Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Radomiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 października 2023 roku

Sąd Rejonowy w Radomiu I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Anna Zagroda

Protokolant: Agnieszka Czarnota

po rozpoznaniu w dniu 20 września 2023 roku w Radomiu

na rozprawie sprawy

z powództwa M. P.

przeciwko A. M.

o zapłatę

I.

zasądza od A. M. na rzecz M. P. kwotę 4550 zł (cztery tysiące pięćset pięćdziesiąt złotych) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 26 lutego 2022 roku do dnia zapłaty;

II.

zasądza od A. M. na rzecz M. P. kwotę 1317 zł (tysiąc trzysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sędzia Anna Zagroda

Sygn. akt I C 10/23 upr

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 14 października 2022 roku (data nadania pocztowego) powódka M. P. (1), reprezentowana przez pełnomocnika w osobie adwokata, wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej A. M. kwoty 4550 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 26 lutego 2022 roku do dnia zapłaty. Powódka wniosła ponadto o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w dniu 20 lutego 2022 roku zawarła umowę kupna-sprzedaży psa, na podstawie której nabyła od pozwanej, prowadzącej Hodowlę Dobermanów (...) A. M., psa za cenę w kwocie 6500 zł. Umowa sprzedaży w § 5 zawierała klauzulę prawa pierwokupu psa na rzecz pozwanej za 70% jego wartości w wypadku chęci powódki co do zbycia, jak i oddania psa. Powódka wskazała, że po kilku dniach od zakupu, z uwagi na jej stan zdrowia i występującą alergię, podjęła decyzję o oddaniu psa, ewentualnie o jego sprzedaży. Ostatecznie powódka zamierzała sprzedać psa znajomemu, jednakże mając na względzie przysługujące pozwanej prawo pierwokupu, skontaktowała się z pozwaną w celu ustalenia, czy zamierza z niego skorzystać. Wskazała, że pozwana w dniu 25 lutego 2022 roku odebrała psa od powódki i poświadczyła jego odbiór adnotacją na umowie sprzedaży. Stosownie do treści § 5 w/w umowy, pozwana za skorzystanie z prawa pierwokupu, powinna zapłacić powódce 70% wartości psa, czego nie uczyniła. Wezwania do zapłaty pozostały bezskuteczne (pozew k. 3-5).

Pozwana, reprezentowana przez pełnomocnika w osobie adwokata, w odpowiedzi na pozew z dnia 10 lutego 2023 roku (data prezentaty) wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwana zaprzeczyła wszelkim twierdzeniom strony powodowej dotyczącym skorzystania przez pozwaną z prawa pierwokupu, powodów oddania przez powódkę psa pozwanej, jak również wysokości dochodzonego przez powódkę roszczenia. Pozwana zgodziła się na dokonanie rezerwacji szczenięcia w swojej hodowli w dniu 28 listopada 2021 roku, tj. przed urodzeniem szczenięcia. Powódka uiściła na rzecz pozwanej opłatę rezerwacyjną w kwocie 2000 zł. Pies urodził się w dniu (...), po czym przez okres dwóch miesięcy przebywał u pozwanej, co było konieczne w celu jego odpowiedniego odchowania. Szczenię zostało zbadane, zaszczepione i zachipowane. Strony wstępnie ustaliły termin odbioru psa na dzień 13 lutego 2022 roku, jednakże ostatecznie do odbioru psa doszło w dniu 20 lutego 2022 roku. Powódka zobowiązała się do tego, że za dodatkowy tydzień sprawowania opieki nad psem przez pozwaną, uiści na jej rzecz kwotę 500 zł, która to kwota została uwzględniona w umowie sprzedaży z dnia 20 lutego 2022 roku. Następnego dnia, powódka udała się ze szczenięciem do weterynarza na szczegółowy przegląd, co w ocenie pozwanej, było nieuzasadnione z uwagi na jego wiek i osłabioną odporność immunologiczną, o czym powódka została poinformowana. W przypadku dobermanów w tym wieku praktykuje się indywidualne wizyty domowe weterynarza. W kolejnym dniu, pomimo braku wyników testów alergicznych, powódka poinformowała pozwaną o występowaniu u niej alergii na sierść dobermana. W rozmowie z mężem powódki, pozwana oświadczyła, że nie jest w stanie znaleźć dla psa nowego właściciela z uwagi na fakt, że od wielu miesięcy był zarezerwowany dla powódki. Jednakże wyraziła zgodę na przyjęcie szczeniaka. Pozwana wskazał, że było to skorzystaniem z prawa pierwokupu. Po zwrocie psa na pozwanej ciążył obowiązek jego utrzymania, którego miesięczny koszt opiewał na kwotę 2000 zł. W tym czasie pozwana podjęła pracę, co utrudniło właściwą opiekę. Z uwagi na powyższe, w celu sprawowania pieczy nad zwierzęciem przekazała go J. M., pokrywając koszty jego utrzymania w wysokości 4000 zł. Dopiero w czerwcu 2022 roku sprzedała psa J. P. za kwotę 1500 zł (odpowiedź na pozew k.33 - 36).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. M. prowadziła hodowlę psów rasy doberman pod nazwą Hodowla Dobermanów (...) A. M. (okoliczności bezsporne).

W dniu 20 lutego 2022 roku w R. A. M. zawarła z M. P. (1) umowę sprzedaży psa rasy doberman o imieniu R. B. M. N., urodzonego w dniu (...), oznaczonego numerem chip (...), za kwotę 6500 zł. W § 5 w/w umowy strony uzgodniły, że w przypadku chęci zbycia lub oddania psa nabywca zobowiązuje się do poinformowania o tym fakcie sprzedającego, któremu przysługuje prawo pierwokupu za 70% wartości psa. Zgodnie z § 6 w/w umowy w przypadku rażącego zaniedbania w wychowaniu, złych warunków bytowych, złego traktowania psa lub innych zachowań niepożądanych mając na uwadze dobro zwierzęcia, hodowca ma prawo do odebrania psa bez rekompensaty finansowej. W dniu zawarcia umowy doszło do wydania psa, było to około południa. Umowa została przygotowana przez A. M. (d: umowa sprzedaży k. 64-64v).

W dniu 21 lutego 2022 roku po wcześniejszym uzgodnieniu w rozmowie telefonicznej z weterynarzem, M. P. (1) udała się z psem na wizytę kontrolną do Przychodni (...) w T.. Celem wizyty było ustalenie trybu postępowania w zakresie szczepień (d: karta informacyjna wizyty k. 57-60; zeznania powódki M. P. (1) – k. 94v).

W wiadomości sms z dnia 23 lutego 2022 roku M. P. (1) poinformowała A. M. o wystąpieniu u niej reakcji alergicznej na sierść psa. Następnego dnia, M. P. (1) poinformowała hodowcę o konieczności oddania lub sprzedaży psa z uwagi na jej stan zdrowia i brak możliwości sprawowania dalszej opieki nad zwierzęciem. M. P. (1) zwróciła się do A. M. o pomoc w poszukiwaniu nowego nabywcy psa. W kolejnej wiadomości sms M. P. (1) spytała A. M., czy rezygnuje z prawa pierwokupu psa, wówczas M. P. (1) zobowiązała się do znalezienia dla niego nowego właściciela. A. M. nie udzieliła odpowiedzi na powyższą wiadomość (d: wiadomości sms z dnia 23 lutego oraz 24 lutego 2022 roku k. 12-13; zeznania powódki M. P. (1) – k. 93-94).

W rozmowie telefonicznej następnego dnia rano, tj. w dniu 25 lutego 2022 roku A. M. poinformowała D. P. (męża M. P. (1)), że nie ma nikogo, kto mógłby nabyć szczenię. Jednocześnie, oświadczyła, że może przyjąć psa i żeby go do niej przywieziono (d: zeznania pozwanej A. M. k. 94).

W dniu 25 lutego 2022 roku K. D., upoważniony przez M. P. (2), przywiózł A. M. psa rasy doberman o imieniu R. B. M. N., będącego przedmiotem umowy z dnia 20 lutego 2022 roku. J. M. nie był obecny przy odbiorze psa. Po odebraniu psa A. M. uważała się za jego właściciela oraz że przejęła wszelkie obowiązku odnośnie psa (d: oświadczenia z dnia 25 lutego 2022 roku k. 10-11; zeznania pozwanej A. M. k. 94v). Przy odbiorze psa strony nie uzgadniały warunków i kosztów opieki nad nim po jego oddaniu A. M. (okoliczność bezsporna).

W dniu 16 marca 2022 roku A. M. dokonała przelewu środków pieniężnych na rzecz J. M. w kwocie 4000 zł. W tytule przelewu wpisano „zasilenie konta, mama” (okoliczność bezsporna - potwierdzenie wykonania przelewu k. 61).

W wiadomości sms z dnia 28 marca 2022 roku D. P., mąż powódki, zwrócił się do A. M. o informację dotyczącą zwrotu ceny zakupu psa. W odpowiedzi, A. M. poinformowała, że pies pozostaje pod jej opieką (okoliczność bezsporna - wiadomość sms z dnia 28 marca 2022 roku k. 13).

W wiadomości sms z dnia 17 sierpnia 2022 roku D. P. zwrócił się do A. M. o zwrot ceny z tytułu zakupu psa (okoliczność bezsporna -wiadomość sms z dnia 17 sierpnia 2022 roku k. 14). W odpowiedzi z dnia 22 sierpnia 2022 roku A. M. poinformowała D. P., że po odebraniu psa przez okres kilku miesięcy pokrywała wszelkie koszty związane z utrzymaniem szczenięcia, na które składały się: 24-godzinna opieka osoby dorosłej, zapewnienie miejsca w domu dla psa, koszty socjalizacji i szkolenia stosownie do jego wieku, profilaktyczna opieka weterynaryjna oraz całodzienne wyżywienie. Koszt miesięcznego utrzymania psa oszacowała na kwotę 2000 zł. A. M. wskazała, że kwota stanowiąca cenę zakupu psa z dnia 20 lutego 2022 roku została w całości przeznaczona na jego utrzymanie (okoliczności bezsporne - wiadomość sms z dnia 22 sierpnia 2022 roku k. 14-15). W wiadomości sms z dnia 24 sierpnia 2022 roku skierowanej do A. M., D. P. wskazał, że pies został przez nią odkupiony zgodnie z zawartą umową za cenę w wysokości 70% wartości psa. Podczas zawierania przez strony umowy nie uzgadniano warunków i kosztów opieki nad psem. Domagał się zapłaty kwoty 4550 zł na wskazany rachunek bankowy (okoliczność bezsporna - wiadomość sms z dnia 24 sierpnia 2022 roku k. 15). W odpowiedzi na powyższą wiadomość, A. M. oświadczyła, że nie zawierała umowy odsprzedaży psa. Pies został przez nią odebrany z powodu braku możliwości sprawowania należytej opieki przez właścicielkę (okoliczność bezsporna - wiadomość sms z dnia 24 sierpnia 2022 roku k. 16).

Pismem z dnia 25 sierpnia 2022 roku M. P. (1), reprezentowana przez pełnomocnika w osobie adwokata, wezwała A. M., prowadzącą Hodowlę Dobermanów (...) A. M., do bezzwłocznej zapłaty kwoty 4550 zł tytułem zapłaty ceny za psa o imieniu R. B. M. N., oznaczonego numerem chip (...), wraz z należnymi odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi od dnia 25 lutego 2022 roku na wskazany rachunek bankowy. Powołała się na skorzystanie przez A. M. z przysługującego jej na mocy § 5 umowy sprzedaży z dnia 20 lutego 2022 roku prawa pierwokupu. Pismo to zostało doręczone A. M. w dniu 5 września 2022 roku (d: pismo z dnia 25 sierpnia 2022 roku k. 17-18; potwierdzenie odbioru k. 19-20v).

W dniu 11 czerwcu 2022 roku, bez informowania M. P. (1), A. M. sprzedała J. P. psa rasy doberman o imieniu R. B. M. N., urodzonego w dniu (...), oznaczonego numerem chip (...), za kwotę 1500 zł (d: umowa sprzedaży z dnia 11 czerwca 2022 roku – k. 64-64v).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy niniejszej. Sąd uwzględnił załączone do akt sprawy dokumenty, gdyż ich prawdziwość i wiarygodność w świetle wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego nie nasuwa żadnych wątpliwości. Co do zasady okoliczności faktyczne w sprawie były bezsporne, spornym było, czy pozwana skorzystała z przysługującego jej na mocy zawartej umowy prawa pierwokupu, gdyż strony odmiennie interpretowały pod względem prawnym fakt przyjęcia przez pozwaną od powódki psa w dniu 25 lutego 2022 roku.

Postanowieniem z dnia 20 września 2023 roku Sąd na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 kpc pominął dowód z zeznań świadka J. M. na okoliczność w jakich doszło do zwrotu psa pozwanej i kosztów opieki sprawowanej nad nim. Okoliczność dotycząca kosztów opieki nie ma znaczenia dla sprawy, z uwagi na fakt, że A. M. od dnia odbioru psa uważała się za właściciela psa oraz oświadczyła, że przejęła wszelkie obowiązki wobec niego, a zatem to na niej ciążył obowiązek sprawowania opieki i ponoszenia jej kosztów. Wskazać również należy, że J. M. nie był obecny ani w chwili wydania psa M. P. (1), a także w podczas jego zwrotu, zatem w tym zakresie nie posiadał jakiejkolwiek bezpośredniej wiedzy.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Na wstępie wskazać należy, że stosownie do treści art. 353 ¹ k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, jednakże warunkiem jest, by jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Bezspornym w sprawie było to, że strony łączyła umowa sprzedaży z dnia 20 lutego 2022 roku, której przedmiotem pies rasy doberman o imieniu R. B. M. N. Bezsporne było również odebranie psa przez pozwaną w dniu 25 lutego 2022 roku, którego przywiozła osoba upoważniona przez powódkę. Przed przywiezieniem psa, pozwana w rozmowie telefonicznej z mężem powódki wyraziła zgodę na odebranie psa i jego przywiezienie do niej.

W niniejszej sprawie kwestię sporną stanowiła ocena prawna przez strony przyjęcia przez pozwaną i jednocześnie zwrotu psa przez powódkę w dniu 25 lutego 2022 roku, a zatem czy pozwana w dniu 25 lutego 2022 roku skorzystała z przysługującego jej na mocy § 5 w/w umowy prawa pierwokupu psa rasy doberman o imieniu R. B. M. N., czy było to odebranie psa na podstawie § 6 umowy, czy był to bezpłatny zwrot psa przez powódkę.

Zgodnie z art. 597 § 1 k.c. rzecz, której dotyczy prawo pierwokupu, może być sprzedana osobie trzeciej tylko pod warunkiem, że uprawniony do pierwokupu swego prawa nie wykona. Prawo pierwokupu wykonywa się przez oświadczenie złożone zobowiązanemu. Jeżeli zawarcie umowy sprzedaży rzeczy, której dotyczy prawo pierwokupu, wymaga zachowania szczególnej formy, oświadczenie o wykonaniu prawa pierwokupu powinno być złożone w tej samej formie (§ 2).

Prawo pierwokupu stanowi zastrzeżenie uprawnienia pierwszeństwa przy kupnie oznaczonej rzeczy, w razie gdyby rzecz ta była komukolwiek sprzedawana. Obowiązek respektowania tego uprawnienia spoczywa na sprzedawcy rzeczy, nie wchodzą natomiast obecnie w grę inne sposoby rozporządzania rzeczą (uchwała SN z dnia 16 lutego 1996 r., III CZP 10/96). Źródłem prawa pierwokupu może być czynność prawna lub ustawa.

Zastrzeżenie przez ustawę lub umowę prawa pierwokupu powoduje, w braku przepisów szczególnych, zastosowanie przepisów Kodeksu cywilnego o prawie pierwokupu (art. 596–602; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 września 2009 r., V CSK 43/09, LEX nr 523688). Przepisy regulujące prawo pierwokupu mają charakter norm bezwzględnie obowiązujących i nie mogą być modyfikowane przez strony.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że poza złożeniem oświadczenia o wykonaniu prawa pierwokupu nie jest potrzebne dokonywanie żadnych dalszych czynności (uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1962 r., I CO 24/62, postanowienie z dnia 9 września 2009 r., V CSK 43/09). Zawarta zatem zostaje umowa tej samej treści, co umowa pierwotna z tym, że oświadczenie woli zobowiązanego złożone jest w umowie pierwotnej, zaś oświadczenie woli uprawnionego złożone zostaje poprzez jednostronną czynność prawną. Dla ważności umowy muszą być zachowane wymogi dotyczące formy, jeżeli taki wymóg zastrzeżony jest w ustawie bądź w umowie. Jeżeli prawo pierwokupu dotyczy ruchomości, może zostać zastrzeżone w formie dowolnej.

Samo zastrzeżenie prawa pierwokupu nie stwarza zobowiązania, nawet warunkowego, do przeniesienia własności. Powoduje jedynie powstanie po stronie osoby, na rzecz której pierwokup został zastrzeżony, uprawnienia o charakterze kształtującym, dającego pierwszeństwo nabycia własności określonej rzeczy, w razie gdyby właściciel powziął decyzję o jej sprzedaży. Po stronie zobowiązanego z tytułu pierwokupu powstaje obowiązek respektowania istniejącego uprawnienia. Wyraża się to w nałożeniu na podmiot zobowiązany obowiązku zawiadomienia uprawnionego o treści umowy sprzedaży zawartej z osobą trzecią (art. 598 § 1 k.c.). Naruszenie tego obowiązku pozostaje, co do zasady, bez wpływu na skuteczność rozporządzenia rzeczą przez zobowiązanego – własność przechodzi na osobę trzecią. Zobowiązany może jedynie odpowiadać za uszczerbek, jaki poniosła osoba uprawniona (art. 599 § 1 k.c.).

Zobowiązanie właściciela do przeniesienia własności na rzecz uprawnionego powstanie bowiem dopiero wówczas, gdy uprawniony skorzysta z przysługującego mu prawa pierwokupu. Zapis § 5 umowy z dnia 20 lutego 2022 roku stanowi, że nabywca w przypadku chęci zbycia lub oddania psa zobowiązuje się do poinformowania o tym fakcie hodowcę, który ma prawo pierwokupu za 70% wartości psa. Umowa nie wymagała istnienia jakichkolwiek powodów po stronie kupującego, który chciał go dalej sprzedać i oddać osobie trzeciej. Zatem okoliczność, czy faktycznie u powódki wystąpiła relacja alergiczna na sierść psa, czy sierść psa nie była przyczyną alergii nie ma znaczenia miała dla rozstrzygnięcia sprawy. Istotnym było to, że powódka chciała psa dalej sprzedać.

Wskazać należy, że to pozwana przygotowywała treść umowy i sama ustaliła tak wysoką cenę psa w przypadku skorzystania z prawa pierwokupu (k. 95). Po kupnie psa, za kilka dni powódka podjęła decyzji o tym, że nie będzie jego dalszym właścicielem i poinformowała o tym pozwaną, która podjęła decyzję, że przyjmie psa i go faktycznie przyjęła i na rozprawie zeznała, że od chwili jego przyjęcia uważała, ze jest jego właścicielem i przeszły na nią wszystkie obowiązki wobec psa. Zatem w dniu 25 lutego 2022 roku pozwana wskutek skorzystania z prawa pierwokupu z § 5 umowy sprzedaży psa stała się jego właścicielem. O tym świadczy również fakt późniejszej sprzedaży psa innej osoby w dniu 11 czerwca 2022 roku, a wówczas – co było okolicznością bezsporną – pozwana nie pytała powódki o zgodę na taką sprzedaż, a nawet o takiej sprzedaży jej nie poinformowała. Zatem tylko i wyłącznie pozwana decydowała o dalszym losie psa po dniu 25 lutego 2022 roku. W tym kontekście nie są zasadne zarzuty pozwanej, że cenę psa skonsumowały koszty jego utrzymania po dniu 25 lutego 2022 roku. Po pierwsze powódka zaprzeczyła, aby były jakiekolwiek uzgodnienia pomiędzy stronami, że powódka będzie ponosiła koszty utrzymania psa po dniu 25 lutego 2022 roku. Po drugie, skoro pozwana uznawała się za właściciela psa od dnia 25 lutego 2022 roku, to ją obciążały koszty jego utrzymania. Sąd dopatrzył się również nieścisłości - pozwana w swoich zeznaniach podawała, że w sprawowaniu opieki pomagał jej sąsiad. Wskazywała, że na ten cel przeznaczyła kwotę 4000 zł, na dowód czego przedłożyła do akt potwierdzenie przelewu na w/w kwotę na rzecz swojego syna – J. M., nie zaś na rzecz wskazywanego przez nią sąsiada. Nadto, jako tytuł przelewu wskazano: „zasilenie konta, mama”. Zatem, w ocenie Sądu dowód ten nie stanowi potwierdzenia dla poniesienia wskazywanych przez pozwaną kosztów. Poza tym, pozwana przyznała wprost, że od chwili odbioru psa, uważała się za jego właściciela, a zatem to na niej ciążył obowiązek jego utrzymania i opieki. Nadto, z treści zawartej przez strony umowy nie wynika, by strony w jakikolwiek sposób uzgodniły warunki zwrotu psa, w tym ponoszenia kosztów opieki.

Zgodnie z art. 60 kc z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli). Zgodnie zaś z art. 61 § 1 i § 2 kc oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej (§ 1). Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią (§ 2).

Artykuł 60 kc wyraża zasadę swobody formy, wedle której wola osoby skierowana na wywołanie zamierzonego skutku prawnego związanego z dokonywaną czynnością prawną, może być uzewnętrzniona w każdy dowolny sposób, ujawniający ją tak, że staje się dostatecznie zrozumiała dla adresata. W konsekwencji ujawnienie woli osoby dokonującej czynności prawnej może nastąpić także w sposób dorozumiany, przez jakiekolwiek zachowanie się, uzewnętrzniające tę wolę w sposób obiektywnie zrozumiały, które wyraża wolę wywołania skutków prawnych, objętych treścią czynności prawnej. Złożenie oświadczenia może być zarówno jednostkową czynnością, jak i całym procesem zachowań podmiotu składającego to oświadczenie, o ile w oparciu o całokształt okoliczności można podmiotowi składającemu oświadczenie przypisać zamiar wywołania określonych skutków prawnych, czyli gdy zachowanie to niesie za sobą określony komunikat mający wywołać skutki prawne (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2017 roku, sygn. akt IV CSK 179/16, Legalis 1587604).

W wiadomości sms powódka wprost zapytała pozwanej, czy rezygnuje z prawa pierwokupu, wtedy powódka wskazała, że postara się mu znaleźć dom (k. 13). Pozwana wprost nie odpowiedziała na to pytanie, jak zeznała – była tym wyprowadzona z równowagi, ale następnego dnia rano zadzwonił do niej mąż powódki i wówczas pozwana oświadczyła, że może przyjąć psa ze względu na to, że powódka nie znajdzie dla niego odpowiedniego domu (k. 94). Jednakże pozwana podnosiła, że wówczas nie obiecywała żadnych pieniędzy za psa. Jednakże powódka zaprzeczyła, aby chciała oddać pozwanej psa za darmo, a pozwana takiej okoliczności nie udowodniła, aby były takie uzgodnienia pomiędzy stronami. Okoliczność tą powinna udowodnić pozwana, gdyż ona wyciąga z tej okoliczności dla siebie skutki prawne. W art. 65 k.c. zostały określone ogólne dyrektywy wykładni mające zastosowanie do wszelkich oświadczeń woli (§ 1) oraz umów (§ 2). Przepis art. 65 § 1 k.c. stanowi o tym, jak „tłumaczyć” oświadczenia woli - ze względu na okoliczności, w których zostało złożone, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Natomiast w umowach należy raczej badać, jaki był zgody zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu (§ 2).

Zdaniem Sądu, zastrzeżone w umowie prawo pierwokupu było rozumiane przez strony w ten sposób, że w przypadku, gdyby powódka miała zamiar sprzedać psa, to była zobowiązana do poinformowania o tym fakcie pozwaną, co uczyniła. Natomiast, pozwana zdecydowała się na odbiór psa i w ten sposób skorzystała z przysługującego jej prawa pierwokupu, które zostało zawarte w § 5 sporządzonej przez nią umowy. Umowa sprzedaży nie została zawarta w żadnej szczególnej formie, dlatego oświadczenie o skorzystaniu z prawa pierwokupu nie musiało mieć żadnej formy szczególnej. Ponadto umowa dla ważności takiego oświadczenia również żadnej formy nie przewidywała.

Pozwana podnosiła również początkowo, że skorzystała z § 5 ustęp 6 umowy, zgodnie z którym w przypadku rażącego zaniedbania w wychowaniu, złych warunkach bytowych, złego tratowania psa lub innych zachowań niepożądanych mających na uwadze dobro zwierzęcia hodowca ma prawo do odebrania psa bez rekompensaty finansowej. Jednakże wskazać należy, że pozwana żadnego oświadczenia powódce w tym zakresie nie złożyła, to powódka zainicjowała procedurę oddania psa pozwanej, a nadto ostatecznie pozwana zarzuciła w tym zakresie powódce jedynie udanie się do weterynarza poza dom w sytuacji, gdy taka wizyta nie była potrzebna, a weterynarz ewentualnie powinien przyjść do domu powódki. Jednakże wizyta u weterynarza była uprzednio ustalona przez powódkę i jeżeli weterynarz widział zagrożenie dla psa w takiej zewnętrznej wizycie, to w tym zakresie nie można stawiać zarzutów powódce, która zaprzeczyła, aby pozwana informowała ją, że nie może jechać do weterynarza (k. 94v). Okoliczność tą powinna udowodnić pozwana. Pozwana oświadczyła, że poza wizytą u weterynarza pozwana nie miała żadnych innych zarzutów do powódki (k. 94v). W ocenie Sądu, nie wystąpił przypadek z § 5 ustęp 6 umowy uprawniającej pozwaną do odbioru psa od powódki, nawet takiego oświadczenie pozwana nie złożyła powódce, a podniesione w tym zakresie zarzuty zostały sformułowane na potrzeby niniejszego procesu.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku i zasądził od pozwanej na rzecz powódki całą dochodzoną pozwem kwotę uznając, że pozwana skorzystała z prawa pierwokupu.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. Skoro pozwana skorzystała z prawa pierwokupu w dniu 25 lutego 2022 roku, to w tym dniu stało się wymagalne roszczenie o zwrot 70% ceny psa. Skoro pozwana kwot tej nie zapłaciła, to była w opóźnieniu już od dnia 26 lutego 2022 roku i w tym zakresie Sąd uwzględnił powództwo.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc i 108 § 1 kpc. Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie poniesione koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Z uwagi na przegranie procesu w całości przez pozwaną, Sąd zasądził od niej na rzecz powódki kwotę 1317 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, na którą składały się:

- 400 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu (k. 22),

- 900 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika w osobie adwokata ustalona na podstawie § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. poz. 1800 z późn. zm.),

- 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie liczone od daty uprawomocnienia się wydanego orzeczenia do dnia zapłaty.

Sędzia Anna Zagroda

z/ (…).

4.12.2023 r. Sędzia Anna Zagroda