawierał pouczenie o skutkach nieopłacenia składek w terminie oraz o sytuacjach, w których ubezpieczenia społeczne na wniosek powstają oraz ustają.

Jednocześnie, w dniu 17 listopada 2021 roku W.S. złożył wniosek o wyjaśnienie przyczyn wypłaty zasiłku chorobowego w dniu 10 marca 2021 roku na nienależący do niego rachunek bankowy. W odpowiedzi na powyższe, pismem z dnia 26 listopada 2021 roku, organ rentowy poinformował ubezpieczonego, że wypłata zasiłku nastąpiła na wskazanych przez niego rachunek bankowych. Ponadto, organ poinformował W.S., że zgodnie z art. 37 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników, rolnik jest obowiązany, nie czekając na wezwanie, w ciągu 14 dni zgłaszać Kasie wszelkie zmiany.

Na mocy decyzji z dnia 29 listopada 2021 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stwierdził podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników dla W.S. od dnia 17 listopada 2021 roku. Decyzja zawierała pouczenie o prawie wniesienia odwołania do Sądu Okręgowego w R.. Do decyzji organ rentowy dołączył informację o obowiązku terminowego opłacania składek, a także o terminach i sposobach płatności. W. S. odebrał decyzję w dniu 13 grudnia 2021 roku i nie wniósł od niej odwołania.

( dowód : wniosek, decyzja oraz potwierdzenie odbioru – brak numeracji, teczka organu rentowego nadesłana w dniu 17.11.2022 r.; oświadczenie k.33, pismo W.S. k.34; odpowiedź organu k.35)

Od 29 listopada 2021 roku do 6 grudnia 2021 roku W. S. przebywał na Oddziale Neurologicznym (…) sp. z o.o. w G. Pozostawał niezdolny do pracy od dnia 29 listopada 2021 roku do 5 stycznia 2022 roku.

W dniu 8 grudnia 2021 roku ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie prawa do zasiłku chorobowego za okres od 29 listopada 2021 roku do 5 stycznia 2022 roku. Decyzją z dnia 8 grudnia 2021 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił prawa do zasiłku za w/w okres z uwagi na treść art.15a ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników – tj. z uwagi na fakt, że W. S. nie posiadał wymaganego okresu ubezpieczenia, tj. 12 miesięcy. Podlegał bowiem ubezpieczeniom społecznym rolników na wniosek od dnia 17 listopada 2021 roku. Decyzja zawierała pouczenie o prawie do wniesienia odwołania. W. S. odebrał ją, jednakże nie wniósł od niej odwołania.

( dowód : zaświadczenie lekarskie k.37; decyzja k.38 - akt rentowych; dokumentacja medyczna k.23; zeznania W. S. 00:02:27-00:21:19 protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 9.11.2022 r. k.25-25v. oraz 00:03:55 protokołu elektronicznego rozprawy z dnia 27.01.23 r. k.27)

W. S. był następnie niezdolny do pracy w okresie od 10 stycznia 2022 roku do 8 lutego 2022 roku.

W dniu 14 stycznia 2022 roku ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie prawa do zasiłku chorobowego za okres od 10 stycznia 2022 roku do 8 lutego 2022 roku. Decyzją z dnia 2 lutego 2022 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił prawa do zasiłku za w/w okres z uwagi na treść art.15a ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników – tj. z uwagi na fakt, że W. S. nie posiadał wymaganego okresu ubezpieczenia, tj. 12 miesięcy. Podlegał bowiem ubezpieczeniom społecznym rolników na wniosek od dnia 17 listopada 2021 roku. Decyzja zawierała pouczenie o prawie do wniesienia odwołania. W.S. odebrał ją w dniu 16 lutego 2022 roku.

W okresie od 9 lutego 2022 roku do 10 marca 2022 roku W. S. w dalszym ciągu był niezdolny do pracy.

W dniu 8 lutego 2022 roku ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie prawa do zasiłku chorobowego za okres od 9 lutego 2022 roku do 10 marca 2022 roku. Decyzją z dnia 11 lutego 2022 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił prawa do zasiłku za w/w okres z uwagi na treść art.15a ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników – tj. z uwagi na fakt, że W. S. nie posiadał wymaganego okresu ubezpieczenia, tj. 12 miesięcy. Podlegał bowiem ubezpieczeniom społecznym rolników na wniosek od dnia 17 listopada 2021 roku. Decyzja zawierała pouczenie o prawie do wniesienia odwołania. W. S. odebrał ją w dniu 21 lutego 2022 roku.

( dowód : zaświadczenie lekarskie k.40,43; decyzja k.41,45; potwierdzenie odbioru k.42,46 - akt rentowych)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody z dokumentów oraz zeznania wnioskodawcy W. S.

Sąd obdarzył wiarą dowody w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy. Od strony formalnej jak i materialnej dokumentacja ta była miarodajna dla ustaleń poczynionych przez Sąd i nie budziła żadnych wątpliwości, ponadto żadna ze stron postępowania nie kwestionowała jej wiarygodności.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania W. S. jedynie w takim zakresie, w jakim znajdowały potwierdzenie w dokumentach znajdujących się w aktach sprawy, tj. w zakresie, w którym ubezpieczony wskazywał, że otrzymywał decyzje o ustaniu ubezpieczenia społecznego rolników oraz decyzje odmawiające przyznania prawa do zasiłku chorobowego za poszczególne okresy niezdolności do pracy. W pozostałym zakresie zeznania wnioskodawcy stanowiły de facto zarzuty kierowane wobec organu rentowego oraz polemikę z zaskarżonymi decyzjami, zatem nie mogły podlegać ocenie w kategoriach wiarygodności.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Odwołania podlegały oddaleniu, jako nieuzasadnione.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku „o ubezpieczeniu społecznym rolników” (dalej jako: ustawa) zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który wskutek choroby jest niezdolny do pracy nieprzerwanie przez co najmniej 30 dni. Zasiłek chorobowy przysługuje za okres czasowej niezdolności do pracy, jednak nie dłużej niż przez 180 dni.

Ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu w ramach ubezpieczenia społecznego rolników podlega się z mocy ustawy albo na wniosek (art. 3 ust. 1 ustawy). Z mocy ustawy ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu podlega rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny oaz domownik rolnika, o którym mowa w wyżej, jeżeli ten rolnik lub domownik nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo nie ma ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych (art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy).

Zgodnie z art. 15a ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników osobie, która została objęta ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim na wniosek, zasiłek chorobowy, o którym mowa w art. 14, z wyjątkiem zasiłku chorobowego z tytułu wypadku przy pracy rolniczej, przysługuje po upływie 12-miesięcznego nieprzerwanego okresu ubezpieczenia.

Ubezpieczony W. S. podlegał ubezpieczeniom społecznym rolników w okresach:

- od dnia 1 kwietnia 2015 roku do dnia 1 września 2019 roku z mocy ustawy (domownik rolnika);

- od dnia 12 lutego 2020 roku do dnia 30 czerwca 2021 roku na wniosek (rolnik);

- od dnia 17 listopada 2021 roku do dnia wydania zaskarżonych decyzji.

Powyższe zestawienie okresów podlegania ubezpieczeniom społecznym rolników prowadzi do jednoznacznych wniosków, że W. S. na dzień składania wniosków o przyznanie zasiłku chorobowego za okres od 10 stycznia 2022 roku do 10 marca 2022 roku nie posiadał wymaganego 12-miesięcznego nieprzerwanego okresu ubezpieczenia społecznego rolników. Okoliczność ta nie była kwestionowana w toku niniejszego postępowania.

Zarówno w treści odwołań od zaskarżonych decyzji, jak i w toku niniejszego postępowania wnioskodawca wskazywał przede wszystkim, że wskutek działań organu rentowego został pozbawiony ciągłości ubezpieczenia społecznego rolników, kwestionując w istocie zasadność decyzji wydanych przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 28 października 2019 roku nr (…), stwierdzającej ustanie ubezpieczenia od dnia 2 września 2019 roku, wskutek wyrejestrowania przez K. W. oraz z dnia 30 września 2021 roku nr (…), stwierdzającej ustanie ubezpieczenia od dnia 1 lipca 2021 roku wskutek nieopłacenia składki na ubezpieczenie w terminie. Dodatkowo, wnioskodawca zarzucał organowi rentowemu nieuprawnioną wypłatę zasiłku na nieaktualny rachunek bankowy, wskutek czego – w jego ocenie – utracił status ubezpieczonego.

Odnosząc się do powyższych zarzutów należy wyraźnie podkreślić, że wnioskodawca, będąc za każdym razem prawidłowo pouczony o prawie do wniesienia odwołania świadomie nie korzystał z tego prawa, co wprost wskazał podczas składania zeznań przed Sądem. Tym samym pozbawił się prawa sądowej kontroli decyzji stwierdzających ustanie ubezpieczenia społecznego rolników z lat 2019 i 2021.

Co istotne, w toku niniejszego postępowania Sąd nie był uprawniony do badania czy wskazane wyżej decyzje były prawidłowe. Zakres i przedmiot rozpoznania sądowego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyznacza przedmiot decyzji organu rentowego i żądanie zgłoszone w odwołaniu wniesionym do sądu (zob. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 2008 r., II UK 267/07, LEX nr 469168; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2012 r.), gdyż sąd, rozpoznając odwołanie od decyzji organu rentowego, rozstrzyga o zasadności odwołania w granicach wyznaczonych zakresem samego odwołania oraz treścią zaskarżonej decyzji (zob. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2010 r., II UK 84/10, LEX nr 661518).

Jednocześnie, w judykaturze Sądu Najwyższego nie ma wątpliwości, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych sąd jest związany decyzją organu rentowego, która uprawomocniła się na skutek niewniesienia odwołania w trybie art. 477 ⁹ § 1 k.p.c. ani też nie została podważona w inny prawem przewidziany sposób (zob. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2008 r., I UK 173/07, OSNPUSiSP 2009, nr 5-6, poz. 78). Stanowi to rezultat rozciągnięcia także na sądy powszechne zasady domniemania prawidłowości (ważności) decyzji administracyjnych, z zastrzeżeniem że związanie takie nie obowiązuje w stosunku do decyzji nieistniejących ( actus nullus), które, nie korzystając z domniemania prawidłowości, nie wchodzą do obrotu prawnego. Również w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych dostrzegać należy takie wady formalne decyzji organów rentowych, które odbierają im walor aktu istniejącego, tzn. dyskwalifikują decyzję w stopniu odbierającym jej cechy aktu administracyjnego ( zob. wyrok SN z dnia 2 grudnia 2009 r., I UK 189/09, OSNPUSiSP 2011, nr 13-14, poz. 187). W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowany jest pogląd, że sąd w postępowaniu cywilnym obowiązany jest uwzględniać stan prawny wynikający z osnowy ostatecznej decyzji administracyjnej, chyba że decyzja została wydana przez organ niepowołany lub niewłaściwy lub w zakresie przedmiotu orzeczenia bez jakiejkolwiek podstawy w obowiązującym prawie materialnym, względnie z oczywistym naruszeniem reguł postępowania administracyjnego.

Odnosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy, że wobec braku zaskarżenia przez wnioskodawcę decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego:

- z dnia 28 października 2019 roku nr (…);

- z dnia 26 lutego 2020 roku nr (…) ;

- z dnia 30 września 2021 roku nr (…),

Sąd był związany ich treścią i nie był władny badać ich prawidłowości w toku niniejszego postępowania. Decyzje te zostały wydane przez uprawniony do tego podmiot oraz mają swoje umocowanie w obowiązujących przepisach prawnych ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Oznacza to, że w niniejszej sprawie nie można było badać, czy organ rentowy zasadnie stwierdził ustanie ubezpieczenia wnioskodawcy w 2019 roku i 2021 roku.

Jedynie na marginesie należy wskazać, że brak dowodu doręczenia wnioskodawcy decyzji z dnia 28 października 2019 roku nie miał i nie mógł mieć wpływu na decyzje organu rentowego z dnia 2 i 8 lutego 2022 roku, ponieważ decyzje wydano z powodu braku nieprzerwanego, 12-miesięcznego podlegania ubezpieczeniom, liczonego wstecz od 10 stycznia 2022 roku. Fakt wyrejestrowania wnioskodawcy z ubezpieczenia społecznego rolników z dniem 2 września 2019 roku nie miał więc jakiekolwiek wpływu na odmowę przyznania prawa do zasiłku chorobowego w 2022 roku, gdyż w międzyczasie wnioskodawca ponownie przystąpił do ubezpieczenia (w 2020 roku) i ponownie, z powodu własnego zaniedbania, stracił status ubezpieczonego (w 2021 roku).

Odnośnie decyzji z dnia 30 września 2021 roku nr (…), stwierdzającej ustanie ubezpieczenia od dnia 1 lipca 2021 roku wskutek nieopłacenia przez wnioskodawcę składki na ubezpieczenie w terminie wskazać należy, że wnioskodawca został pouczony o sposobie i terminie opłacania składek na ubezpieczenia we wniosku jaki własnoręcznie podpisał w dniu 12 lutego 2020 roku. Tłumaczenie wnioskodawcy, jakoby myślał, iż organ rentowy potrąci należne składki z przyznanego mu zasiłku chorobowego pozbawione jest więc logicznego uzasadnienia, skoro o żadnych potrąceniach nie było mowy w pouczeniach załączonych do wniosku o objęcie ubezpieczeniem. Podobnie należało ocenić postępowanie wnioskodawcy i brak wskazania przez niego nowego numeru rachunku bankowego podczas składania wniosku o objęcie ubezpieczeniem w lutym 2020 roku, w sytuacji gdy już od 2019 roku pozostawał w konflikcie z K. W. i nie korzystał z jej rachunku bankowego. Wypłata zasiłku chorobowego przez organ rentowy na rachunek bankowy wynikała w tej sytuacji tylko i wyłącznie z zaniedbania wnioskodawcy, skoro składając wniosek o przyznanie zasiłku nie poinformował organu o zmianie okoliczności i zmianie konta bankowego, na który miała nastąpić wypłata. Zaniechanie wnioskodawcy w tym zakresie nie mogło w żaden sposób obciążać organu rentowego, który zgodnie z oświadczeniem wnioskodawcy z 2016 roku dokonał wypłaty zasiłku na wskazany przez wnioskodawcę rachunek bankowy.

Wskazane wyżej okoliczności nie miały jednak znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, gdyż jak wskazano powyżej, Sąd w toku niniejszego postępowania był związany decyzją Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 29 listopada 2021 roku, stwierdzającej podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników dla W.S. od dnia 17 listopada 2021 roku. Oznacza to, że wnioskodawca na dzień składania wniosków o przyznanie prawa do zasiłku chorobowego za okres od 10 stycznia 2022 roku do 10 marca 2022 roku nie spełniał przesłanki posiadania nieprzerwanego, 12-miesięcznego okresu podlegania ubezpieczeniom społecznych rolników, w zakresie ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego.

W tym stanie rzeczy, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oraz art. 14 ust. 1 i art. 15a ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 roku „o ubezpieczeniu społecznym rolników” orzekł jak w sentencji wyroku.

asesor sądowy Tomasz Polasz