Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Radomiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2024 roku

Sąd Rejonowy w Radomiu I Wydział Cywilny

w składzie następującym

Przewodniczący Sędzia SR Dariusz Wieński

Protokolant sekretarz sądowy Arkadiusz Włoskowicz

po rozpoznaniu w dniu 2 października 2024 roku w Radomiu

na rozprawie sprawy

z powództwa z powództwa Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

przeciwko W. D.

o zapłatę

I. umarza postępowanie co do kwoty 1.285,01 zł (jeden tysiąc dwieście osiemdziesiąt pięć złotych i 01/100);

II. zasądza od W. D. na rzecz Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 2.586,40 zł dwa tysiące pięćset osiemdziesiąt sześć złotych i 40/100) wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 26 lipca 2024 roku do dnia zapłaty;

III. zapłatę należności zasądzonej w punkcie II wyroku rozkłada na 5 (pięć) rat miesięcznych, w tym 4 pierwsze w wysokości 500,00 zł (pięćset złotych) każda, a ostatnia w wysokości 586,40 zł (pięćset osiemdziesiąt sześć złotych i 40/100), płatne do dnia 15 (piętnastego) każdego miesiąca, poczynając od miesiąca następnego od tego, w którym wyrok się uprawomocnił, z ustawowymi odsetkami za opóźnianie w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat oraz z zastrzeżeniem, że w przypadku uchybienia terminowi zapłaty którejkolwiek z rat cała należność staje się natychmiast wymagalna;

VI. zasądza od W. D. na rzecz Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 2.251,00 zł (dwa tysiące dwieście pięćdziesiąt jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sędzia SR Dariusz Wieński

Sygn. akt I C 466/24 upr

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 14 marca 2024 roku (data nadania w urzędzie pocztowym –
k. 35v), powódka – Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W., reprezentowana przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego (pełnomocnictwo – k. 10), wniosła o zasądzenie od pozwanej W. D. kwoty 5.789,19 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 26 października 2023 roku do dnia zapłaty. Wniosła również o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej kosztów postępowania sądowego w wysokości faktycznie uiszczonej.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że przysługuje jej wobec pozwanej wymagalna wierzytelność pieniężna wynikająca z umowy pożyczki nr (...)
z dnia 9 listopada 2017 roku w związku z aneksem do umowy z dnia 31 sierpnia 1999 roku, na którą to należność składają się: kwota 5.785,57 zł tytułem niespłaconej należności głównej i kwota 3,62 zł tytułem odsetek umownych naliczonych na dzień 25 października 2023 roku. Powódka wskazała, że pozwana nie wywiązała się z warunków łączącej ich umowy, dlatego powódka wezwała pozwaną do zapłaty długu w trybie art. 75c ustawy Prawo bankowe,
a następnie wypowiedziała umowę (pozew – k. 4 – 8).

Roszczenie objęte powyższym pozwem było przedmiotem rozpoznania w elektronicznym postępowaniu upominawczym na skutek pozwu z dnia 26 października 2023 roku wniesionego w elektronicznym postępowaniu upominawczym w sprawie sygn. akt VI Nc-e 1662493/23, które postanowieniem Sądu Rejonowego Lublin Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny z dnia 15 grudnia 2023 roku zostało umorzone w całości, wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu przez pozwaną i utraty mocy nakazu zapłaty z dnia 20 listopada 2023 roku w całości (k. 30 – 33).

Pozwana W. D., reprezentowana przez pełnomocnika w radcy prawnego (pełnomocnictwo – k. 46), w odpowiedzi na pozew z dnia 14 maja 2024 roku (data prezentaty), oświadczyła, że podtrzymuje stanowisko zawarte w sprzeciwie od nakazu zapłaty w zakresie zawarcia ugody i możliwości rozłożenia na raty należności w kwotach po 500 zł miesięcznie. Wniosła również o zasądzenie na jej rzecz od powódki zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że wytoczone powództwo przez stronę powodową należy uznać jako przedwczesne. Podała, że pozwana dokonuje spłaty zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki zawartej w dniu 9 listopada 2017 roku. Podkreśliła, że pomimo dokonania wpłat na poczet należności, powódka nie dokonała modyfikacji powództwa i domaga się zawyżonej wysokości zobowiązania. Pozwana zaprzeczyła aby doszło do skutecznego doręczenia wezwania do zapłaty oraz wypowiedzenia umowy. Zakwestionowała również moc dowodową wyciągu z ksiąg bankowych zarzucając, iż w postępowaniu cywilnym stanowi on jedynie dokument prywatny i nie ma mocy dokumentu urzędowego (odpowiedź na pozew – k. 43 – 45v).

Powódka – Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W., w piśmie z dnia 23 maja 2024 roku (data nadania w urzędzie pocztowym – k. 57) cofnęła powództwo o kwotę 1.917,78 zł i w tej części zrzekła się roszczenia, w pozostałej zaś części podtrzymała dotychczasowe stanowisko. Podkreśliła, że w piśmie z dnia 7 grudnia 2023 roku w sprawie o sygn. VI Nc-e 1662493/23 pozwana uznała powództwo w całości, wnosząc o rozłożenia należności na raty z uwagi na trudną sytuację materialną (pismo – k. 51– 53).

Postanowieniem z dnia 7 czerwca 2024 roku Sąd Rejonowy w Radomiu umorzył postępowanie w części dotyczącej żądania zapłaty kwoty 1.917,78 zł (postanowienie – k. 58).

W piśmie z dnia 5 sierpnia 2024 roku (data prezentaty) pozwana oświadczyła, iż dokonała wpłaty w łącznej kwocie 1.500 zł na poczet przedmiotowej należności. Podała, że pismem z dnia 12 czerwca 2024 roku złożyła oświadczenie na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim wobec faktu, że w zawartej przez strony umowie doszło do naruszenia art. 30 ust. 1 w/w ustawy (pismo – k. 63 – 66).

Wobec powyższego, pismem z dnia 6 sierpnia 2024 roku (data prezentaty) pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu (pismo – k. 76 – 77).

Pismem z dnia 22 sierpnia 2022 roku (data nadania w urzędzie pocztowym – k. 93v) powódka cofnęła powództwo o kwotę 1.285,01 zł i w tej części zrzekła się roszczenia, zaś w pozostałej części podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko. W związku z powyższym wniosła o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 2.586,40 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od dnia 26 lipca 2024 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu. Jednocześnie oświadczyła, że wyraża zgodę na rozłożenie zasądzonej kwoty należności głównej oraz odsetek na miesięczne raty w kwotach po 500 zł (pismo – k. 85 – 89).

Na rozprawie w dniu 2 października 2024 roku pełnomocnik pozwanej domagała się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia od powódki kosztów procesu. Z ostrożności wniosła o rozłożenie należności na raty w kwotach po 500 zł miesięcznie (protokół – k.101v –102).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W.
i W. D., w dniu 9 listopada 2017 roku, zawarły umowę pożyczki nr (...). Na mocy tej umowy, W. D. została udzielona pożyczka w kwocie 15.520,83 zł na okres od dnia 9 listopada 2017 roku do dnia 9 listopada 2025 roku, na którą to kwotę składały się: całkowita kwota pożyczki – 14.900 zł i prowizja – 620,83 zł. Całkowity koszt kredytu na dzień zawarcia umowy wynosił 7.810,58 zł w tym: odsetki – 6.230,71 zł, prowizja za udzielenie pożyczki – 620,83 zł i opłata za prowadzenie rachunku (...) 959,04 zł. Całkowita kwota do zapłaty wynosiła 22.710,58 zł. Pożyczka miała zostać spłacona w miesięcznych ratach w wysokości po 226,58 zł do 9 dnia każdego miesiąca (umowa – k. 15 – 18v; aneks do umowy – k. 19 – 22v; historia operacji – k. 23 –24v; zeznania pozwanej – k. 101–101v).

Bank miał prawo wypowiedzieć umowę pożyczki m.in. w przypadku braku zapłaty w terminie określonym w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności. Okres wypowiedzenia wynosił 30 dni (§ 22 w/w umowy – k. 17v –18).

Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. w piśmie z dnia 14 października 2020 roku wezwała W. D. do uiszczenia należności w kwocie 655,40 zł w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego pisma. W piśmie tym Bank zawarł pouczenie o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania pisma, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Wskazał również, że brak spłaty będzie skutkował wypowiedzeniem umowy. Wezwane zostało skutecznie doręczone pozwanej w dniu 20 października 2020 roku. (wezwanie do zapłaty – k. 26; historia listów – k. 29).

Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. w piśmie datowanym na dzień 13 listopada 2020 roku, złożyła W. D. oświadczenie o wypowiedzeniu umowy pożyczki z dnia 9 listopada 2017 roku, z powodu braku spłaty zadłużenia wymagalnego. W oświadczeniu wskazano, że zadłużenie przeterminowane, na dzień sporządzenia pisma, wynosi 876,48 zł, w tym: kapitał – 596,64 zł oraz odsetki – 279,84 zł. Bank wskazał również, że termin wypowiedzenia wynosi 30 dni i biegnie od dnia doręczenia tego wypowiedzenia. Wypowiedzenie umowy zostało skutecznie doręczone pozwanej w dniu 19 listopada 2020 roku. (wypowiedzenie umowy – k. 27; historia listów – k. 29).

Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. w piśmie z dnia 7 września 2023 roku wezwała W. D. do uiszczenia należności w kwocie 6.691 zł w tym kapitał – 6.659,28 zł oraz odsetki – 31,72 zł pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego (przedsądowe wezwanie do zapłaty – k. 28 – 28v).

W dniu 8 marca 2024 roku Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. wystawiła wyciąg z ksiąg bankowych nr (...), w którym stwierdziła, że W. D. jest dłużnikiem Banku z tytułu umowy pożyczki w rachunku nr (...) z dnia 9 listopada 2017 roku i zadłużenie wobec Banku na dzień wystawienia wyciągu wynosiło łącznie kwotę 5.789,19 zł, w tym: należność główna w wysokości 5.785,57 zł i odsetki umowne na dzień 25 października 2023 roku w wysokości 3,62 zł (wyciąg – k. 25, 54).

W dokumencie „historia operacji” stwierdzono, że w dniu 9 listopada 2017 roku nastąpiło uruchomienie kredytu. Z treści tego dokumentu wynika, że od 13 lipca 2020 roku pozwana zaprzestała jakichkolwiek spłat pożyczki aż do dnia 10 marca 2021 roku. (historia operacji – k. 23 – 24v).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy niniejszej. Sąd uwzględnił załączone do akt sprawy dokumenty, gdyż ich prawdziwość i wiarygodność w świetle wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego nie nasuwa żadnych wątpliwości. Sąd poczynił także ustalenia w oparciu o zeznania pozwanej W. D., którym dał wiarę w całości, gdyż korespondowały one z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. W oparciu o zeznania pozwanej Sąd ustalił, że pozwana nieterminowo regulowała zobowiązanie. Zebrany w ten sposób materiał dowodowy dał spójny obraz rzeczywistego stanu niniejszej sprawy.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powódka w piśmie z dnia 22 sierpnia 2024 roku cofnęła powództwo w zakresie kwoty 1.285,01 zł z tytułu części należności głównej. Cofnięcie pozwu połączone było ze zrzeczeniem się roszczenia we wskazanym zakresie. Zatem dalsze rozpoznawanie sprawy stało się bezprzedmiotowe w zakresie cofnięcia.

Zgodnie z art. 355 §1 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się
z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Natomiast zgodnie z treścią art. 203§1 k.p.c. - pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli
z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Na podstawie § 4 wyżej powołanego przepisu Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.

Cofnięcie powództwa w zakresie kwoty 1.285,01 zł należności głównej połączone było ze zrzeczeniem się roszczenia. W ocenie Sądu, nie zachodzą okoliczności z art. 203 §4 k.p.c., zatem cofnięcie pozwu było dopuszczalne.

Z uwagi na powyższe, Sąd na podstawie art. 355 §1 k.p.c. umorzył postępowanie co do kwoty 1.285,01 zł, o czym orzekł w punkcie I (pierwszym) wyroku.

Powódka swe roszczenie wobec pozwanej, wywodziła z tytułu zawartej w dniu 9 listopada 2017 roku z pozwaną W. D. umowy pożyczki nr (...).

Okoliczności niniejszej sprawy wskazują, że pozwana winna być uznana za konsumenta w rozumieniu art. 22 ¹ k.c. w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim – w brzmieniu obowiązującym na dzień zawarcia przedmiotowej umowy. Zatem materialnoprawnej podstawy dochodzonego roszczenia należy upatrywać w treści art. 720 k.c. oraz przepisach ustawy o kredycie konsumenckim.

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Istotą umowy pożyczki gotówkowej jest zatem wręczenie pożyczkobiorcy określonej sumy pieniężnej z zobowiązaniem do zwrotu tej kwoty powiększonej (ewentualnie) o wynagrodzenie pożyczkodawcy. Natomiast stosownie do treści art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim, przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym za umowę o kredyt konsumencki uważa się między innymi umowę pożyczki. Według art. 5 pkt 1 tej ustawy, konsumentem jest konsument w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.
W myśl art. 22 ¹ k.c., za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie z uwagi na to, że Sąd nie podzielił zarzutów pozwanej co do wystąpienia przyczyn uzasadniających skorzystania przez nią z tzw. sankcji kredytu darmowego wobec nieprawidłowego oznaczenia całkowitej kwoty pożyczki w umowie, a co za tym idzie naruszenia obowiązku informacyjnego powódki względem pozwanej.

Jak stanowi art. 45 ust. 1 u.k.k. w przypadku naruszenia przez kredytodawcę art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17, art. 31-33, art. 33a i art. 36a-36c konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie. W języku prawniczym skutek tego oświadczenia nazywa się „sankcją kredytu darmowego”, a skorzystanie z uprawienia „skorzystaniem z sankcji kredytu darmowego”. Nie są to wyrażenia ustawowe, ale z racji powszechnego posługiwania się takimi zwrotami w pismach procesowych również i Sąd będzie z niego korzystał w swoich rozważaniach. Do skorzystania z sankcji kredytu darmowego wystarczające jest uchybienie przez kredytodawcę chociażby jednemu obowiązkowi, o którym mowa w art. 45 ust. 1 u.k.k.

Z treści tego przepisu wynika, że sankcja kredytu darmowego stanowi co do zasady narządzie prawne umożliwiające konsumentowi spłatę kredytu bez odsetek i innych kosztów kredytu, które w przypadku, gdy umowa zostałaby skonstruowana poprawnie, byłyby należne kredytodawcy. Zatem celem sankcji kredytu darmowego jest pozbawienie kredytodawcy prawa do pobierania odsetek i innych opłat określonych w umowie z tytułu udzielonego kredytu za naruszenie obowiązków informacyjnych. Ustawa wskazuje wyraźnie, że sankcja kredytu darmowego odnosi się oprócz odsetek jedynie do kosztów należnych kredytodawcy. Opłatami należnymi za udzielony kredyt są koszty wchodzące w skład całkowitego kosztu kredytu. Sankcja ta w daleko idący sposób modyfikuje zatem treść stosunku prawnego łączącego kredytodawcę z konsumentem na niekorzyść tego pierwszego. Co do zasady zatem przepisy sankcjonujące dane postępowanie powinny być możliwie ściśle interpretowane nie pozwalając na pojawienie się obszarów niepewności prawnej. Sankcja kredytu darmowego sprowadza się do pozbawienia kredytodawcy przychodów z tytułu określonego kredytu konsumenckiego, czyli utraty zarobku planowanego w ramach danej transakcji. Jeżeli zastosowano taką sankcję, kredytobiorca pozostaje zobowiązany jedynie - z pewnymi wyjątkami - do zwrotu kredytodawcy kapitału wykorzystanego kredytu (zob. wyrok Sądu Rejonowego w Nowym Sączu z dnia 29 czerwca 2018 r., sygn. akt I C 111/18, LEX nr 2544976). Z powyższego wywodu wynika zatem, że w przypadku kiedy zastosowanie znajdzie sankcja kredytu darmowego, bank w istocie traci wszelki zysk jaki z tej transakcji chciał osiągnąć, bowiem „odzyskuje” od kredytobiorcy jedynie to, co sam mu dał, a zatem kapitał. Dlatego przypadki kiedy taka sankcja miałaby zostać przez Sąd uwzględniona winna być interpretowana bardzo ściśle, z uwagi właśnie na daleko idące konsekwencje takiego procederu.

Stosownie do treści art. 30 ust. 1 pkt 7 u.k.k. umowa powinna określać rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia. W umowie pożyczki w § 1 zawarta została informacja dotycząca całkowitej kwoty do zapłaty, zaś w § 3 – wysokość rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania. Informacje te zostały przedstawione w sposób prawidłowy i zrozumiały. Dodatkowo powódka w § 3 umowy określiła założenia przyjęte do wyliczenia (...). W tym zakresie powódka nie naruszyła zatem obowiązku informacyjnego.

Dodatkowo niezasadne są zarzuty w świetle których zakazane jest pobieranie odsetek od części kapitału przeznaczonej na sfinansowanie kosztów. W ocenie Sądu zasadnym jest pogląd, zgodnie z którym jeżeli umowa nie określa przeznaczenia pożyczki, konsument może, część kapitału pożyczki dobrowolnie przekazać na pokrycie kosztów związanych z umową o kredyt konsumencki. Przywołać należy również definicję terminu „stopa oprocentowania kredytu” zawartą w art. 5 pkt 10 u.k.k., zgodnie z którą stopa oprocentowania to wyrażona jako stałe lub zmienne oprocentowanie stosowane do wypłaconej kwoty na podstawie umowy o kredyt w stosunku rocznym. W ocenie Sądu pojęcie wypłaconej kwoty, o której mowa w art. 5 pkt 10 u.k.k., obejmuje także część kapitału kredytu przeznaczoną na sfinansowanie kosztów związanych z tym kredytem. Jak słusznie wskazuje się w doktrynie za powyższym wnioskiem przemawia wykładnia językowa omawianego przepisu. Przepis ten nie wymaga, aby wypłata nastąpiła do rąk konsumenta. Wypłata może być zatem dokonana również w celu pokrycia zobowiązań konsumenta (w tym zobowiązań do zapłacenia kosztów związanych z kredytem). Wniosek ten jawi się jako uprawniony również w oparciu o wykładnię systemową. Zauważyć należy, że na tle przepisów o kredycie bankowym przyjmuje się, że odsetki nalicza się od całości kapitału kredytu, niezależnie od sposobu wypłacenia tego kapitału (do rąk konsumenta, na spłatę jego zobowiązań itd.). (zob. T. Czech [w:] Kredyt konsumencki. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2018, art. 5.). Dodatkowo wskazać należy, że w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2019 r., I (...) 9/18, wskazano, że: „w aktualnym stanie prawnym nie jest dopuszczalne prezentowanie tej samej kwoty (np. opłaty przygotowawczej, prowizji itp.) zarówno w ramach całkowitej kwoty kredytu, jak i w kosztach kredytu. I to nawet wówczas, gdy składniki kosztów kredytu są kredytowane przez kredytodawcę.” Z tego fragmentu uzasadnienia można wywieść wniosek, iż po pierwsze składniki kosztu kredytu mogą być kredytowane przez kredytodawcę, a po drugie prowizja – nawet jeśli jest kredytowana – nie może być wykazywana w umowie zarówno w całkowitej kwocie kredytu, jak też w kosztach kredytu. (por. uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 31 lipca 2023 r., sygn.. akt V Ca 2068/23, niepubl.).

Podkreślenia również wymaga, że nie ma żadnego przepisu ustawy, który zabraniałby pożyczkodawcy pobierania pozaodsetkowych kosztów pożyczki w taki sposób ani który nakazywałby mu naliczanie odsetek wyłącznie od całkowitej kwoty kredytu (por. wyrok SO w Warszawie z dnia 31 marca 2023 r., V Ca 3217/22, wyrok SO w Warszawie z dnia 31 lipca 2023 r., V Ca 2068/23). U.k.k. nie wyłącza możliwości ani kredytowania pozaodsetkowych kosztów kredytu (domagania się spłaty ich równowartości), ani pobierania od tych skredytowanych kosztów odsetek. Kredytobiorca korzysta w takiej sytuacji z kapitału kredytodawcy, który jednoznacznie uzależnił udzielenie pożyczki od pokrycia dodatkowych kosztów, a skoro kredytobiorca ich nie poniósł od razu, to dzięki ich skredytowaniu mógł w ogóle zawrzeć umowę pożyczki.

W przedmiotowej sprawie nie zostały zatem spełnione przesłanki uzasadniające skorzystanie z sankcji kredytu darmowego.

Ponadto wskazać należy, iż na skorzystanie z powyższego uprawnienia przepis art. 45 ust. 5 Ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim przewiduje roczny termin, liczony od dnia wykonania umowy. W doktrynie ugruntował się pogląd, iż termin określony w powyższym przepisie rozpoczyna się od dnia zawarcia umowy, zaś po jego upływie kształtujące uprawnienie konsumenta gaśnie. O wykonaniu kredytu/pożyczki można mówić wtedy, gdy kredytobiorca/pożyczkobiorca uzyskał na własność przedmiot kredytu/pożyczki, bądź gdy stworzono mu prawną możliwość wykorzystania przedmiotu kredytu/pożyczki.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać,
że przedmiotowa umowa pożyczki zawarta w dniu 9 listopada 2017 roku została również w tym dniu wykonana, o czym świadczy załączone do akt sprawy zestawienie operacji. Uznać zatem należy, iż termin na złożenie oświadczenia upłynął bezskutecznie w dniu 9 listopada 2018 roku, podczas gdy oświadczenie pozwanej zostało złożone w piśmie z dnia 12 czerwca 2024 roku, a doręczone powódce w dniu 20 czerwca 202r. (oświadczenie k. 72 – 73, ksero książki nadawczej k. 74 i wydruk śledzenia przesyłek k. 75).

Omawiane oświadczenie jest więc spóźnione i nieskuteczne.

Okolicznością sporną była także skuteczność wypowiedzenia umowy pożyczki, która zdaniem powódki jest niezaprzeczalna, podczas gdy pozwana kwestionowała zachowanie przez powódkę procedury niezbędnej do uznania skuteczności wypowiedzenia umowy.

W ocenie Sądu, także i ten zarzut pozwanej okazał się chybiony.

W poczet akt złożone zostało wypowiedzenie umowy z dnia 13 listopada 2020 roku oraz wezwania do zapłaty z dnia 14 października 2020 roku oraz z dnia 7 września 2023 roku - wraz z kopią książki nadawczej, w której uwidocznione jest nadanie w/w korespondencji. Choć powódka nie przedłożyła potwierdzenia odbioru wskazanej korespondencji, to zdaniem Sądu uznać należało, iż procedura wypowiedzenia umowy pożyczki została zachowana. Podczas przesłuchania pozwana potwierdziła, iż „miała wiele kredytów i kart kredytowych i przestała spłacać kredyt”. Nie budzi wątpliwości, iż pozwana miała świadomość ciążących na niej zaległości w spłacie, do zapłaty których była wzywana przez powódkę. Na marginesie jedynie wskazać należy także na cel unormowań regulujących procedurę wypowiedzenia umowy i konieczności jego poprzedzenia wezwaniem do zapłaty z wyznaczeniem dodatkowego terminu na uregulowanie zadłużenia, którym jest założenie, że kredytobiorca (pożyczkobiorca) nie powinien być zaskakiwany wypowiedzeniem umowy, które skutkuje postawieniem w stan natychmiastowej wymagalności całej pozostałej niespłaconej kwoty kredytu wraz z należnymi odsetkami.

Poza tym pozwana nie zakwestionowała doręczenia tych dokumentów z tego powodu, że nie mogła ich odebrać (np. choroba, długotrwały wyjazd, pozbawienie wolności, kradzież korespondencji lub zaniedbanie operatora pocztowego). W świetle powyższego, logiki i doświadczenia życiowego samo formalne zakwestionowanie dokumentów (że kserokopie i brak potwierdzenia odbioru przez pozwaną) musi zostać uznane za nieskuteczne.

Powódka wykazała również wysokość dochodzonego roszczenia. Chybiony był zarzut pozwanej dotyczący mocy dowodowej przedłożonego przez powódkę wyciągu z ksiąg bankowych, który w jej ocenie nie stanowi dowodu wysokości wierzytelności powódki, gdyż jest to dokument prywatny stworzony przez stronę powodową i nie mający charakteru dokumentu urzędowego.

Powodowy Bank złożył wyciąg z ksiąg bankowych nr (...) (k.25, 54),
w którym oświadczył, że wskazane tam zadłużenie pozwanej jest wymagalne. Zgodnie z art. 95 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe, księgi rachunkowe banków i sporządzone na ich podstawie wyciągi oraz inne oświadczenia podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banków i opatrzone pieczęcią banku, jak również sporządzone w ten sposób pokwitowania odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych w odniesieniu do praw
i obowiązków wynikających z czynności bankowych oraz ustanowionych na rzecz banku zabezpieczeń i mogą stanowić podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych (ust. 1). Moc prawna dokumentów urzędowych, o której mowa w ust. 1, nie obowiązuje
w odniesieniu do dokumentów wymienionych w tym przepisie w postępowaniu cywilnym (ust. 1a). Wskazać należy, że wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 marca 2011 r., w sprawie P 7/09 (OTK-A 2011/2/12), przepis art. 95 ust. 1 został uznany za niekonstytucyjny w zakresie, w jakim nadawał moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych banku w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, co znalazło następnie wyraz w nowelizacji tego przepisu poprzez dodanie do art. 95 ust. 1a ustawą z dnia 19 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 613), która weszła w życie w dniu 20 lipca 2013 roku. Wskazać więc należy, że choć wystawiony przez stronę powodową wyciąg z ksiąg bankowych nr (...) z dnia 8 marca 2024 roku nie jest dokumentem urzędowym, to jednak spełnia wymogi dokumentu prywatnego, gdyż zawiera pieczęć Banku, treść określonego oświadczenia wiedzy wynikającej z ksiąg bankowych i jest podpisany przez pracownika powodowego Banku, a tym samym może stanowić podstawę ustaleń faktycznych, w tym dotyczących wysokości zadłużenia. W ocenie Sądu, pozwana nie zakwestionowała skutecznie ani nie podważyła wiarygodności i rzetelności tego dokumentu. Sam wyciąg z ksiąg banku byłby niewystarczający do uwzględnienia powództwa, jednakże mając na uwadze całokształt zgromadzonego materiału dowodowego (zwłaszcza umowa pożyczki, potwierdzenie przelewu kwoty pożyczki na konto pozwanej, wykaz spłat), wyciąg z ksiąg banku jest z nim spójny i potwierdza dane, które można wyliczyć czy wyinterpretować z pozostałych zgromadzonych dowodów z dokumentów i to zarówno co do należności głównej, jak i należności odsetkowej.

Mając na uwadze powyższe, Sąd zasądził od W. D. na rzecz Bank (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 2.586,40 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 26 lipca 2024 roku do dnia zapłaty (punkt II wyroku).

Sąd zasądził odsetki od dnia 26 lipca 2024 roku, zgodne z żądaniem powódki w tym zakresie. Jak wynika z art. 476 k.c. dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin świadczenia nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Zgodnie zaś z art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.

Pozwana złożyła wniosek o rozłożenie na raty świadczenia należnego powódce. Zgodnie z art. 320 k.p.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. Powyższy przepis ma charakter wyjątkowy. Jego zastosowanie – co wprost wynika z literalnego brzmienia – dopuszczalne jest w szczególnie uzasadnionych wypadkach. W literaturze wskazuje się, że nie chodzi tu o sytuacje nadzwyczajne, lecz takie, które w sposób ponadprzeciętny uzasadniają albo nawet nakazują zmodyfikowanie skutków wymagalności dochodzonego roszczenia. Szczególnie uzasadniony wypadek może mieć swoje źródło także w potrzebie usprawnienia i urealnienia wykonalności orzeczenia, jak również w celu uniknięcia egzekucji oraz jej dolegliwości i kosztów, a przez to zwiększenia szansy wierzyciela na uzyskanie zaspokojenia. Ocena musi być dokonywana po rozważeniu okoliczności konkretnego przypadku i musi być wsparta przez sąd odpowiednią argumentacją (por. red. O. Piaskowska, Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, publ. LEX/el 2020). Rozważając zastosowanie art. 320 k.p.c. sąd musi brać pod uwagę interesy obu stron, a także skutki, jakie orzeczenie spowoduje w ich sferze prawnej i życiowej. Uprawnienie takie powinno się realizować zwłaszcza w sytuacji, kiedy ze względu na stan majątkowy, rodzinny czy zdrowotny spełnienie zasądzonego świadczenia byłoby dla pozwanego niemożliwe do wykonania lub w każdym razie bardzo utrudnione i narażałoby jego lub jego bliskich na niepowetowane szkody (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 25 stycznia 2013 roku w sprawie I ACa 1080/12, publ. LEX nr 1313300). Z możliwości rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty sąd korzysta wówczas, gdy z okoliczności sprawy wynika, że rozłożenie świadczenia na raty umożliwi zobowiązanemu wywiązanie się ze zobowiązania w możliwym do przyjęcia przez wierzyciela terminie. Uwzględnienie wniosku dłużnika jest racjonalne, gdy dłużnik wykaże, że dysponować będzie środkami umożliwiającymi wykonanie tak zmodyfikowanego obowiązku w sposób odczuwalny ekonomicznie przez wierzyciela. W przeciwnym razie bowiem ani on sam nie odczuje ulgi, ani wierzyciel nie zostanie należycie zaspokojony, a wszystko zakończy się i tak postępowaniem egzekucyjnym (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 stycznia 2019 roku w sprawie V ACa 334/18, publ. LEX nr 2634991).

Strony niniejszego postępowania były zgodne, co do możliwości rozłożenia zobowiązania pozwanej na raty. Pozwana chęć tą podkreślała już w sprzeciwie od nakazu zapłaty i zaproponowała rozłożenie należności na raty w wysokości 500 zł miesięcznie. Uznając, że powódka przychyla się ku powyższemu (k.89) oraz jednocześnie rozważając interesy obu storn, Sąd uznał za zasadne rozłożenie zasądzonej w punkcie II (drugim) sentencji wyroku świadczenia w kwocie 2.586,40 zł na 5 rat, przy czym pierwsze 4 raty równe po 500 zł a ostatnia 5. rata w kwocie 586,40 zł. Sąd ustalił, że raty będą płatne do dnia 15 każdego miesiąca, poczynając od miesiąca następującego po dacie uprawomocnienia się niniejszego wyroku, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia płatności którejkolwiek z rat. Rozłożenie na raty obarczone jest dodatkowym zastrzeżeniem, że na wypadek nieterminowej płatności którejkolwiek z rat, cała suma zobowiązania stanie się natychmiast wymagalna. W ocenie Sądu klauzula powyższa, nie stoi w sprzeczności z art. 320 k.p.c., chroni słuszne interesy powódki i mobilizuje pozwaną do terminowego wykonania zobowiązania (punkt III wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie IV (czwartym) wyroku na podstawie art. 98 § 1 oraz art. 108 k.p.c. Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu strona przegrywająca sprawę zwraca przeciwnikowi na jego żądanie niezbędne do celowego dochodzenia praw koszty procesu. Pozwana zobowiązana była zwrócić powódce kwotę 2.251 zł tytułem kosztów procesu, na którą składają się: opłata sądowa od pozwu uiszczona przez powódkę w kwocie 400 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 3 x 17 zł oraz 1.800 zł wynagrodzenia pełnomocnika zgodnie z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie liczone od daty uprawomocnienia się wydanego orzeczenia do dnia zapłaty.

Sędzia Dariusz Wieński

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanej.

04.11.2024r.

Sędzia Dariusz Wieński