Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Radomiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lutego 2025 roku

Sąd Rejonowy w Radomiu I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Katarzyna Mizera

Protokolant Edyta Chaberek-Kowalczyk

po rozpoznaniu w dniu 21 stycznia 2025 roku w Radomiu na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Związku Spółek (...) w P.

przeciwko: R. O.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sędzia Katarzyna Mizera

Sygn. akt I C 907/24 upr.

UZASADNIENIE

W dniu 28 czerwca 2024 roku (data prezentaty) powód – (...) Związek Spółek (...) w P. Kataster Wodny Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w W. (...), reprezentowany przez fachowego pełnomocnika w osobie adwokata, wniósł pozew przeciwko R. O. o zapłatę kwoty 160 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 45 zł od dnia 1 lipca 2021roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 55 zł od dnia 1 lipca 2022 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 60 zł od dnia 1 lipca 2023 roku do dnia zapłaty.

Wniósł również o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, iż wierzytelność dochodzona niniejszym pozwem wynika z obowiązków statutowych, związanych z członkostwem pozwanego w Gminnej Spółce (...) w Z.. Pozwany jako członek spółki zobowiązany jest do opłacenia należności za konserwację urządzeń melioracji wodnych. W związku z nieopłaceniem przez pozwanego składek za lata 2021-2023 powód wezwał pozwanego do dobrowolnego spełnienia świadczenia, jednakże kwota ta nie została przez pozwanego uiszczona (pozew – k. 4-13).

W dniu 15 lipca 2024 roku wydany został nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (k. 16).

W dniu 5 sierpnia 2024 roku (data prezentaty) pozwany R. O. złożył sprzeciw od nakazu zapłaty. Podniósł, iż nie jest członkiem Gminnej Spółki (...) w Z.. Nie zawierał z tą ani z inną spółką umowy i nie składał również nigdy wniosku o przyjęcie w poczet członków. Pozwany zakwestionował należność dochodzoną w pozwie jako bezpodstawną. Podniósł, że nie dostał od spółki wodnej żadnej decyzji i nie łączy go z powodem lub Gminną spółka wodną w Z. żaden stosunek cywilno-prawny. Pozwany nie zlecał tym podmiotom dokonywania żadnych czynności na gruncie (sprzeciw od nakazu zapłaty – k. 21).

W odpowiedzi na sprzeciw z dnia 16 października 2024 roku powód podtrzymał wszelkie twierdzenia i wnioski zawarte w pozwie (k. 28-31 i 33-37). Do pisma załączono akt notarialny zawierający warunkowe umowy sprzedaży dot. m.in. nieruchomości stanowiącej współwłasność pozwanego oraz ewidencję składek członkowskich.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na terenie Gminy Z. działa Gminna Spółka (...) w Z., której celem, zgodnie z §3 jej statutu jest wykonywanie, utrzymywanie oraz eksploatacja urządzeń służących do melioracji wodnych oraz prowadzenia racjonalnej gospodarki na gruntach zmeliorowanych, a także ochrony przed powodzią. Zgodnie z §8 ust. 1 członkami spółki są osoby wymieniane w załączniku do statutu i osoby przyjęte do spółki na warunkach określonych w statucie. Stosownie natomiast do treści §8 ust. 3 pkt 2, są oni zobowiązani do opłacania składek oraz wykonywania innych świadczeń na rzecz spółki. Statut określa również zasady ustalania wysokości składek i innych świadczeń na rzecz spółki. Wysokość składki oraz innych świadczeń na jej rzecz winna być proporcjonalna do korzyści odnoszonych przez członków spółki w związku z jej działalnością, natomiast miarą tych korzyści jest powierzchnia gruntów zmeliorowanych położonych na obszarze objętym działalnością spółki, a wyrażona w hektarach fizycznych (statut – k. 10-11). Gminna Spółka (...) w Z. jest członkiem (...) Związku Spółek (...) w P. (statut – k. 8-9).

Jak wspomniano wyżej, spółka przyjmuje uchwały dotyczące ustalania wysokości składek i innych świadczeń na rzecz spółki. W związku z tym, Gminna Spółka (...) w Z. w dniu 19 lutego 2021 roku przyjęła uchwałę ustalającą składkę dla osób fizycznych na poziomie 45,00 złotych za hektar zmeliorowany oraz w takiej samej wysokości stawkę minimalną od pozycji. Termin płatności składki upływał 30 czerwca 2021 roku. Następnie, w dniu 11 lutego 2022 roku przyjęła uchwałę ustalającą składkę dla osób fizycznych na poziomie 50,00 złotych za hektar zmeliorowany oraz stawkę minimalną w wysokości 55,00 złotych od pozycji. Termin płatności składki upływał 30 czerwca 2022 roku. W kolejnym roku, tj. w dniu 22 lutego 2023 roku spółka przyjęła uchwałę ustalającą składkę dla osób fizycznych na poziomie 55,00 złote za hektar zmeliorowany oraz stawkę minimalną w wysokości 60,00 złotych od pozycji. Termin płatności składki upływał 30 czerwca 2023 roku (niezakwestionowane kserokopie uchwał – k. 8).

W ewidencji składek członkowskich pozwany wraz z żoną figuruje jako użytkownik gruntów o łącznej powierzchni 0,70 ha (k. 30 i 34).

Pismem z dnia 31 stycznia 2024 roku pozwany R. O. został wezwany do zapłaty kwoty 160 zł tytułem składek członkowskich za lata 2021-2023 (wezwanie do zapłaty K.12)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 446 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne utworzenie spółki wodnej następuje w drodze porozumienia co najmniej 3 osób fizycznych lub prawnych, zawartego w formie pisemnej. Do utworzenia spółki wymagane jest uchwalenie statutu spółki wodnej przez osoby zainteresowane jej utworzeniem oraz dokonanie wyboru organów spółki wodnej. Stosownie do treści art. 446 ust. 5 tejże ustawy, spółka wodna nabywa osobowość prawną z chwilą uprawomocnienia się decyzji starosty o zatwierdzeniu statutu tej spółki. W przypadku spółki wodnej, osobowość prawna powstaje z chwilą zatwierdzenia jej statutu przez wojewodę, zgodnie z art. 444 ust. 2 ustawy. Do pozwu dołączono decyzję Wojewody (...) z dnia 2 lipca 2018 roku w przedmiocie zatwierdzenia Statutu (...) Związku Spółek (...) w P., jak również decyzję Starosty (...) z dnia 19 marca 2018 roku w przedmiocie zatwierdzenia statutu Gminnej Spółki w Z.. Z powyższych dokumentów wynika zatem, iż oba te podmioty mają osobowość prawną.

Stosownie do treści §9 ust. 1 statutu (...) Związku Spółek (...) w P., członkami związku są spółki wodne wymienione w załączniku do statutu, tj. m.in. Gminna Spółka (...) w Z.. Zgodnie z §8 statutu członek Związku, a więc spółka wodna zobowiązana jest do wnoszenia składek i ponoszenia na jego rzecz świadczeń majątkowych i niemajątkowych, niezbędnych do wykonywania statutowych zadań Związku, określonych przez walne zgromadzenie. W statucie określone są również cele Związku. Zgodnie z §4 ust. 1 pkt 1 jego celem jest prowadzenie rachunkowości i czynności administracyjnych w zakresie działania spółek wodnych do niego należących, w tym zbieranie składek i innych świadczeń na rzecz tych spółek. Jeżeli zaś chodzi o zakres jego działania, to zgodnie z §24 ust. 2 pkt 1 w szczególności obejmuje on reprezentację m.in. przed sądami powszechnymi, jak również – stosownie do treści pkt 8 tego paragrafu – ściąganie składek od członków. Należy zauważyć, że z postanowień statutowych nie wynika pełnomocnictwo do występowania z powództwem o zasądzenie na jego rzecz składek należnych poszczególnym spółkom wodnym. Związek jest uprawniony do podejmowania jedynie czynności administracyjnych związanych ze zbieraniem składek na rzecz poszczególnych spółek wodnych, natomiast o zapłatę składek może wystąpić jedynie od swoich członków, tj. od gminnych spółek wodnych. W przypadku braku płatności składki przez członka gminnej spółki, to sama spółka, posiadająca osobowość prawną, może wystąpić przeciwko niemu o zapłatę składki na drodze powództwa cywilnego. Z przedstawionych dokumentów statutowych nie wynika również pełnomocnictwo udzielone Związkowi przez Gminną Spółkę (...) w Z. do wystąpienia z niniejszym powództwem. Nawet jeśli takowe zostałoby skutecznie udzielone, to brak jest podstawy do zasądzenia należności z tytułu składek bezpośrednio na rzecz Związku, tak jak się tego domaga w pozwie.

Mając na uwadze powyższe okoliczności stwierdzić należy, iż powód nie posiada legitymacji czynnej materialnej do wystąpienia z niniejszym powództwem.

Wątpliwa okazała się być również kwestia członkostwa pozwanego w spółce, co było drugą podstawą do oddalenia powództwa.

Zgodnie z art. 441 ust. 1 ustawy Prawo wodne spółki wodne oraz związki wałowe są niepublicznymi formami organizacyjnymi, które nie działają w celu osiągnięcia zysku, zrzeszają osoby fizyczne lub prawne na zasadzie dobrowolności i mają na celu zaspokajanie wskazanych przepisami ustawy potrzeb w zakresie gospodarowania wodami. Stosownie do art. 444 ustawy spółki wodne mogą łączyć się w związki spółek wodnych, do których stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące spółek wodnych, z tym że prawa i obowiązki przysługujące wobec spółek wodnych staroście, w stosunku do związków spółek wodnych wykonuje wojewoda. Stosownie do art. 452 ustawy członek spółki wodnej jest obowiązany do wnoszenia składek członkowskich i ponoszenia na jej rzecz innych określonych w statucie świadczeń, adekwatnych do celów tej spółki. W niniejszej sprawie obowiązek ten nie był zasadniczo kwestionowany. Spór koncentrował się jedynie wokół tego, czy pozwany jest zobowiązany do zapłaty składek w kontekście niewykazania jego członkostwa w spółce wodnej.

Istotą członkostwa w spółce wodnej jest obowiązek udostępnienia gruntów do wykonania i utrzymywania urządzeń wodnych służących do realizacji celów spółki. Członkostwo w spółce wiąże się zatem z realizacją zadań spółki. W konsekwencji członkiem spółki wodnej może być podmiot, który ma możliwość realizacji celów ustawowych i statutowych, który jest właścicielem określonych gruntów, służących prawidłowej gospodarce wodnej. Udział w spółce w charakterze członka nie podlega samoistnemu obrotowi prawnemu, lecz ma charakter osobisty i wiąże się z prawem do danego gruntu. Zgodnie z art. 447 ustawy następca prawny członka spółki wodnej wstępuje w jego prawa i obowiązki. Członkostwo w spółce jest dobrowolne, co oznacza zarówno swobodę przystąpienia, jak i wystąpienia z niego również w sytuacji, gdy członkostwo w spółce powstało w wyniku następstwa prawnego. Członkostwo w spółce zależy tylko i wyłącznie od woli zainteresowanego (zob. też uzasadnienie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w R. z 17 listopada 2021 r., (...) SA/ R. (...), Lex nr 3282119).

Odnosząc się do niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż ewidencja składek sporządzony przez spółkę i przedstawiona przez stronę powodową nie stanowi dowodu członkostwa pozwanego w spółce wodnej. Do pozwu nie dołączono bowiem dokumentu wskazującego na fakt złożenia przez niego wniosku o przyjęcie w poczet członków. Sam pozwany wskazał, że nigdy takiego wniosku nie składał. Istotna jest również okoliczność braku dokumentu świadczącego o tym, iż poprzednik prawny pozwanego, dobrowolnie stał się członkiem spółki wodnej. Z uwagi na fakt niezłożenia stosownego dokumentu w tym przedmiocie stwierdzić należy, iż brak jest podstaw do uznania pozwanego za jego następcę, stosownie do art. 447 ustawy.

Z tych też względów powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w pkt 1 orzeczenia.

Sędzia Katarzyna Mizera

ZARZĄDZENIE

(…).

Sędzia Katarzyna Mizera