Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Radomiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 lipca 2024 roku

Sąd Rejonowy w Radomiu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący Sędzia Grzegorz Wąsik

Protokolant Katarzyna Piwońska

po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2024 roku w Radomiu na rozprawie sprawy

z powództwa: G. C., A. Z., A. R. wspólników (...) spółka cywilna z siedziba w T.

przeciwko: O. G.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego O. G. solidarnie na rzecz powodów: G. C., A. Z. i A. R. wspólników (...) spółka cywilna z siedziba w T. kwotę 4 423,63 zł (cztery tysiące czterysta dwadzieścia trzy złote 63/100) wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 24 września 2018 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego O. G. solidarnie na rzecz powodów: G. C., A. Z. i (...) spółka cywilna z siedziba w T. kwotę 942 zł (dziewięćset czterdzieści dwa złote) tytułem zwrotu kosztów postępowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sędzia Grzegorz Wąsik

Sygn. akt I C 389/24 upr

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 września 2018 roku wniesionym w elektronicznym postepowaniu upominawczym powodowie G. C., A. Z. i A. G., reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wnieśli o zasądzenie od O. G. kwoty 4.423,63 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Jednocześnie wnieśli o zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazali, iż w dniu 28 kwietnia 2017 roku pożyczkobiorca jako konsument zawarł umowę pożyczki z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością na kwotę 5.250 zł, a w dniu 2 maja 2017 roku wierzytelność z tytułu tej umowy pożyczki została przeniesiona na ich rzecz, zaś w dniu 10 maja 2017 roku – na rzecz J. W., by następnie nabyć ją na mocy umowy powierniczego przelewu wierzytelności z dnia 4 czerwca 2018 roku. Z uwagi na brak terminowej zapłaty dwóch kolejnych pełnych rat pożyczki, pismem z dnia 18 czerwca 2018 roku złożone zostało oświadczenie o wypowiedzeniu umowy pożyczki. Wypowiedzenie zostało odebrane przez pozwanego w dniu 10 lipca 2018 roku, a w konsekwencji kwota pożyczki stała się wymagalna w dniu 18 lipca 2018 roku, tj. w następnym dniu po upływie okresu wypowiedzenia umowy pożyczki. Do dnia wniesienia pozwu w sprawie, pozwany dokonał 7 częściowych wpłat na poczet należności z tytułu ww. umowy pożyczki tj. w łącznej kwocie 1.492,81 zł, które zaksięgowano zgodnie z § 3 ust. 5 i § 8 ust. 4 umowy pożyczki, tj. kwotę 9,75 zł na poczet odsetek za opóźnienie liczonych od niespłaconych w terminie rat pożyczki, kwotę 269,32 zł na poczet oprocentowania, kwotę 1.213,74 zł na poczet kapitału pożyczki. Podnieśli, że na dochodzoną pozwem kwotę składają się następujące kwoty: 4.035,15 zł z tytułu niespłaconego kapitału pożyczki, 212,90 zł z tytułu niespłaconych odsetek kapitałowych skapitalizowanych na dzień 17 lipca 2018 roku, 70,33 zł z tytułu niespłaconych odsetek umownych za opóźnienie od niespłaconych w terminie rat pożyczki, 105,25 zł z tytułu odsetek umownych za opóźnienie od niespłaconego kapitału pożyczki za okres od dnia 17 lipca 2018 roku do dnia 23 września 2018 roku (k. 2-5v).

Postanowieniem z dnia 16 października 2018 roku wydanym w sprawie VI Nc-e (...) Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Radomiu wobec braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym (postanowienie – k. 6).

W toku dalszego postępowania powodowie reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika wnieśli pozew na urzędowym formularzu, popierając powództwo i wnosząc o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Ponadto złożono do akt dowody z dokumentów wymienionych w pozwie (pozew – k. 9-12v).

Nakazem zapłaty z dnia 11 grudnia 2018 roku, w sprawie sygn. I Nc 6991/18, referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Radomiu orzekł zgodnie z żądaniem pozwu (k. 35).

Postanowieniem z dnia 1 grudnia 2023 roku referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Radomiu uchylił klauzulę wykonalności nadaną nakazowi zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 11 grudnia 2018 roku wobec stwierdzenia, że nie został on prawidłowo doręczony pozwanemu (postanowienie – k. 51).

W dniu 14 lutego 2024 roku (data prezentaty) pozwany O. G. wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów procesu. Pozwany podniósł zarzut niewykazania istnienia roszczenia co do zasady, jak i wysokości, braku legitymacji po stronie powodowej oraz abuzywności postanowień umownych (sprzeciw od nakazu zapłaty – k. 61-63v).

W piśmie z dnia 25 kwietnia 2024 roku (data prezentaty) powodowie podtrzymali swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie. W ocenie strony powodowej, należycie wykazano fakt udzielenia pożyczki, wysokość pożyczki oraz warunki na jakich jej udzielono, a także zasady jej spłaty. Wskazano, że o fakcie zawarcia umowy przelewu wierzytelności z dnia 2 maja 2017 roku pozwany został należycie poinformowany. Podkreślono, że do przelewu wierzytelności nie jest wymagana zgoda dłużnika. Odnośnie wysokości prowizji wskazano, że poprzednik prawny strony powodowej pobrał prowizję w kwocie 2.250 zł, tj. w wysokości dopuszczalnej przez przepisy ustawy o kredycie konsumenckim. Na jej wysokość składają się poniesione koszty przez pożyczkodawcę oraz należne wynagrodzenie. Pozwany zdecydował się na zawarcie umowy o określonym brzmieniu, była to jego świadoma decyzja (pismo – k. 70-76).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28 kwietnia 2017 roku O. G. zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. umowę pożyczki w kwocie 5.250 zł na okres od dnia 28 kwietnia 2017 roku do dnia 15 maja 2019 roku. Całkowita kwota do zapłaty wynosiła 5.838,26 zł i stanowiła sumę całkowitej kwoty pożyczki oraz całkowitego kosztu pożyczki. Całkowita kwota pożyczki wynosiła 3.000 zł, a oprocentowanie stanowiło dwukrotność odsetek ustawowych uregulowanych w art. 359 § 2 k.c., przy czym ich jednokrotność jest równa sumie stopy referencyjnej NBP i 3,5 punktów procentowych (§5 ust. 1 umowy pożyczki). Oprocentowanie kapitału pożyczki w dniu podpisania umowy pożyczki wynosiło 10% w stosunku rocznym. Należności wynikające z umowy pożyczki miały być spłacane przez O. G. zgodnie z harmonogramem stanowiącym załącznik do umowy pożyczki w 24 miesięcznych ratach płatnych do 15. dnia każdego miesiąca. W § 8 pkt 1 umowy pożyczki wskazano, że niespłacenie raty pożyczki w całości lub w części w ustalonym terminie powoduje uznanie niespłaconej kwoty za zadłużenie przeterminowane. Od kwoty niespłaconego w terminie zadłużenia przeterminowanego pożyczkodawca nalicza odsetki za opóźnienie według zmiennej stropy procentowej stanowiącej w stosunku rocznym dwukrotność wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie uregulowanych w art. 481 § 2 k.c., przy czym ich jednokrotność jest równa sumie stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktów procentowych. Określono, że zmiana oprocentowania zadłużenia przeterminowanego może nastąpić tylko w przypadku zmiany wysokości stopy referencyjnej NBP (§ 8 pkt 1 i 2 umowy pożyczki) (umowa pożyczki – k. 17-18v, harmonogram – k. 19).

Pożyczkodawca miał prawo wypowiedzieć umowę w formie pisemnej z zachowaniem 7-dniowego okresu wypowiedzenia w przypadku niespłacenia przez pożyczkobiorcę dwóch kolejnych pełnych rat pożyczki (§ 9 umowy – k. 17v).

Całkowity koszt pożyczki wyniósł 2.838,26 zł i stanowił sumę kwoty prowizji w wysokości 2.250 zł oraz kwoty odsetek należnych za cały okres obowiązywania umowy w wysokości 588,26 zł. P. koszty udzielonej pożyczki nie były wyższe od całkowitej kwoty kredytu (umowa pożyczki – k. 17-18v; harmonogram – k. 19; potwierdzenie przelewu – k. 78; oświadczenie – k. 79).

W dniu 28 kwietnia 2018 roku O. G. wyraził zgodę, aby część kwoty, która miała mu zostać wypłacona w związku z zawartą ww. umową pożyczki, została przekazana na spłatę innego zobowiązania zaciągniętego przez pożyczkobiorcę, z którego był winny kwotę 1.168,45 zł (oświadczenie – k. 77).

W dniu 2 maja 2017 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. przelała wierzytelności z przedmiotowej umowy pożyczki na rzecz A. Z., A. G. i G. C. prowadzących działalność gospodarczą pod nazwą A. Z., A. G., (...) spółka cywilna z siedzibą w T. (umowa przelewu wierzytelności – k. 20; pełnomocnictwo – k. 21,22).

Umową z dnia 10 maja 2017 roku A. Z., A. G. i G. C. przenieśli wierzytelności z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki na rzecz J. W. (umowa przeniesienia prawa majątkowego – k. 25-26; pełnomocnictwo – k. 27).

Na podstawie umowy powierniczego przelewu wierzytelności z dnia 4 czerwca 2018 roku J. W. przelał wierzytelności z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki na A. Z., A. G. i G. C. (umowa powierniczego przelewu wierzytelności – k. 28-29; pełnomocnictwo – k. 30).

Pismem z dnia 9 lutego 2018 roku powodowie wezwali O. G. do zapłaty należności w łącznej kwocie 484,43 zł, tytułem zaległych rat, zawiadamiając jednocześnie o przelewie wierzytelności z dnia 2 maja 2017 roku. Uprzedzili także o uprawnieniu do wypowiedzenia umowy w razie braku spłaty zadłużenia. Wezwanie to pozostało bezskuteczne (wezwanie do zapłaty – k.31).

Z uwagi na brak terminowej zapłaty dwóch kolejnych pełnych rat pożyczki, na podstawie § 9 umowy pożyczki, pismem z dnia 18 czerwca 2018 roku złożono O. G. oświadczenie o wypowiedzeniu umowy pożyczki, wzywając jednocześnie do zapłaty kwoty 4.280,68 zł w terminie 7 dni od dnia doręczenie wezwania. Wypowiedzenie zostało odebrane przez pozwanego w dniu 13 lipca 2018 roku (wypowiedzenie umowy pożyczki – k.32-32v; wydruk ze strony śledzenia przesyłek – k. 33-34).

Do dnia wniesienia pozwu w sprawie, O. G. dokonał wpłat na poczet należności z tytułu ww. umowy pożyczki w łącznej kwocie 1.492,81 zł (bezsporne).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, a w szczególności na podstawie dołączonych do sprawy dokumentów. Prawdziwość i wiarygodność powołanych dokumentów nie budziła wątpliwości.

Wyraźnie zaakcentować w tym miejscu należy, że pozwany nie naprowadził w toku postępowania żadnych wniosków dowodowych, których uwzględnienie skutecznie podważyłby wiarygodność dowodów zaoferowanych przez powodów, w tym choćby co do wysokości dochodzonego pozwem roszczenia. Pozwany w istocie ograniczył się prostej negacji faktów dlań niekorzystnych oraz gołosłownych i nie znajdujących odzwierciedlenia w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym twierdzeń, jakoby strona powodowa nie wykazała zasadności roszczenia.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko, co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Według zaś art. 509 § 1 k.c. przelew wierzytelności dochodzi do skutku w drodze umowy między dotychczasowym wierzycielem a nabywcą wierzytelności bez potrzeby uzyskania zgody dłużnika, a nawet bez potrzeby zawiadomienia dłużnika o przelewie. Skutek przelewu polega na tym, że zmieniają się jedynie osoby stosunku zobowiązaniowego, a poza tym pozostaje on taki sam, jaki istniał przed dokonaniem przelewu. Wskutek cesji wierzytelność przechodzi na nabywcę i to on (cesjonariusz) staje się wierzycielem a zbywca (cedent) być nim przestaje. Wraz
z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.). Art. 513 § 1 k.c. stanowi zaś, że dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że powodowie wywodzą swoje roszczenie z faktu, że są następcami prawnymi (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T., która zawarła z pozwanym umowę pożyczki.

Pozwany O. G. podnosił zarzut zawarcia w umowie niedozwolonej klauzuli umownej, nieudowodnienia roszczenia co do wysokości oraz braku legitymacji czynnej powodów.

Wskazać należy, że zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, stosownie zaś do art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Ciężar dowodu wiąże się z obowiązkiem twierdzenia i obowiązkiem dowodzenia tych wszystkich okoliczności, które mogą być stosownie do przepisu art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodu, w szczególności tych, które są w sprawie sporne. Co prawda reguła ta nie może być pojmowana w ten sposób, że ciąży on zawsze na powodzie, gdyż w zależności od rozstrzyganych w procesie kwestii, ciężar dowodu co do pewnych faktów będzie spoczywał na powodzie, co do innych z kolei na pozwanym (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 3 października 1969 r., II PR 313/69). To jednak należy mieć na względzie, iż ciężar dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi, a nie na tym, kto zaprzecza określonym faktom. Co jest o tyle zrozumiałe, iż nie sposób obciążać określonej strony ciężarem dowodzenia wystąpienia okoliczności negatywnych (wyrok SN z dnia 18 lutego 2010 r., II CSK 449/09).

W świetle brzmienia przepisów art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c. nie powinno budzić zastrzeżeń stwierdzenie, iż to rolą powodów było wykazanie w tym postępowaniu, że pomiędzy wierzycielem pierwotnym a pozwanym doszło do zawarcia umowy o określonej treści, jak również że należność dochodzona w niniejszej sprawie wynika z tej umowy,
a także że wierzyciel pierwotny przelał wierzytelność przysługującą mu względem pozwanego na powodów.

W ocenie Sądu, materiał dowodowy zgromadzony w sprawie pozwala na uznanie, że strona powodowa wykazała, że między wierzycielem pierwotnym a pozwanym została skutecznie zawarta umowa pożyczki z dnia 28 kwietnia 2017 roku. Ponadto, powodowie złożyli umowę cesji wierzytelności, która potwierdza przejście wierzytelności na rzecz powodów, a także umowę powierniczego przelewu wierzytelności.

Zdaniem Sądu, legitymacja czynna powodów A. Z., A. G.
i G. C. do dochodzenia na własną rzecz od O. G. wierzytelności z przedmiotowej umowy pożyczki, nie budziła wątpliwości. Jak już wskazywano we wcześniejszej części uzasadnienia, powodowie swoje żądanie wywodzili z faktu zawarcia umowy cesji wierzytelności pomiędzy wierzycielem pierwotnym, tj. (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T., a A. Z., A. G., G. C. prowadzącymi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod firmą (...), A. G., (...) Spółka Cywilna z siedzibą w T., a następnie w umowie przeniesienia prawa majątkowego zawartej pomiędzy A. Z., A. G., G. C. prowadzącym działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod firmą (...), A. G., (...) Spółka Cywilna z siedzibą w T. z J. W.. Z kolei J. W. umową cesji przelał wszystkie przysługujące jej prawa z umowy pożyczki z 28 kwietnia 2017 roku na A. Z., A. G. i G. C. wspólników Przedsiębiorstwa Usługowo Handlowego (...) Spółki Cywilnej z siedzibą w T..

Strona powodowa, przekładając w pełni kompletną umowę sprzedaży wierzytelności przysługującej cedentowi względem pozwanego O. G., należycie wykazała nabycie dochodzonej wierzytelności. W tym też zakresie strona powodowa stała się następcą prawnym (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T., a co za tym idzie – podmiotem uprawnionym do dochodzenia spełnienia świadczenia pieniężnego na swoją rzecz. Sąd, dokonując analizy przedstawionych przez powodów dokumentów, jak i odnosząc się do twierdzeń stron, nie dostrzegł żadnych okoliczności wskazujących na niezgodność oświadczeń w nich zawartych ze stanem faktycznym.

Sąd uznał zarzut pozwanego związany z brakiem uiszczenia ceny nabycia wierzytelności za całkowicie nieskuteczny. Zaakcentować należy, że umowa cesji wierzytelności jest umową konsensualną, a jej skuteczność prawna nie jest uzależniona od spełnienia przez cesjonariusza obowiązku zapłaty ceny nabycia wierzytelności. Kwestia wzajemnych rozliczeń między stronami umowy cesji wierzytelności nie ma znaczenia na gruncie przedmiotowej sprawy. „Nie jest warunkiem skutecznego zawarcia umowy cesji wierzytelności zapłata ceny w wykonaniu tej umowy. Umowa cesji może być także zawarta pod tytułem darmym.” (vide: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 września 2013 r., sygn. akt VI ACa 398/13, Lex nr 1544537).

W ocenie Sądu powodowie wykazali również legitymację bierną pozwanego. W niniejszej sprawie powodowie udowodnili fakt nawiązania pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T., a O. G. stosunku zobowiązaniowego, którego dotyczy przedmiotowe postępowanie.

Powodowie przedstawili zawartą z pozwanym umowę pożyczki opatrzoną własnoręcznym podpisem pozwanego. Podkreślenia wymaga, że pozwany nie kwestionował autentyczności podpisu złożonego pod umową pożyczki z dnia 28 kwietnia 2017 roku. Powyższa umowa zawiera dane osobowe pozwanego, jego imię, nazwisko, numer dowodu osobistego, numer PESEL, a także adres zamieszkania. W ocenie Sądu materiał dowodowy zaoferowany przez stronę powodową dawał podstawy do przyjęcia, że pozwany złożył oświadczenie woli, skutkujące zawarciem w dniu 28 kwietnia 2017 roku umowy pożyczki. O powyższym świadczył fakt przelania na rachunek bankowy pozwanego kwoty 1.831,55 zł (k.78, 79), tj. sumy, która zgodnie z umową z dnia 28 kwietnia 2017 roku oraz oświadczeniem pozwanego złożonym tego samego dnia (k.77), była równa kwocie udzielonej pożyczki. Należy również wskazać, że pozwany nie zanegował zasadności dysponowania przez powodów jego danymi, które znalazły się w treści przedłożonych dokumentów, a obejmowały szczegółowe dane pozwanego, w tym numer PESEL, numer dowodu osobistego, czy adres miejsca zamieszkania. Nie sposób zatem było uznać inaczej, a jedynie w ten sposób, iż źródłem ich pozyskania było oświadczenie pozwanego. Wszystkie wskazane powyżej okoliczności wskazywały, iż nie tylko doszło do zawarcia umowy pożyczki, ale także do jej wykonania przez pożyczkodawcę.

Wiarygodność dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy nie budziła wątpliwości Sądu.

W ocenie Sądu, w realiach niniejszej sprawy uznać w tym kontekście należało, że strona powodowa wykazała zgodnie z art. 6 k.c. wszystkie przesłanki istnienia swojego roszczenia wobec pozwanej z tytułu zawartej na odległość umowy pożyczki, natomiast pozwany nie wykazał ewentualnych okoliczności tamujących bądź niweczących roszczenie strony powodowej, do czego był procesowo zobowiązany również na podstawie art. 6 k.c.

Reasumując wskazać należy, iż w toku postępowania pozwany nie zgłaszał żadnych wniosków dowodowych, które mogłyby skutecznie podważyć fakt zawarcia przez niego przedmiotowej umowy i jej wykonanie, w szczególności nie domagał się dopuszczenia dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości. Przez to w żaden sposób nie wykazał błędów w wyliczeniu należności, ani nie podważył kwestii zawarcia z wierzycielem pierwotnym umowy pożyczki. Gołosłowne twierdzenia zawarte w piśmie procesowym nie mogły podważyć dowodów przedstawionych przez powodów w postaci umowy pożyczki, czy umowy cesji wierzytelności. Strona pozwana nie zakwestionowała więc skutecznie żadnego z dowodów przedstawionych przez powodów.

Pozwany O. G. wskazał również, że w jego ocenie koszty udzielenia pożyczki w zawartej przez niego umowie zostały zawyżone – domagał się uznania przepisów umowy regulujących kwestie kosztów za niedozwolone klauzule umowne.

W niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości Sądu, że pozwany O. G. umowę pożyczki zawarł jako konsument w rozumieniu definicji wyrażonej w art. 22 ¹ k.c. Umowę stron należy zatem analizować w kontekście przepisów ustawy o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 roku (Dz.U. Nr 126, poz. 715 z późn. zm.). Należy bowiem wskazać, że stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Ustęp 2 pkt 1 tego przepisu precyzuje natomiast, że za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności, m.in. umowę pożyczki.

Umowy konsumenckie podlegają ocenie w świetle klauzuli generalnej z art. 385 ¹ § 1 k.c. z wyłączeniem jedynie jednoznacznie sformułowanych postanowień określających główne świadczenia stron oraz tych postanowień, na których treść konsument miał rzeczywisty wpływ, co musi zostać wykazane przez proferenta (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 czerwca 2007 roku, VI Ca 228/07).

Zgodnie z treścią art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Postanowienie umowy może, zatem zostać uznane za niedozwolone po łącznym spełnieniu wskazanych wyżej przesłanek. Kodeks cywilny w art. 22 ¹ pod pojęciem konsumenta wskazuje osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Zawarta pomiędzy stronami umowa pożyczki nie była związana z działalnością zawodową ani gospodarczą pozwanego.

Obie wskazane w art. 385 ¹ § 1 k.c. formuły prawne służą ocenie tego, czy klauzule umowne przekraczają zakreślone przez ustawodawcę granice rzetelności kontraktowej
w zakresie kształtowania praw i obowiązków stron konsumenckiego stosunku obligacyjnego twórcy wzorca w zakresie kształtowania praw i obowiązków konsumenta (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2005 roku, I CK 832/04).

W rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. „rażące naruszenie interesów konsumenta” oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym, natomiast „działanie wbrew dobrym obyczajom” w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku.

A. postanowienie umowne kształtuje prawa i obowiązki konsumenta
w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, która to sprzeczność rażąco narusza jego interesy. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 sierpnia 2011 roku wydanego w sprawie o sygnaturze akt VI ACa 262/11 istotą dobrych obyczajów jest szeroko rozumiany szacunek dla drugiego człowieka. W stosunkach z konsumentami powinien wyrażać się on informowaniem o wynikających z umowy uprawnieniach, niewykorzystywaniem uprzywilejowanej pozycji profesjonalisty przy zawieraniu umowy i jej realizacji, rzetelnym traktowaniu konsumenta, jako równorzędnego partnera umowy.

Zdaniem Sądu, niewątpliwie zasadny i nie sprzeciwiający się przepisom prawa był dochodzony przez powodów obowiązek zwrotu kapitału pożyczki, udostępnionego pozwanemu jako pożyczkobiorcy, oraz zapłaty odsetek umownych. Należy wskazać, że odsetki umowne stanowią wynagrodzenie za czas korzystania z kapitału – zgodnie z art. 359 k.c.

Sąd nie znalazł też podstaw do uznania abuzywności postanowień umowy dotyczących prowizji.

Zgodnie z art. 36a ust. 1 ustawy maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu oblicza się według wzoru:

w którym poszczególne symbole oznaczają:

(...) maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu,

K - całkowitą kwotę kredytu,

n - okres spłaty wyrażony w dniach,

R - liczbę dni w roku.

P. koszty kredytu w całym okresie kredytowania nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty kredytu (ust. 2). P. koszty kredytu wynikające z umowy
o kredyt konsumencki nie należą się w części przekraczającej maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu obliczone w sposób określony w ust. 1 lub całkowitą kwotę kredytu (ust. 3).

W niniejszej sprawie, w wyniku podstawienia do wzoru otrzymujemy następujący wynik:

(...) = (3.000 x 25%) + (3.000 x 747/365 x 30%) = 750 zł + 1.836 zł = 2.586 zł.

Z powyższego wynika, że w niniejszej sprawie pozaodsetkowe koszty pożyczki nie przekraczają ani maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów pożyczki, ani całkowitej kwoty pożyczki.

Nie jest zasadny zatem zarzut abuzywności postanowień umowy dotyczących prowizji naliczonej przez pierwotnego wierzyciela. Przepis art. 385 ¹ k.c. stanowi, że postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Pod pojęciem działania wbrew dobrym obyczajom kryje się wprowadzanie do umowy klauzul, które godzą w równowagę kontraktową stron takiego stosunku, natomiast przez rażące naruszenie interesów konsumenta rozumie się nieusprawiedliwioną dysproporcję – na niekorzyść konsumenta – praw i obowiązków stron, wynikających z umowy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2006 roku, I CSK 173/06, LEX nr 395247).

Ustalona prowizja nie przekraczała kwoty pozaodsetkowych kosztów kredytu wynikających z ustawy o kredycie konsumenckim, w sprawie nie zachodziły żadne szczególne okoliczności na które powoływałby się pozwany. Jak wskazywała strona powodowa, prowizja jest świadczeniem dopuszczalnym przez przepisy ustawowo, służy ona przede wszystkim pokrywaniu kosztów bieżącej działalności gospodarczej. Dlatego też nie ma podstaw do przyjęcia kwestionowanych zapisów umownych za klauzule niedozwolone w rozmienieniu art. 385 ¹ k.c. Podkreślenia wymaga także fakt, że udzielenie pożyczki wiąże się z ryzykiem gospodarczym, tym wyższym, im mniejsze wymogi formalne przedsiębiorca stawia przed pożyczkobiorcą. Wobec tego wynagrodzenie prowizyjne w pewnej części wynagradza pożyczkobiorcy to ryzyko. Przy czym ustawodawca zabezpieczył konsumenta przed tym, aby pożyczkodawca w całości obarczał go ryzykiem prowadzenia działalności właśnie poprzez wprowadzenie maksymalnych pozaodsetkowych kosztów kredytu.

Mając na uwadze powyższe Sąd nie uwzględnił powyższych zarzutów pozwanego.

Dla porządku należy jedynie stwierdzić, że na dzień wniesienia powództwa należność nie była przedawniona.

Mając na uwadze powyższe, Sąd w punkcie I (pierwszym) wyroku zasądził od pozwanego O. G. solidarnie na rzecz powodów: G. C., A. Z. i A. R. wspólników (...) spółki cywilnej z siedzibą w T. kwotę 4.423,63 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 24 września 2018 roku do dnia zapłaty.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. zgodnie z którym w razie, gdy dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Sąd zasądził odsetki zgodnie z żądaniem pozwu, tj. od 24 września 2018 roku (od dnia wniesienia pozwu).

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu w punkcie II (drugim) wyroku Sąd oparł na treści art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 99, art. 108 § 1 k.p.c. Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu strona przegrywająca sprawę zwraca przeciwnikowi na jego żądanie niezbędne do celowego dochodzenia praw koszty procesu. Koszty procesu w niniejszej sprawie po stronie powodów wynoszą 942 zł w tym: minimalne wynagrodzenie fachowego pełnomocnika – 900 zł, opłata od pozwu w wysokości – 25 zł i opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł.

Sędzia Grzegorz Wąsik

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego.

4 września 2024 r Sędzia Grzegorz Wąsik